Việc Google và Apple áp đặt chính sách độc quyền thanh toánđối với dịch vụ nội dung số trên Google Play Store và Apple Store từ đầu năm 2017 đã khiến doanh nghiệp nội dung số Việt Nam bị sụt giảm doanh thu đáng kể. Vậy chính sách độc quyền thanh toán này quy định thế nào và vì sao nó lại tác động đến các doanh nghiệp nội dung số Việt Nam, cụ thể là các doanh nghiệp kinh doanh game online.

Các doanh nghiệp kinh doanh game mobile cung cấp game trên hai ứng dụng di động được dựa theo thỏa thuận “mềm” giữa các doanh nghiệp với nhau, thông qua điều khoản chính sách của Google và Apple và chính sách này được họ thường xuyên cập nhật và áp dụng bình đẳng cho toàn thế giới, không phân biệt giữa các nước.

Ông Nguyễn Ngọc Bảo, Giám đốc VTC Mobile cho biết, khi Google và Apple chỉ chấp nhận cho người chơi game thanh toán bằng hai loại thẻ Visa và Master, họ áp dụng chính sách bảo vệ khách hàng và nhiều người Việt Nam đã lợi dụng kẽ hở của chính sách này để trục lợi.

Cụ thể, khách hàng Việt Nam sau khi thanh toán trên kho ứng dụng để chơi game, khi vừa thanh toán xong là họ chọn chế độ “Tôi không hài lòng với game này” thì ngay lập tức sẽ được Google trả lại tiền. Như vậy, nhà phát hành không thu được tiền mà ngay cả Google cũng không thu được tiền.

Do đặc điểm người chơi game Việt Nam đa số là giới trẻ nên số lượng người sử dụng thẻ thanh toán quốc tế rất ít. Đa số người sử dụng thẻ quốc tế là giới chuyên ăn cắp (cheater) mã thẻ như trên. Các cheater này sử dụng các kênh quảng cáo trên mạng để rao nạp hộ với tỷ lệ thông thường là 700K nạp được 1 triệu vào trong các game. Đây là một hành động trục lợi trắng trợn mà các nhà phát hành và 2 store đều không thu được tiền.

Theo ông Bảo, số lượng mã thẻ mua bằng thẻ thanh toán quốc tế bị hoàn về chiếm bình quân tới 70%, có game lên tới 90%. Hầu như nhà phát hành không có doanh thu, trong khi phải chi phí rất nhiều tiền để phát triển game cũng như chi phí quảng cáo.

Để ngăn cản cheater lợi dụng, một số nhà phát hành đã buộc phải ra chính sách để game thủ không thể thanh toán được bằng thẻ quốc tế, hoặc khi thấy khách hàng thanh toán bằng thẻ nhiều tiền quá thì sẽ bấm từ chối. Nhưng khi làm như vậy thì những game từ chối khách hàng lại bị Store hạ xuống với lý do từ chối phục vụ khách hàng.

Ông Nguyễn Ngọc Hân, Tổng giám đốc Công ty Thủ Đô Multimedia bổ sung thêm một hình thức trục lợi phổ biến nữa là sử dụng các thẻ tín dụng bị đánh cắp để thanh toán cho game (thẻ Credit chùa). Với những giao dịch này, thậm chí tại biên bản đối soát vào cuối tháng, các đơn vị như Apple, Google vẫn ghi nhận doanh thu là thành công cho nhà phát hành game.

Nhưng khi thanh toán, các giao dịch không hợp lệ sẽ bị loại (ví dụ: bị chủ thẻ khiếu nại bị đánh cắp thông tin và Google, Apple phải trả lại tiền cho chủ thẻ)  và lúc đó nhà phát hành game chỉ biết "than trời" vì doanh thu được ghi nhận nhưng không được thanh toán. Có rất nhiều trường hợp khi đến cuối tháng nhà phát hành game mất đến 95% doanh thu vì kho tải không ngăn chặn được việc sử dụng thẻ thanh toán bất hợp pháp. Khi có khiếu nại từ nhà phát hành game, trách nhiệm này lẽ ra thuộc về các đơn vị quản lý kho tải (Apple, Google) nhưng họ chỉ phúc đáp rằng họ chỉ thu được về chừng đó giao dịch hợp lệ và chỉ thanh toán được 5%.