Ngày 25/11 (giờ địa phương), Thẩm phán Tanya Chutkan thuộc Tòa phúc thẩm quận Columbia chấm dứt nỗ lực của liên bang nhằm buộc ông Donald Trump phải chịu trách nhiệm hình sự về những nỗ lực lật ngược thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020, đỉnh điểm là vụ tấn công vào Điện Capitol ngày 6/1/2021 bởi những người ủng hộ ông.

Sự việc diễn ra sau khi công tố viên đặc biệt Jack Smith, người giám sát cả hai vụ án, có động thái hủy bỏ vụ án liên quan đến bầu cử và chấm dứt nỗ lực khởi động lại vụ án riêng biệt cáo buộc ông Trump lưu giữ bất hợp pháp các tài liệu mật khi rời nhiệm sở vào năm 2021 sau nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên.

Động thái thể hiện sự thay đổi đáng kể của công tố viên đặc biệt Jack Smith, người được Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Merrick Garland bổ nhiệm năm 2022. Ông Smith buộc tội ông Trump trong hai vụ án riêng biệt liên quan đến tội danh đe dọa tính toàn vẹn bầu cử và an ninh quốc gia của Mỹ.

Đây là chiến thắng pháp lý lớn cho ông Trump, người giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Mỹ ngày 5/11 và dự kiến trở lại nhiệm sở vào ngày 20/1/2025.

Các công tố viên thừa nhận rằng việc một tổng thống đắc cử vẫn đang đối mặt với các vụ án hình sự tạo ra một tình thế chưa từng có cho Bộ Tư pháp.

Thẩm phán Chutkan để ngỏ khả năng các công tố viên có thể tiếp tục buộc tội ông Trump sau khi kết thúc nhiệm kỳ thứ hai, nhưng họ có thể gặp thách thức nếu khởi động lại một vụ án quá lâu sau khi hành vi liên quan xảy ra.

Tổng thống đắc cử Trump phải đối mặt với các cáo buộc hình sự trong bốn vụ án - hai vụ do công tố viên đặc biệt Jack Smith đưa ra và hai vụ tại tòa án tiểu bang ở New York và Georgia. Ông bị kết án ở New York trong khi vụ án ở Georgia, cũng liên quan đến nỗ lực lật ngược cuộc bầu cử năm 2020 đang bị đình trệ.

Ông Trump, người sẽ một lần nữa giám sát Bộ Tư pháp với tư cách là Tổng thống Mỹ, dự kiến ra lệnh chấm dứt vụ kiện bầu cử liên bang năm 2020 và kháng cáo của công tố viên đặc biệt Smith trong vụ án lưu giữ tài liệu.

Thẩm phán Aileen Cannon tại Florida, người được ông Trump bổ nhiệm vào tòa án liên bang, bác bỏ vụ kiện liên quan đến tài liệu mật, phán quyết rằng ông Smith được bổ nhiệm không đúng cách vào vai trò công tố viên đặc biệt.

Văn phòng của ông Smith kháng cáo phán quyết đó, đồng thời cho biết tiếp tục vụ kiện liên quan đến trợ lý cá nhân của ông Trump là Walt Nauta và Carlos De Oliveira, người quản lý tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago. Cả hai bị buộc tội cùng với ông Trump trong vụ án tài liệu mật nhưng đều phủ nhận mọi tội danh.

Trong vụ kiện bầu cử năm 2020, luật sư của ông Trump tuyên bố sẽ tìm cách bác bỏ các cáo buộc dựa trên phán quyết của Tòa án Tối cao Mỹ vào tháng 7, rằng các cựu tổng thống có quyền miễn trừ rộng rãi khỏi bị truy tố đối với các hành động chính thức được thực hiện khi còn ở Nhà Trắng.

Ông Trump phủ nhận mọi hành vi sai trái trong mọi trường hợp và lập luận hệ thống pháp luật Mỹ chống lại ông để gây tổn hại đến chiến dịch tranh cử tổng thống. Ông Trump thề trong chiến dịch sẽ sa thải công tố viên đặc biệt Smith nếu tái đắc cử.

Vào tháng 5, ông Trump trở thành cựu tổng thống đầu tiên bị kết án khi bồi thẩm đoàn ở New York tuyên ông phạm tội nghiêm trọng liên quan đến khoản tiền bịt miệng trả cho một ngôi sao phim khiêu dâm trước cuộc bầu cử năm 2016. Ngày 22/11, Thẩm phán Tòa án Tối cao New York quyết định hoãn kết án vô thời hạn vụ án.