Từ câu chuyện của một bà cụ

Ý tưởng về chiếc máy được một sinh viên nhen nhóm, khi trong gia đình có một người bị bệnh, không có khả năng tự chăm sóc. Em hi vọng, có một thiết bị giúp người bệnh dễ dàng thực hiện một số khâu sinh hoạt để giảm gánh nặng cho người thân.

Ba trong bốn sinh viên chế tạo chiếc Feedbot (Ảnh: Lê Huyền)

Kế hoạch bắt đầu khi bốn sinh viên Thanh, Cường, Duy, Thắng trải qua một tháng khảo sát trong viện dưỡng lão để quan sát.

“Ở viện dưỡng lão, bệnh nhân bị tai biến, rung tay, bại liệt, tàn tật...đều phụ thuộc hoàn toàn vào người chăm sóc. Chúng em nghĩ, có thể chế tạo một cái máy để giảm bớt sự chăm sóc của người nhà trong các khâu sinh hoạt. Khi quan sát các người già, việc giảm sự chăm sóc cho bữa ăn là khả thi nhất” - Trần Tấn Thanh, một trong bốn sinh viên cho biết.

Theo Thanh dù đã có ý tưởng, nhưng khi cả nhóm vẫn đang mơ hồ thì câu chuyện một bà cụ ở viện dưỡng lão Thiên Ân, Thủ Đức, TP.HCM khiến nhóm quyết tâm hơn.

“Cụ bị liệt nửa người phải nằm một chỗ, tất cả sinh hoạt hằng như ăn, uống, ngủ nghỉ, tắm giặt phải nhờ các sơ ở đây giúp đỡ. Khi nghe nhóm trình bày ý tưởng làm một chiếc máy, có thể hỗ trợ những người như cụ, cụ xúc động rồi khóc. Cụ nói, mong chúng em tạo ra được sản phẩm thiết thực, giúp nhiều người, qua đó có giảm công chăm sóc của các sơ đối với cụ. Vì tất cả hoạt động của các cụ đều nhờ các sơ, rất lệ thuộc nên nhiều lúc tủi thân lắm”.

Bộ phận cánh tay đút của feedbot (Ảnh:Lê Huyền)

“Lúc đó em rơi nước mắt, và nghĩ rằng mình còn may mắn hơn rất nhiều người. Em không quên lúc cụ nhìn chúng em với ánh mắt đầy hi vọng” – Thanh cho hay.

Bốn tháng và chiếc máy

Một tháng lang thang sắp viện dưỡng lão để quan sát, lập trình trong đầu, ba tháng miệt mài lập trình trên máy, mua đồ lắp ráp, chiếc máy giúp những người bệnh ăn uống đã ra đời.

Máy có hai bộ phận chính là cánh tay đút và mâm thức ăn. Cánh tay có 2 động cơ điều khiển, mâm có một động cơ và một vi điều khiển trung tâm để điều khiển 3 động cơ trên. Khi nhận được tín hiệu từ remote, vi điều khiển trung tâm làm 3 động cơ chạy theo chu trình thiết lập.

Người dùng sử dụng một chiếc remote chỉ có hai phím bấm rất đơn giản để điều khiên feedbot (Ảnh:Lê Huyền)

Để điều khiển chiếc máy, người dùng sử dụng một chiếc remote chỉ có hai phím bấm rất đơn giản. Một phím truyền tín hiệu đến cánh tay robot qua wifi để xúc thức ăn. Bệnh nhân có thể điều chỉnh chiều cao của cánh tay phù hợp với cơ thể. Một phím có chức năng xoay mâm thức ăn, giúp người sử dụng chọn món ăn.

Đặc biệt, khi máy được kết nối wifi sẽ tự động gửi dữ liệu như người bệnh ăn bao nhiêu, lượng dinh dưỡng trong thức ăn, thời gian ăn bao lâu  về máy tính.  Từ đây, phần mềm trên máy tính sẽ phân tích người này thích hay không thích món nào, hàm lượng dinh dưỡng đã hấp thụ trong bữa ăn bao nhiêu. Đồng thời máy cũng tự động lưu lại thông tin để đánh giá tình hình sức khỏe người sử dụng thông qua bữa ăn hàng ngày.

"Điều khó khăn nhất đây là một sản phẩm thực tế. Khi học lý thuyết trên lớp chúng em đều nghĩ có thể làm như vậy, nhưng khi đưa ra thực tế thì không như vậy. Vì vậy có rất nhiều bản thiết kế trên máy tính bị bỏ vì lắp ráp ngoài thì không đúng như lập trình”-  Ngô Xuân Cường, một trong bốn sinh viên cho biết. 

Theo Cường, một khó khăn nữa là kinh phí nghiên cứu do cả nhóm tự bỏ tiền túi. Nững thứ không có khả năng mua thì các bạn tận dụng từ đồ cũ. 

“Nếu được mua những vật liệu tốt, chắc chắn chất lượng sẽ tăng thêm, nhiều bộ phận cũng sẽ được cải tiến. Với vật liệu như hiện tại chiếc máy này chỉ có giá bán khoảng 2,5 đến 3 triệu đồng/sản phẩm”- Cường cho biết. 

Nuôi ước mơ khởi nghiệp

Theo chia sẻ của bốn sinh viên, đây không phải là sản phẩm đầu tay nhưng là sản phẩm rất thiết thực. 

“Khi sản phẩm hoàn thành, chúng em đã mang tới viện dưỡng lão thử nghiệm. Các sơ và các cụ già ở đấy rất vui. Một số cụ mong muốn có thêm chân đế để phù hợp hơn” - một sinh viên cho biết.

Còn sinh viên Nguyễn An Duy thì trăn trở, “hiện nay phong trào sinh viên khởi nghiệp rất được ủng hộ. Chỉ còn mấy tháng nữa chúng em sẽ ra trường, đây là một sản phẩm có ích mà bỏ ngỏ thì tiếc quá". 

Xem các sinh viên vận hành feedbot:

Những bài học mới mẻ từ quê hương “gã khổng lồ” công nghệ Nokia

Tại Hội nghị giao ban, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã chia sẻ nhiều bài học kinh nghiệm mà ông đúc kết được sau chuyến công tác ghé thăm Phần Lan.

Phần Lan là một quốc gia có dân số khoảng 5,6 triệu người, thuộc “khối nhà nước to”, nổi tiếng với bộ máy chính quyền chiếm từ 5-6% dân số. Riêng thành phố Helsinki (thủ đô của Phần Lan) hiện có 700.000 dân với 39.000 nhân viên nhà nước.

Chuyến thăm Phần Lan đã giúp Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhận ra nhiều điều đáng chú ý về cách vận hành ở quốc gia này. Chính quyền ở đây hoạt động như một công ty lớn, tích cực tham gia vào các hoạt động hợp tác, đổi mới. Cách tiếp cận này giúp Phần Lan trở thành một trong những quốc gia tiên phong trong lĩnh vực công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Phần Lan đặc biệt chú trọng đến chuyển đổi số, thành phố Helsinki dành tới 20% ngân sách hằng năm cho lĩnh vực này. Trong khi đó, Việt Nam hiện chỉ chi chưa đến 1% ngân sách cho chuyển đổi số.

Trong việc sử dụng dữ liệu, Helsinki áp dụng một chiến lược rõ ràng khi sử dụng dữ liệu vào 4 mục đích: mở dữ liệu cho doanh nghiệp để thúc đẩy sáng tạo; sử dụng dữ liệu để vận hành thành phố hiệu quả hơn; hỗ trợ ra quyết định dựa trên chứng cứ dữ liệu; và cung cấp dịch vụ cá nhân hóa cho người dân.

Bộ trưởng cũng chia sẻ về cách Helsinki biến toàn bộ thành phố thành một nền tảng mở, mời gọi các ý tưởng sáng tạo từ khắp nơi. Hiện có tới 55 công ty đang phát triển các dự án đổi mới sáng tạo trên nền tảng này.

Bộ trưởng khuyến khích các Cục, Vụ trong Bộ cần phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp để thúc đẩy đổi mới và sáng tạo.

Trong lĩnh vực nghiên cứu và phát triển (R&D), khoảng 5 năm trước, Phần Lan đã chuyển từ mô hình "R&D" sang "RDI" (Research, Development and Innovation hay Nghiên cứu, phát triển và đổi mới sáng tạo) nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của sáng tạo trong cuộc sống hằng ngày. Việc có thêm chữ I (Innovation) là điều mà Việt Nam có thể học hỏi.

Bài học từ sự sụp đổ của Nokia cũng được Bộ trưởng đề cập. Dù từng được xem là một cú sốc lớn, sự sụp đổ của Nokia đã thúc đẩy Phần Lan không phụ thuộc vào một công ty duy nhất và khuyến khích sự ra đời của nhiều startup mới.

Hiện tại, với dân số chỉ 5,6 triệu người, Phần Lan đã có 12 kỳ lân công nghệ. Đây là minh chứng cho bài học tìm ra cơ hội để đứng lên từ trong thất bại.

Trong lĩnh vực viễn thông, Phần Lan dự kiến sẽ ra mắt sản phẩm Open RAN chạy trên cloud vào năm 2024 và có thể giới thiệu 6G vào năm 2028, sớm hơn 2 năm so với dự kiến. Phần Lan dự định đưa AI vào bên trong mạng lưới 6G. Mạng lưới này ngay từ đầu được thiết kế dựa trên AI.

Họ đặt ra nguyên tắc công suất tiêu thụ năng lượng của trạm 6G không cao hơn trạm cũ, nhưng dung lượng phục vụ tăng từ 3-5 lần. Bộ trưởng lưu ý rằng đây là những điểm quan trọng mà Việt Nam cần chú ý và học hỏi trong nghiên cứu 6G.

Về khởi nghiệp sáng tạo, việc thành lập các startup ở Phần Lan không tốn kém quá nhiều về vật chất. Nhiều người khởi nghiệp với số vốn chỉ vài chục nghìn USD, sau đó bán lại doanh nghiệp với giá hàng triệu USD, tạo nên một phong trào khởi nghiệp rộng khắp.

Trường đại học Aalto ở đây mỗi năm tạo ra từ 70-100 startup, thậm chí cho phép sinh viên tạm nghỉ học để theo đuổi dự án của mình. Trung tâm đổi mới sáng tạo tại Phần Lan không chỉ cung cấp không gian làm việc mà còn kết nối startup với nhà đầu tư, ngân hàng và doanh nghiệp lớn, giúp họ gọi vốn.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, chuyến công tác tới Phần Lan đã mang lại nhiều câu chuyện, góc nhìn mới mẻ. Việt Nam có những giá trị riêng mà các quốc gia khác không có và ngược lại. Bằng cách đi ra thế giới, đúc kết những kinh nghiệm quý báu, chúng ta có thể đưa dân tộc tiến lên. Do vậy, Bộ trưởng mong muốn các cán bộ khi đi công tác nước ngoài cần chú ý học hỏi, mang kiến thức mới về ứng dụng, góp phần thúc đẩy sự phát triển của đất nước.

Trong phần 2, phim tiếp tục cùng cô bé Riley đối diện với khủng hoảng tuổi dậy thì và sự xuất hiện của một loạt cảm xúc mới phức tạp hơn. Inside Out 2 ra rạp từ 14/6 và tính đến 24/7 đã thu về 1,46 tỷ USD, vượt qua Frozen2 ra mắt năm 2019 để trở thành Phim hoạt hình có doanh thu cao nhất mọi thời, theo thông báo của Disney. Tại Việt Nam, phim đã vượt 87 tỷ đồng, lọt top những bộ phim hoạt hình ăn khách nhất. 

Inside Out 2 chỉ cần 19 ngày để cán mốc 1 tỷ USD. Trong lịch sử chưa có phim hoạt hình nào gia nhập "câu lạc bộ tỷ đô" nhanh như vậy. Hiện Inside Out 2 xếp thứ 13 trong danh sách những bộ phim có doanh thu cao nhất lịch sử. Phim được khán giả toàn cầu yêu thích bất chấp sự khác biệt về văn hóa và nhanh chóng trở thành phim có doanh thu cao nhất tại nhiều quốc gia, trong đó có Brazil, Mexico, Colombia, Chile, Uruguay. 

Thành công về mặt doanh thu của Inside Out 2có ý nghĩa quan trọng với các rạp chiếu toàn cầu ở thời điểm hiện tại, khi gu thưởng thức của khán giả luôn thay đổi và nhiều bom tấn lỗ nặng khi công chiếu. 

Quỳnh An