Thậm chí, chính Elon Musk cũng thừa nhận sự so sánh này và đóng một vai khách mời trong bộ phim "Iron Man 2".

"Silicon Valley Iron Man: Elon Musk’s Life of Adventure" (Người sắt của Thung lũng Silicon: Cuộc đời đầy phiêu lưu của Elon Musk)

Tuy nhiên theo Sixth Tone, sự cuồng nhiệt của người Trung Quốc với Elon Musk còn lớn hơn nhiều so với tưởng tượng. Trong cuốn tiểu sử "Elon Musk: Tesla, SpaceX, and the Quest for a Fantastic Future", chúng đã được dịch thành "Silicon Valley Iron Man: Elon Musk’s Life of Adventure" (Người sắt của Thung lũng Silicon: Cuộc đời đầy phiêu lưu của Elon Musk) khi chuyển ngữ sang tiếng Trung.

Tương tự như Tony Stark, tỷ phú Elon Musk cũng có cái tôi rất lớn, say mê với các công nghệ tiên tiến và thường xuyên trêu cợt mọi người. Nhà sáng lập Tesla này từng chấp nhận thanh toán tiền số cho sản phẩm xe điện hay nhận những lời thách thức không tưởng trên Twitter.

Thế nhưng ngoài những tính cách cá biệt đó, người Trung Quốc lại coi Elon Musk là một trong số ít nhà tư tưởng có thể thay đổi văn hóa làm việc tại đây, khi xu thế "nằm thẳng" lan rộng với lượng lớn người trẻ tuổi từ bỏ ước mơ của mình.

Làm được việc

Tờ Sixth Tone nhận định Elon Musk là một trong số ít những người có tư tưởng tiến bộ trong việc phát triển công nghệ. Trên nền tảng mạng xã hội Jike có hẳn một mục mang tên "Trạm thông tin Elon Musk" với 220.000 thành viên. Khi được hỏi tại sao nhà sáng lập Tesla lại nổi tiếng ở Trung Quốc đến vậy, một người đã bình luận rằng: "Bởi vì những gì ông ấy làm thì nó đều hoạt động".

Nói một cách ngắn gọn, Elon Musk thành công nên ông được mọi người tôn thờ là điều hiển nhiên, nhất là khi những dự án tưởng chừng điên rồ lại biến người đàn ông này thành tỷ phú. Một câu chuyện về chàng kỹ sư theo đuổi đam mê trở nên giàu có vẫn thường được thấy ở các phim truyền hình Trung Quốc.

Rõ ràng, tấm gương theo đuổi đam mê, không từ bỏ ước mơ đang khiến nhiều thanh niên chán nản tại Trung Quốc phải thần tượng, nhưng đó chưa phải thứ duy nhất khiến Elon Musk nổi tiếng.

Trên trang Zhihu, một câu hỏi liên quan đến sức ảnh hưởng của Elon Musk với giới trẻ Trung Quốc đã thu hút được hơn 4 triệu lượt xem. Một trong số những trả lời đến từ người được cho là làm trong ngành xe điện, mô tả Elon Musk biết tận dụng tốt công chúng để tạo lợi thế cho mình.

Bà Mayer Musk cùng con trai Elon Musk

Nhờ đó, mọi người lầm tưởng vào tài năng lãnh đạo của tỷ phú Musk, cho rằng chỉ có nhà sáng lập Tesla mới biến điều không thể thành có thể, hiện thực hóa những điều tưởng chừng ngốc nghếch như xe điện hay đặt chân lên sao Hỏa.

Chúng ta có thể thấy rõ được sự lầm tưởng này khi nhìn vào người mẹ siêu mẫu, bà Maye Musk khi những phong cách dạy con hay cách sống của bà được chia sẻ rầm rộ dù chưa có kiểm chứng. Đây là một hình mẫu lý tưởng tại Trung Quốc, nơi các bà mẹ khao khát được nổi tiếng nhờ nuôi dạy được người con giỏi giang.

Trong một xã hội mà các gia đình, bà mẹ so bì nhau về con cái thì câu chuyện người mẹ đơn thân, từ bỏ nghề người mẫu để đi làm nhiều việc nuôi con khôn lớn thành tỷ phú không có gì hấp dẫn hơn. Ngay cả khi đã về già, Maye Musk vẫn đi diễn giảng, làm người mẫu hay có dự án cho riêng mình, điều mà những phụ nữ đứng tuổi tại Trung Quốc khao khát.

Vào tháng 4/2021, bà Maye lập tài khoản trên nền tảng Xiaohongsu và ngay lập tức thu hút hàng trăm nghìn lượt theo dõi với vô số những lời bình luận khen ngợi.

Sự khác biệt

Theo Sixth Tone, sự thành công của Elon Musk là điều mà giới công nghệ, khởi nghiệp của Trung Quốc muốn hướng tới. Việc sử dụng xe hơi Nhật Bản, dùng máy bay Mỹ khiến nhiều người Trung Quốc mơ về những sản phẩm "Made in China" được dùng rộng rãi trên thế giới như một niềm tự hào dân tộc.

Tuy nhiên những ông trùm công nghệ Trung Quốc hiện nay lại chủ yếu dựa trên các mảng giải trí, trò chơi điện tử, thương mại điện tử...hơn là các đột phá mới về công nghệ. Sự thành công của các tập đoàn công nghệ lớn của Trung Quốc được đánh giá chủ yếu dựa trên vốn đầu tư khủng, sáp nhập nhiều hãng nhỏ, bắt chiếc ý tưởng từ nước ngoài hơn là tạo ra các cuộc cách mạng công nghệ.

Elon Musk tham gia hội nghị trực tuyến "China Development Forum 2021" tại Bắc Kinh

Hệ quả là những ông chủ của Alibaba, Huawei hay Xiaomi dù giàu có và nổi tiếng nhưng chưa bao giờ được so sánh với anh hùng như Elon Musk. Thay vào đó, các công ty công nghệ khiến giới trẻ ngày nay quay cuồng với văn hóa làm việc "996" (9h sáng đến 9h tối, 6 ngày mỗi tuần), với những khoản nợ sớm vì chi tiêu online, vay nợ trực tuyến quá nhiều.

Tờ Sixth Tone nhận định việc Trung Quốc tăng cường đầu tư công nghệ đang khiến những hình mẫu như Elon Musk càng trở nên nổi tiếng. Từ sự nghiệp đến gia đình, Elon Musk trở thành ví dụ hoàn hảo cho sự thành công mà nhiều người tại thị trường tỷ dân này muốn có được.

(Theo Nhịp sống kinh tế, Sixth Tone)

Lối kinh doanh ngược làm nên thành công của tỷ phú giàu nhất thế giới Elon Musk: Không bao giờ lên kế hoạch kinh doanh vì "chúng chẳng có nghĩa lý gì"

Người thành công luôn có cho mình một lối đi riêng. Đối với Elon Musk, điều này lại càng đúng đắn, khi cách nghĩ và cách làm của ông đều khác biệt so với phần còn lại.

Tôi từng ước mơ được đề cử

Nhiều năm trước, khi con trai lớn chuẩn bị vào lớp 1, tôi nói với chồng: Em muốn vào hội phụ huynh của lớp. Như vậy mới có điều kiện gần gũi cô giáo và cô sẽ quan tâm đến con mình hơn. Chồng tôi cười và bảo: “Ai cũng nghĩ như em thì còn lâu mới đến lượt em làm.”

Quả thật, khi buổi họp phụ huynh đầu năm học diễn ra, ý định tranh cử một chân trong ban phụ huynh lớp của tôi tan thành mây khói. Cô giáo chủ nhiệm đã đề cử ba phụ huynh, những người trước đó thường xuyên đến lớp tiếp xúc, trò chuyện với cô giáo, thậm chí là ủng hộ tiền bạc cho các hoạt động đầu năm khi lớp chưa có quỹ.

Dĩ nhiên là tôi và các phụ huynh khác không thể sánh bằng những vị cha mẹ mẫn cán, quan tâm đến lớp và cô giáo như vậy. Đáp lại câu hỏi: Các bác có ý kiến gì không - là sự im lặng biểu thị đồng ý hoặc những tiếng hô “nhất trí” nhẹ nhàng. Ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp đã được thành lập đơn giản như thế!

Một vị phụ huynh khác nói nhỏ với tôi: Ai làm đại diện phụ huynh lớp cũng được, miễn sao phải có thời gian và dư dả vật chất để chăm lo cho các hoạt động tập thể của cả cô và trò.

Lúc ấy, tôi cũng thấy mình thật sự không đủ tiêu chuẩn để trở thành đại diện ban phụ huynh. Bởi là đại diện phụ huynh của lớp, trước hết bạn phải có đủ thời gian để tham gia những hoạt động của lớp, của trường, phối hợp cùng giáo viên chủ nhiệm tổ chức các hoạt động vui chơi trong những dịp lễ, tết như Tết trung thu, ngày 20/10, ngày 20/11, ngày No-el, tết âm lịch… và rất nhiều hoạt động đột xuất khác nữa. Với một người làm công ăn lương, giờ giấc hành chính thì việc tham gia những hoạt động như này thực sự không dễ thu xếp.

Ngoài thời gian, bạn cũng phải là một người có kinh tế tương đối ổn định để làm “mạnh thường quân” tài trợ cho những hoạt động tập thể của lớp. Tất nhiên điều này không ai ép buộc nhưng rõ ràng nếu bạn thể hiện sự quan tâm và trách nhiệm của mình thì sẽ nhận được sự tín nhiệm của giáo viên và các vị phụ huynh khác.

Thực tế, những năm con học mẫu giáo, tôi vẫn thường thấy các bác trong ban đại diện CMHS được nêu gương trong các cuộc họp phụ huynh là đã ủng hộ lớp một khoản tiền để góp thêm cho quỹ lớp, nhờ đó việc chi tiêu cho các hoạt động được thoải mái hơn.

“Ôm rơm…”

Một lần, tôi tình cờ gặp lại vị phụ huynh đã từng là trưởng ban đại diện CMHS hồi con học lớp 1. Trong ấn tượng của tôi, anh là một người vô cùng mẫn cán và quan tâm chăm lo đến các hoạt động của lớp. Tôi hỏi anh dạo này còn tham gia hội phụ huynh nữa không? Anh bảo làm hết năm học đó là thấy “sợ” rồi. Cứ tưởng là trưởng ban phụ huynh đơn giản chứ thực tế đau đầu lắm.

Hồi ấy, cô giáo chủ nhiệm lớp còn rất trẻ, mới ra trường nên chưa có nhiều kinh nghiệm quản lý. Học sinh lớp 1 lại chưa quen nề nếp, môi trường mới, lớp lại đông con trai nên rất hiếu động. Hầu như ngày nào anh cũng đến đón con từ sớm để quan sát lớp, phối hợp với giáo viên chủ nhiệm trong việc quản lý lớp. Khi lớp vừa ổn định, cô giáo quen học trò, học trò quen cô giáo thì giáo viên chủ nhiệm lớp lại chuyển trường, tiếp nhận lớp là một cô giáo mới cũng còn khá trẻ.

Sự thay đổi giáo viên chủ nhiệm khiến nhiều phụ huynh bức xúc, lo lắng việc học tập của con bị ảnh hưởng, nhiều người yêu cầu nhà trường phải cử giáo viên có kinh nghiệm lâu năm làm chủ nhiệm lớp. Anh bảo, là trưởng ban phụ huynh mình vừa phải lắng nghe và chia sẻ tâm tư, nguyện vọng của các phụ huynh trong lớp, vừa phải đối thoại với nhà trường để tìm cách giải quyết cho êm thấm.

Đó cũng là thời điểm anh cảm thấy rõ áp lực và trách nhiệm của trưởng ban phụ huynh đối với các vị phụ huynh khác và việc học tập của các học sinh. Với anh đó là những kỷ niệm đáng nhớ và anh luôn nghĩ rằng trưởng ban phụ huynh là một công việc vất vả, cần có sự nhiệt tình, tâm huyết thực sự mới làm tốt được.

Ban đại diện CMHS thường được nhắc đến với các khoản thu quỹ lớp, quỹ trường, các khoản thu ngoài quy định. Tuy nhiên, không phải lúc nào các đề xuất thu chi của ban đại diện CHMS cũng nhận được sự đồng tình.

Tôi nhớ một buổi họp phụ huynh của con ở trường mầm non, khi cô giáo nhận xét về tình hình của các con thì phụ huynh rất nghiêm túc, trật tự. Nhưng khi chuyển sang chủ đề thu tiền quỹ, nhất là khi vị phụ huynh được “đề cử” làm đại diện phụ huynh của lớp nêu ý kiến mỗi phụ huynh nên đóng thêm 100.000 đồng tiền quỹ để phục vụ việc chi tiêu các hoạt động chung thoải mái hơn và tặng quà cho các cô giáo nhân các ngày lễ, tết… thì không khí sôi động hẳn lên.

Những ý kiến đồng tình, phản đối, phân tích cần hay không cần, nên hay không… khiến cả vị đại diện phụ huynh và các cô giáo cũng thấy ái ngại. Cuối cùng vị phụ huynh này phải khép lại câu chuyện nộp thêm tiền quỹ, khẳng định đây chỉ là ý kiến của cá nhân chị và các phụ huynh không đồng ý thì lớp sẽ không thực hiện. Các cô giáo cũng thở phào nhẹ nhõm vì bản thân các cô không mong muốn được nhận quà của phụ huynh...

Câu chuyện này cho thấy công việc của một trưởng ban đại diện CMSH thật không dễ dàng.

• Quyên Đỗ