Người học tiếng Anh rất dễ nhầm lẫn cách sử dụng của "make" và "do". Dưới đây là một số hướng dẫn để phân biệt cách dùng của 2 từ này. 

“Do” được sử dụng trong những trường hợp sau:

1. “Do” được dùng khi nói về công việc, nghề nghiệp hoặc nhiệm vụ.

Ví dụ:

Have you done your homework?

I have guests visiting tonight so I should start doing the housework now.

I wouldn't like to do that job.

2. “Do” được dùng khi nói về những hoạt động nói chung, khi dùng với các từ như: thing, something, nothing, anything, everything….

Ví dụ:

Hurry up! I've got things to do!

Don't just stand there – do something!

Is there anything I can do to help you?

3. Dùng “do” để thay thế cho một động từ khi ý nghĩa đã rõ ràng. Cách dùng này thường phổ biến trong văn nói.

Ví dụ:

Do I need to do my hair? (do = brush or comb)

Have you done the dishes yet? (done = washed)

I'll do the kitchen if you do the lawns (do = clean, do = mow)

“Make” được sử dụng trong những trường hợp sau:

1. “Make” được sử dụng cho hành động: sản xuất, xây dựng, tạo ra một cái gì đó mới

2. “Make” cũng được dùng để chỉ ra nguồn gốc của một sản phẩm hay vật liệu nào đó

Ví dụ:

His wedding ring is made of gold.

The house was made of adobe.

Wine is made from grapes.

The watches were made in Switzerland

3. “Make”: khiến cho, làm cho (gây ra một hành động hay phản ứng)

Ví dụ:

Onions make your eyes water.

You make me happy.

It’s not my fault. My brother made me do it!

4. “Make” dùng trước một danh từ để nói về các kế hoạch, quyết định

Ví dụ:

He has made arrangements to finish work early.

They're making plans for the weekend.

You need to make a decision right now.

5. “Make” đặt trước các danh từ về phát ngôn và tạo ra âm thanh

She made a nice comment about my dress.

The baby is asleep so don't make any noise.

Can I use your phone to make a call?

Don't make a promise that you cannot keep.

6. “Make” được sử dụng với đồ ăn, đồ uống, bữa ăn

Ví dụ:

I made a cake for her birthday.

She made a cup of tea.

I must go now. I have to make dinner.

• Nguyễn Thảo

 - Có phải sau khi nghỉ dẫn Mai Trang nhớ khán giả, nhớ trường quay có phải là một trong những lý do để chị quyết định lên hình trở lại?

Thật ra khi đề xuất việc xin tạm dừng dẫn chương trình, tôi cũng không dám nghĩ tới việc có ngày mình được tiếp tục đồng hành với truyền hình, với khán giả đâu. Vì thế, tôi đã cân nhắc rất nhiều với quyết định tạm dừng công việc của mình. Tôi cảm thấy thật sự may mắn khi nhận được lời mời quay trở lại dẫn Cà phê sáng. Được quay trở lại với chương trình, với khán giả, với trường quay đúng là một niềm hạnh phúc rất lớn với tôi.

- Có câu chuyện nào về những chia sẻ của khán giả rằng họ thấy buồn và tiếc nuối với quyết định nghỉ dẫn của chị trước đó?

Tôi cũng rất bất ngờ khi nhận được nhiều lời chia sẻ từ cả người quen lẫn những người tôi chưa từng gặp mặt. Có những người chỉ để ý rằng lâu rồi không thấy tôi xuất hiện nên nhắn tin hỏi thăm. Có những người biết rằng tôi tạm dừng dẫn, họ cũng hỏi khi nào quay lại. Tôi nghĩ đó là hạnh phúc nhất của người làm nghề là được khán giả nhớ tới. Điều đó khiến tôi tự hào biết rằng chặng đường gần 10 năm gắn bó với truyền hình của mình cũng đã tạo được đôi chút dấu ấn trong lòng khán giả.

- Chị từng chia sẻ nghỉ dẫn vì muốn tập trung cho dự án của mình, khi quay lại Mai Trang có sợ khán giả sẽ không còn đón nhận?

Nếu lo lắng nhiều như vậy tôi nghĩ mình sẽ không dám làm gì cả. Khi quay trở lại với Cà phê sáng, dù với tần suất không nhiều, tôi luôn cố gắng làm tốt nhất công việc của mình và lắng nghe mọi phản hồi của khán giả. Nếu khán giả có phản hồi theo bất kỳ điều gì, tôi cũng mong được nhận những phản hồi đó để làm tốt hơn công việc của mình. Rất may mắn đến thời điểm này, tôi chưa nhận được phản hồi tiêu cực nào. Trái lại một số bạn bè và khán giả khi nhìn thấy tôi xuất hiện trở lại có gửi tin nhắn chúc mừng. Tôi rất biết ơn vì họ để ý, quan tâm tới mình như vậy.

- Mai Trang có quá khiêm tốn khi tự nhận mình là "MC hết thời"?

Khi nhận được lời mời trả lời phỏng vấn từ phóng viên, chính tôi còn cảm thấy bất ngờ. Tôi có nói đùa với phóng viên, tôi nghĩ tôi là MC “hết thời” rồi mà còn được phỏng vấn ư? (cười). Truyền hình là một lĩnh vực vô cùng cạnh tranh, luôn sẵn sàng đào thải cái cũ để chào đón cái mới. Tôi quan sát thấy giờ đã có một thế hệ những người dẫn chương trình, biên tập viên trẻ tuổi vô cùng tài năng khiến tôi ngưỡng mộ. Tôi nghĩ đây là “thời” của các bạn - thời điểm mà các bạn ấy có đủ mọi thứ: tuổi trẻ, cơ hội, tài năng,… để phấn đấu hết mình, lăn xả, cống hiến. Còn những MC như tôi, đâu đó cũng đã ở một thế hệ khác rồi.

Từng áp lực, mất ngủ nhiều ngày vì công việc

- Là một cô gái bận rộn, gắn với nghiệp dẫn từ khi còn rất trẻ và quyết định từ bỏ cũng vô cùng khó khăn với Mai Trang nhưng sau cùng chị vẫn không quay lưng với khán giả truyền hình. Câu nói 'nghề chọn người' có ý nghĩa như thế nào với chị ở hiện tại?

Tôi luôn cảm thấy biết ơn và vô cùng may mắn vì nghề truyền hình vẫn ưu ái tôi, vẫn cho tôi có cơ hội được quay lại với khán giả. Tôi luôn nhắc nhở bản thân về điều đó để mỗi khi có cơ hội lên hình, xuất hiện trước khán giả càng cần nỗ lực làm thật tốt để đáp lại sự tin tưởng của khán giả, của các anh chị đã đặt niềm tin ở mình.

- Người ngoài nhìn vào cảm nhận cuộc sống của chị như một guồng quay vô cùng bận rộn không có thời gian trống, vậy thời gian nào Mai Trang dành cho bản thân và gia đình? 

Đúng là việc cân bằng cũng là một thử thách với tôi. Tôi thường xuyên gặp mâu thuẫn giữa việc ưu tiên thời gian cho việc gì: công việc, gia đình, bạn bè hay bản thân. Tôi cố gắng duy trì sinh hoạt và sức khoẻ thật tốt để không rơi vào stress. Nhưng cũng không phủ nhận có những thời điểm sức khoẻ tôi bất ổn vì khối lượng công việc và những mục tiêu mình muốn đạt được. Thời điểm hiện tại, tôi vẫn đang thử nghiệm những cách tốt nhất để cân bằng các ưu tiên trong cuộc sống của mình.

- Nhìn cả vẻ ngoài lẫn những gì chị thể hiện qua mạng xã hội có thể thấy Mai Trang là người vô cùng hướng ngoại?

Tôi là người vừa hướng ngoại, vừa hướng nội. Cùng lúc đó, tôi nghĩ khán giả trên truyền hình hay mạng xã hội không cần nhìn thấy những giây phút hướng nội của mình. Giá trị sống của tôi là mang lại sự tích cực cho người khác nên muốn mọi người gặp luôn vui vẻ và cảm nhận được năng lượng tích cực từ mình. Những giây phút hướng nội tôi thường chỉ dành cho bản thân hoặc với những người thật sự thân thiết và hiểu mình.

- Tinh thần lạc quan, khí thế bừng bừng của Mai Trang ai cũng thấy rồi, còn những khi sâu lắng, mệt mỏi thì sao? Có khi nào chị phải đối mặt với những điều đó để có được ngày hôm nay?

Đây chính là lý do vì sao tôi từng quyết định dừng công việc dẫn chương trình tại thời điểm tôi quá áp lực với vai trò khác. Việc áp lực khiến từng khiến tôi mất ngủ nhiều ngày, ảnh hưởng không nhỏ tới năng lượng tôi muốn truyền tải qua mỗi ly Cà phê sáng. Nếu lên hình mà không truyền tải được đúng tinh thần của chương trình tới khán giả thì theo tôi, đó là thiếu tôn trọng khán giả. Đó cũng là một ví dụ về những quyết định đánh đổi tôi đã đưa ra trong quá khứ để vượt qua những giai đoạn khó khăn.

- Trang có bao giờ nghĩ, một cô gái có vẻ như đặt sự nghiệp lên trên mọi thứ như mình chính là nguyên nhân khiến đàn ông 'sợ' lấy làm vợ?

Mỗi giai đoạn tôi sẽ ưu tiên một thứ khác nhau. Khi chưa kết hôn, tôi nỗ lực để sự nghiệp ổn định, cũng chính là cho tương lai sau khi kết hôn không phải lo lắng quá nhiều. Còn khi có gia đình, ưu tiên của tôi sẽ là cho gia đình và con cái trong tương lai. Người hiểu, yêu thương sẽ tôn trọng, đồng hành với mình. Người sợ có thể đơn giản là chưa phải người phù hợp với mình thôi. Tôi nghĩ đơn giản vì tôi chưa gặp đúng người ở đúng thời điểm mà thôi.

Một người phụ nữ Trung Quốc đang bận rộn livestream (phát trực tiếp), liên tục lia cận ống kính máy quay vào những viên đá quý lấp lánh đủ màu sắc, được xếp từng hàng ngay ngắn trên chiếc bàn nhỏ.

Ở quầy kế bên, một người đàn ông Đức dùng chiếc đèn pin tỉ mẩn soi xét bên trong viên hồng ngọc rực rỡ để kiểm tra chất lượng và trả giá với chủ hàng.

Đây là khung cảnh diễn ra thường ngày ở chợ đá quý huyện Lục Yên, nằm tại trung tâm thị trấn Yên Thế, cách thành phố Yên Bái gần 100km. 

Bắt đầu hoạt động từ năm 1991, hơn 30 năm qua, đây là nơi tập trung mua bán mặt hàng duy nhất: Đá quý.

Những viên đá đa dạng về loại, kích cỡ và màu sắc được bày bán… như rau khiến khu chợ này trở thành thủ phủ đá quý lớn nhất Việt Nam. Gần như 100% đá ở đây đều được khai thác tự nhiên từ các mỏ đá quý ở huyện Lục Yên.

Khoảng 9h-10h là thời điểm chợ đá quý nhộn nhịp nhất, người mua kẻ bán tấp nập. Mỗi chiếc bàn dài và rộng chỉ cỡ 3-4 gang tay nhưng có giá trị lên đến vài tỷ đồng.

Bày bán đá quý như rau nhưng chưa bao giờ mất cắp

Dẫn phóng viên Dân trí đi thăm chợ đá quý, ông Nguyễn Huy Trường - thành viên Ban chấp hành Hội đá quý Lục Yên - cho biết, chợ hiện nay là chợ tạm, được xây dựng từ năm 2021, theo quy hoạch sẽ nằm dưới chân trung tâm thương mại 7 tầng đang chờ xây dựng.

Tọa lạc trên bãi đất rộng 300m2, chợ có hai khu tách biệt lợp mái che kiên cố.

Khu chính là nơi bày biện các mặt hàng đá cắt giác, đá thô hay sản phẩm đã chế tác như vòng tay, dây chuyền, nhẫn… Khu còn lại chủ yếu là đá thô còn nguyên hiện trạng như khi được đào bới lên từ lòng đất.

Theo ông Trường, hiện tại, cả chợ có 175 gian hàng. Hàng ngày, người dân mua đá được khai thác từ các mỏ đá quý ở Lục Yên và tập trung về đây buôn bán.

Khách nước ngoài đổ về chợ rất đông, chủ yếu là người Trung Quốc. Bên cạnh đó, không ít người từ một số quốc gia xa xôi như Sri Lanka, Pháp, Đức, Thụy Sĩ, Mỹ… cũng lặn lội đến tận nơi để tìm mua đá quý.

Ông Trường cho hay, ở Việt Nam, chợ đá quý Lục Yên là lớn nhất.

"Mỗi chiếc bàn ở đây có thể trị giá lên tới vài tỷ đồng. Bởi lẽ, một viên đá nhỏ đã có giá 30-40 triệu đồng. Hàng đẹp, hiếm còn có thể lên tới vài trăm triệu đồng, thậm chí tiền tỷ", ông nói.