Với việc hàng loạt các tỉnh, thành phố đang lập đề án xây dựng thành phố thông minh, Việt Nam thậm chí sẽ có hàng chục đô thị thông minh trong thời gian tới.

Số hoá đang là một trong những công cụ đòn bẩy của Chính phủ Việt Nam để thực hiện tham vọng đưa ngành CNTT-TT chiếm 10% tổng sản phẩm quốc nội vào năm 2020. Đô thị thông minh được xác định là một trong các hướng chủ chốt, ưu tiên trong chiến lược phát triển nhằm vượt qua các thách thức của quá trình đô thị hoá nhanh chóng và sự hoà nhập mạnh mẽ của khu vực nông thông bằng CNTT.

Tình hình phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam

Tại Hội thảo Việt – Pháp về xây dựng đô thị thông minh, nhiều thông tin về tình hình phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam đã được chia sẻ.

Theo đó, Chính phủ chủ trương xây dựng, phát triển đô thị thông minh ở Việt Nam. Mục tiêu đề ra là đến năm 2020, phải triển khai ít nhất 3 đô thị thông minh tại Việt Nam. Trong rất nhiều thành phần của đô thị thông minh, Chính phủ ưu tiên phát triển công nghiệp số, du lịch thông minh và nông nghiệp thông minh.

Ông Phan Thảo Nguyên, Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế (Bộ TT&TT) chia sẻ về thực trạng phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam. Ảnh: Trọng Đạt

Trong bối cảnh hiện nay, việc phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam có cả thuận lợi và khó khăn. Thuận lợi lớn nhất nằm ở việc, đây là chủ trương nhận được sự ủng hộ của Đảng và Nhà nước. Việt Nam cũng là nước có tốc độ đô thị hoá nhanh. Mục tiêu tỷ lệ đô thị hoá tại Việt Nam đến 2020 là 45%. Sự phát triển của các đô thị sẽ kéo theo các nhu cầu về phát triển đô thị thông minh nhằm giải quyết những vấn đề xã hội.

Một trong những thuận lợi để triển khai đô thị thông minh là Việt Nam có hạ tầng viễn thông tương đối tốt, tỷ lệ người dùng Internet tăng nhanh. Lượng thuê bao Internet băng rộng phát triển mạnh. Bên cạnh đó, việc tăng cường hội nhập quốc tế cũng là một đòn bẩy giúp tăng tiến độ chuyển giao công nghệ và xây dựng các đô thị thông minh.

Việt Nam cũng đang tiến hành triển khai chính quyền điện tử. Tất cả bộ, ngành, địa phương tại Việt Nam đều đã có cổng thông tin điện tử. Nhiều cơ quan đã cung cấp dịch vụ giải quyết thủ tục hành chính ở mức độ 1, 2, thậm chí ở mức 3 và 4. Đây là một thành phần cốt lõi mà các bộ, ngành, địa phương đang theo đuổi để phát triển đô thị thông minh.

Thách thức lớn nhất trong việc triển khai đô thị thông minh tại Việt Nam nằm ở hạ tầng kỹ thuật còn hạn chế, đặc biệt là tại nhiều tỉnh vùng sâu, vùng xa. Một vấn đề khác là tốc độ phát triển hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu tầm quốc gia triển khai còn chậm. Chính quyền điện tử ở nhiều bộ, ngành, địa phương phát triển rộng nhưng việc kết nối với nhau vẫn còn hạn chế.

Bên cạnh đó, môi trường pháp lý cho việc phát triển đô thị thông minh vẫn chưa được hoàn thiện. Một số người đứng đầu các cơ quan nhà nước vẫn còn chưa thực sự quan tâm đến việc phát triển CNTT.

Việt Nam sẽ không chỉ có 3 đô thị thông minh

Trong lộ trình ứng dụng CNTT xây dựng Chính phủ điện tử 5 năm tới, phát triển các đô thị thông minh là một sáng tạo chiến lược. Đây là chủ trương được hoạch định triển khai để phát huy tốt hơn vai trò động lực phát triển kinh tế của các các đô thị.

Nước Pháp là quốc gia rất tích cực trong việc hỗ trợ triển khai đô thị thông minh tại Việt Nam. Ảnh: Trọng Đạt

Từ đầu năm 2016 đến nay, một số địa phương trên cả nước như Hà Nội, Thừa Thiên Huế, Lâm Đồng, TP Hồ Chí Minh, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh... đã xúc tiến triển khai chiến lược này. Bắt đầu với việc khẩn trương xây dựng và phê duyệt các đề án, quy hoạch phát triển đô thị thông minh.

Dự thảo của các địa phương tuy có nhiều điểm khác biệt nhưng đều hướng tới việc phát triển chính quyền số, chính quyền điện tử, cải cách hành chính, ứng dụng CNTT tại trung tâm hành chính công, chính quyền một cửa.

Ở các thành phố lớn, quá trình này tập trung vào một số lĩnh vực thiết yếu như giao thông thông minh, y tế thông minh, giáo dục thông minh. Ở một vài tỉnh có điều kiện đặc thù như Đà Lạt, địa phương này tập trung vào việc phát triển du lịch thông minh, nông nghiệp thông minh.

Trước nhu cầu cấp thiết của việc xây dựng các đô thị thông minh, Bộ TT&TT đã nghiên cứu các định hướng để đưa ra lộ trình phát triển. Trong đó, Bộ lưu ý đến việc khảo sát kỹ hiện trạng từ đó xác định mô hình triển khai sao cho phù hợp với điều kiện của từng địa phương. Bên cạnh đó, cần có lộ trình phát triển rõ ràng, tránh sự trùng lặp. Các địa phương cũng nên ưu tiên triển khai những hướng phát triển phù hợp nhất với thế mạnh của mình.

Bộ TT&TT cũng đang đẩy mạnh công tác hợp tác quốc tế để tạo điều kiện học tập kinh nghiệm phát triển tại các đô thị tiên tiến. Từ đó, xây dựng nên mô hình đô thị thông minh điển hình phù hợp với điều kiện thực tế ở Việt Nam.

Trọng Đạt

Được UBND TP.Hà Nội xác định là năm đột phá căn bản về CNTT, năm 2017 Thành phố đã tiếp tục triển khai mạnh mẽ các hoạt động ứng dụng và phát triển CNTT nhằm tạo bước chuyển biến căn bản về xây dựng Chính phủ điện tử và xây dựng thành phố thông minh.

Thời gian qua, UBND TP.Hà Nội cũng đã chỉ đạo Sở TT&TT hoàn thiện và trình UBND Thành phố phê duyệt Khung kiến trúc, chiến lược, lộ trình xây dựng Chính phủ điện tử thành phố Hà Nội giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2030 làm cơ sở tổ chức triển khai thực hiện và xây dựng đề án thành phố thông minh.

Thông tin từ Sở TT&TT Hà Nội cho hay, hiện Thành phố đã xây dựng xong cơ sở dữ liệu (CSDL) dân cư cho hơn 7,5  triệu người dân Hà Nội và khai thác hiệu quả phục vụ triển khai các ứng dụng, dịch vụ phục vụ công dân, doanh nghiệp và phục vụ công tác quản lý điều hành của Thành phố.

Công tác phối hợp và chia sẻ CSDL dân cư với các sở, ban, ngành của Thành phố cũng đã được triển khai tích cực. Đến nay, Công an Thành  phố đã nghiên cứu việc kết nối, khai thác CSDL dân cư để chia sẻ thông tin với Bảo hiểm xã hội Thành phố, Sở Tư pháp, Sở GD&ĐT, Cục Thuế, Sở KH&ĐT nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý, đáp ứng việc tăng cường liên thông, cung cấp các dịch vụ công trực tuyến phục vụ công dân, tổ chức, cá nhân người nộp thuế… trên địa bàn Thành phố. Trong năm nay, liên ngành Công an và TT&TT Thành phố đã ký kết quy chế khai thác CSDL dân cư với Cục Thuế, Sở KH&ĐT.

Bên cạnh đó, thực hiện Chỉ thị 07 ngày 13/3/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường phối hợp triển khai xây dựng CSDL quốc gia về dân cư, Sở TT&TT đã tham mưu với UBND Thành phố ra văn bản chỉ đạo các ngành trong việc triển khai quản lý, khai thác và sử dụng CSDL dân cư của Thành phố.

Hiện Sở TT&TT Hà Nội đang phối hợp với Công an Thành phố, Sở Tài chính báo cáo UBND Thành phố về việc khai thác CSDL dân cư sang các lĩnh vực để phục vụ người dân và phục vụ công tác quản lý các điểm bán SIM, thẻ điện thoại của các doanh nghiệp viễn thông, kiểm tra xe chính chủ, đăng ký doanh nghiệp, tra cứu thông tin của ngân hàng và văn phòng công chứng.

Sở LĐTB&XH Hà Nội đang phối hợp với Công ty Nhật Cường đề xuất giải pháp kết nối CSDL dân cư để thực hiện Đề án xây dựng CSDL quốc gia về an sinh xã hội, ứng dụng CNTT và giải quyết chính sách an sinh xã hội đến năm 2020 và định hướng phát triển đến năm 2030, đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt  tại Quyết định 708 ngày 25/5/2017.