Ở Việt Nam nhiều năm nay, tình trạng bán xe ô tô kiểu “bia kèm lạc”, kênh giá so với niêm yết không có gì lạ lẫm, đặc biệt là khi những mẫu xe "hot" mới ra mắt được đông đảo khách hàng đón nhận.

Thậm chí có những mẫu xe bình dân, giá rẻ, nhưng khách hàng muốn sở hữu xe sớm phải mua thêm hàng loạt phụ kiện với giá chênh đến vài chục đến cả trăm triệu. Nếu không chấp nhận mua “lạc” hoặc chịu kênh giá từ đại lý, khách buộc lòng phải chờ vài tháng, thậm chí cả năm mới đến lượt nhận xe.

Đơn cử một số mẫu xe hiện nay như Ford Explorer, Everest; Hyundai SantaFe, Tucson hay Toyota Corolla, Raize, Veloz Cross,… tiền "lạc" có thể bằng đến 5-10% tiền "bia". Dù nhiều đại lý luôn than thiếu xe nhưng nếu khách hàng chịu chi thì vẫn “linh động” sẵn xe để giao xe sớm!

Sắp tới, hình vi bán ô tô kiểu “bia kèm lạc” nói trên sẽ bị nghiêm trị. Cụ thể, trong dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) trình Quốc hội thảo luận chiều 25/10 có nội dung quan trọng cho thấy hành vi bán ô tô kiểu "bia kèm lạc" sẽ bị nghiêm cấm.

Cụ thể, theo điểm o, khoản 1, Điều 17 của dự thảo Luật này nêu rõ hành vi bị nghiêm cấm với các tổ chức, cá nhân kinh doanh: “Yêu cầu người tiêu dùng phải mua sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ khác như là điều kiện tiên quyết để giao kết hợp đồng với người tiêu dùng”. 

Như vậy, các tổ chức, cá nhân kinh doanh khi bán hàng hoá, dịch vụ đến tay người tiêu dùng không được yêu cầu khách hàng phải mua thêm sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ khác. Điều này đồng nghĩa với nạn bán ô tô kiểu “bia kèm lạc” gây nhức nhối thời gian qua sẽ chính thức bị xoá bỏ.

Đây sẽ là cơ sở pháp lý để Chính phủ ban hành Nghị định xử phạt nặng đối với hành vi gây nhức nhối dư luận và lũng đoạn thị trường này. Đương nhiên, nếu dự thảo Luật với nội dung trên được thông qua, khách hàng sẽ là những người hưởng lợi nhất vì sẽ được mua ô tô với đúng giá niêm yết, không bị đại lý ép trả thêm tiền.

Trước thông tin này, nhiều hãng xe tỏ ý đồng tình và cho rằng, nếu hành vi bán "bia kèm lạc" bị nghiêm cấm thì chính những hãng xe sẽ có lợi. Đa số không ủng hộ việc đại lý tự ý bán chênh so với giá niêm yết vì kiểu bán hàng chộp giật này ít nhiều ảnh hưởng đến thương hiệu của các hãng xe.

Đại diện Toyota Việt Nam cho biết, vào tháng 4/2022 đã ra văn bản khẳng định việc các đại lý bán "bia kèm lạc" không phải là chủ trương của công ty. Đồng thời nêu quan điểm nhất quán là “khách hàng đến trước được phục vụ trước”.

“Toyota yêu cầu tất cả các đại lý tuân thủ chính sách để bảo vệ quyền lợi của khách hàng. Nếu xảy ra hiện tượng trên, khách hàng hãy phản ánh cho Toyota Việt Nam vào đường dây nóng, chúng tôi sẽ tiếp nhận và có biện pháp xử lý nếu phát hiện bất kỳ vi phạm nào từ đại lý”, đại diện Toyota Việt Nam chia sẻ. Tuy nhiên, tình trạng "bia lạc" và "chênh giá" vẫn không hề có dấu hiệu thuyên giảm.

Trong khi đó, một số thương hiệu như Trường Hải, Mitsubishi đang duy trì chính sách bán đúng giá niêm yết, không ép khách mua phụ kiện để giao xe sớm dù từ đầu năm đến nay liên tục "khan hàng" đối với xe "hot". Đại diện Mitsubishi Motors Việt Nam nói đã quán triệt tới tất cả đại lý trên toàn quốc và sẽ xử lý giảm nguồn cung nếu đại lý nào vi phạm. Còn Trường Hải do áp dụng chính sách tự đầu tư đại lý nên các thương hiệu Kia, Mazda, Peugeot gần như mua ở địa phương nào cũng có giá giống nhau, khách phải "xếp hàng" chờ nếu nguồn cung hạn chế, không có chuyện thêm tiền để lấy xe nhanh.

Khi cầu vượt cung thì “bia kèm lạc” là khó tránh khỏi

Dưới góc độ pháp lý, một số chuyên gia nhìn nhận, dù dự thảo Luật đã nêu là khá rõ ràng, không chỉ là mặt hàng ô tô xe máy mà còn tất cả các mặt hàng khác của thị trường, nhưng trên thực tế sẽ khó tránh khỏi tồn tại "bán bia kèm lạc" bởi không phải mặt hàng mua thêm nào cũng có trong "hợp đồng giao kết" như dự thảo Luật nêu. Còn nếu chỉ là thoả thuận tự nguyện qua "miệng", không có trong hợp đồng thì rất khó có cơ sở để xử phạt.

Trao đổi với VietNamNet, chuyên gia marketing Nguyễn Văn Phương cho rằng, tình trạng "bán bia kèm lạc" không chỉ ở Việt Nam mà còn xuất hiện ở nhiều nước trên thế giới, trong đó có Mỹ. Mấu chốt vấn đề chính là sự chênh lệch cung-cầu của thị trường, khi cầu vượt cung, giá của hàng hoá sẽ bị đẩy lên cao. Do giá bán ô tô đã được các hãng niêm yết nên các đại lý tìm cách đẩy giá bằng cách bán thêm "lạc".

Theo ông Phương: "Việc bán ô tô bia kèm lạc là kiểu kinh doanh chộp giật trên nhu cầu của khách hàng, đương nhiên là đáng lên án và rất nên nghiêm cấm. Tuy vậy, cũng phải nhìn ngược lại là nếu khách hàng không chấp nhận bỏ thêm tiền so với giá trị thực tế thì chắc chắn các đại lý cũng không có đất trục lợi".

Vị chuyên gia này lấy dẫn chứng mẫu xe Toyota Veloz Cross vào thời điểm giữa năm 2022 có lúc bị các đại lý bán chênh giá đến 50-60 triệu, tức là xấp xỉ 10% giá trị xe, thế nhưng doanh số bán hàng vẫn cao lên tới vài nghìn chiếc/tháng, đứng nhất nhì phân khúc. Điều đó cho thấy khách hàng dù "mồm kêu" nhưng tay vẫn "xuống tiền" và tự nguyện chấp nhận mua "lạc" như một phần của cuộc chơi.

“Khi mà người mua xe kêu gào thảm thiết rằng bị đại lý ép chênh giá, bắt mua "bia kèm lạc" nhưng lại vẫn sẵn sàng xuống tiền thì tôi nghĩ sẽ chẳng có cách nào dẹp được vấn nạn này. Đó là một phần của cung-cầu thị trường", ông Phương chia sẻ.

Đồng tình với ý kiến trên, PGS.TS Ngô Trí Long thẳng thắn cho rằng, việc bán thêm các phụ kiện theo xe là quyền của người bán, còn chấp nhận mua xe kèm các loại phụ kiện đó hay không lại là quyền của người mua. Việc này hoàn toàn dựa trên việc “thuận mua vừa bán”.

“Ô tô có phải phân phối, bao cấp hay thuộc mặt hàng khan hiếm đâu? Hiện nay có hàng chục mẫu ô tô khác nhau để khách hàng lựa chọn. Nếu anh dùng chiêu trò mà tôi cảm thấy không ưng thì tôi có thể chuyển sang hãng khác, thương hiệu khác. Còn vẫn nhất định chọn mua dòng xe mà mình yêu thích thì phải chấp nhận”, PGS.TS Ngô Trí Long chia sẻ với VietNamNet.

Hoàng Hiệp 

Bạn có góc nhìn nào về vấn đề trên? Mời bạn đọc cộng tác tin bài về Ban Ô tô xe máy theo email: [email protected]. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

(Bạn đọc Lê Hùng - TP Cần Thơ)

Luật sư Trần Đình Dũng (Đoàn LS TP.HCM) trả lời: Bộ luật Dân sự năm 2015 hiện hành có qui định việc Bồi thường thiệt hại do cây cối gây ra tại điều 604 như sau: “Chủ sở hữu, người chiếm hữu, người được giao quản lý phải bồi thường thiệt hại do cây cối gây ra”.

Như vậy, công ty Cây xanh phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại do cây xanh gãy đổ trên đường gây thiệt hại tài sản, tính mạng, sức khỏe... cho người khác.

Luật sư Trần Đình Dũng

Mặt khác, khoản 2 điều 584 bộ luật Dân sự năm 2015 qui định: “Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác”. Nên phải loại trừ tình huống bất khả kháng và tình huống phía bị hại hoàn toàn có lỗi.

“Sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra một cách khách quan không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép” - trích khoản 1 điều 156 bộ luật này.

Nếu cây đổ do mưa bão hay không cũng cần xác định xem cơ quan có trách nhiệm quản lý trông coi cây xanh đã áp dụng mọi biện pháp khắc phục phù hợp hay chưa. Công ty quản lý cây có biện pháp cắt tỉa cây trước khi có dự báo mưa bão, chặt hạ những cây, cành cây có nguy cơ gãy đổ, đúng với nhiệm vụ được điều chỉnh tại nghị định số 64/2010/NĐ-CP ngày 11/6/2010 của Chính phủ về quản lý cây xanh đô thị hay chưa?

Như vậy, chỉ trừ trường hợp người bị hại hoàn toàn có lỗi (như đứng dưới gốc cây đã có biển cảnh báo…) và trường hợp bất khả kháng mà phía đơn vị quản lý cây xanh đã làm đủ, đúng tất cả qui định, thì phía công ty cây xanh phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho gia đình em của bạn.

Việc bồi thường thiệt hại hai bên có thể thỏa thuận hoặc yêu cầu tòa án giải quyết bằng hình thức khởi kiện dân sự, hoặc yêu cầu luôn trong vụ án hình sự nếu vụ cây đổ chết người bị xử lý hình sự.

Kẻ 'biến thái' quấy rối tình dục trên xe buýt bị xử lý thế nào?

Người mẹ có con gái nhiều lần bị sàm sỡ trên xe buýt thắc mắc về hành vi vi phạm của kẻ "biến thái".

Cụ thể, các bị can gồm: Nguyễn Xuân Hoan (SN 1973, Phó chủ tịch UBND huyện Bù Gia Mập); Lê Minh Bảo (SN 1979) và Nguyễn Thế Vinh (SN 1985), cùng là Phó trưởng Phòng TN&MT huyện Bù Gia Mập; Hoàng Huy Phương (SN 1985, chuyên viên Đội Quản lý công trình đô thị huyện Bù Gia Mập).

Cả 4 người nói trên bị khởi tố, bắt giam về tội “Vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất”.

Trước đó, vào tháng 5/2024, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Phước khởi tố, bắt giam ông Nguyễn Hữu Hóa (SN 1972), là Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện Bù Gia Mập (nguyên Phó trưởng Phòng TN&MT huyện Bù Gia Mập) và Nguyễn Thị Hải (SN 1981, ngụ thị xã Phước Long) để điều tra về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi” và “Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi”.

Theo cơ quan công an, quá trình điều tra mở rộng vụ án này, cơ quan điều tra xác định, từ năm 2015 đến nay, với vai trò là Phó chủ tịch UBND huyện Bù Gia Mập phụ trách kinh tế, ông Hoan đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn chỉ đạo các cơ quan chức năng của huyện và thuộc cấp thực hiện trái quy định trong công tác quản lý nhà nước về đất đai đối với 38ha đất rừng trồng thành rừng được chuyển giao về địa phương quản lý.

Ông Hoan đã trực tiếp chỉ đạo Bảo, Vinh và Phương (thuộc hội đồng và tổ chuyên viên giúp việc Hội đồng bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng dự án bãi rác tập trung huyện Bù Gia Mập) thực hiện việc kiểm kê hiện trạng và áp giá bồi thường, hỗ trợ bồi thường cây trồng, kiến trúc trên diện tích 3ha (trong 38ha) trái quy định, gây thất thoát ngân sách nhà nước gần 800 triệu đồng.  

Từ các tài liệu, chứng cứ thu thập được, Cơ quan điều tra quyết định khởi tố các bị can nói trên để tiếp tục điều tra.

Cho thôi việc giám đốc trung tâm thuộc UBND tỉnh Bình Phước