Siro ho tự làm có thực sự “sạch” và an toàn?

Theo các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương, tiến hành xét nghiệm phân cho kết quả 30% số trẻ phát hiện có vi khuẩn kháng kháng sinh, có nghĩa là loại kháng sinh trị bệnh đó đã bị vi khuẩn “vô hiệu hóa”.

PGS.TS. Nguyễn Tiến Dũng, Nguyên Trưởng khoa Nhi, BV Bạch Mai

Còn theo PGS.TS. Nguyễn Tiến Dũng, Nguyên Trưởng khoa Nhi, BV Bạch Mai: Nhiều bà mẹ đã nhầm tưởng rằng, con cứ ho mà uống kháng sinh là khỏi. “Kháng sinh chỉ có tác dụng với ho do vi khuẩn còn ho do virus thì dung kháng sinh cũng không có tác dụng. Nghiên cứu từ Trung Quốc và Hà Lan còn cho thấy, nếu ho không cần dùng kháng sinh mà uống kháng sinh thì lâu khỏi hơn” – bác sĩ Dũng nhấn mạnh.

Trước thực tế trên, các bà mẹ đã “cảnh giác” và thường mách nhau những địa chỉ bác sĩ “rất ít kê kháng sinh”. Ở đó, nếu không thật sự cần thiết, các bác sĩ thường chỉ kê các loại thuốc ho, trong đó đặc biệt là những loại siro ho được sản xuất trong nước.

Tuy nhiên, thay thế bằng thuốc nam lại gặp phải một nỗi lo khác, đó là dược liệu bẩn, không rõ nguồn gốc. Có một thực tế đáng báo động là hiện nay, thị trường thuốc đông dược đang vàng thau lẫn lộn. Việt Nam đang có 85% dược liệu là nhập từ nước khác mà đa phần là từ Trung Quốc. Những doanh nghiệp bỏ tiền vào lĩnh vực này cũng băn khoăn khi không rõ chất lượng thực sự của dược liệu nhập ngoại.

Theo nghiên cứu của Viện Dược liệu, 90% thuốc bắc trên thị trường được nhập khẩu từ Trung Quốc không có nhãn mác. Sau khi kiểm tra, chỉ riêng các cơ sở khám chữa bệnh đông y của nhà nước cho thấy có đến 60% thuốc không bảo đảm chất lượng, trong đó 20% bị trộn lẫn rác, dược liệu giả. Thậm chí, trong thuốc có cả cát và xi măng.

Năm 2016, một vụ 10 tấn dược liệu có nguồn gốc nước ngoài không có nhãn mác đã được phòng số 6 Cục Cảnh sát Môi trường phối hợp với Công an quận Hoàng Mai thu giữ. 160 bao tải với gần 60 loại dược liệu khác nhau không chứng minh được nguồn gốc, trong đó có cả dược liệu được làm giả. Kiểm tra cho thấy, số dược liệu trên còn tồn dư cả kali nitrat (diêm sinh).

Theo PGS.TS Trần Văn Ơn, dược liệu có các yếu tố gây hại từ viêc sử dụng phân bón, thuốc trừ sâu độc hại hoặc kim loại nặng… thì khi sử dụng lâu ngày, tích tụ trong người gây sẽ ra các vấn đề về sức khỏe dù có thể đã chữa được một loại bệnh nào đó. Như vậy là “lợi bất cập hại.” TS Ơn cũng cho biết, gần đây, đã xuất hiện thông tin về môt số loại dược liệu nhập khẩu bị chiết bớt dược chất, thậm chí chỉ còn bã.

“Đây là vấn đề lớn và nhức nhối nhất khi chúng ta không kiểm soát được nguồn gốc vì giá lại quá rẻ. Khoảng chục năm trở lại đây, theo kinh nghiệm của thầy thuốc là phải tăng liều lên khoảng 3 lần thì mới có tác dụng như ngày xưa.” - TS Trần Văn Ơn thông tin.

Cách nhận biết siro ho làm từ nguồn dược liệu sạch

Bà Hoàng Thị Thu Hương, cán bộ điều phối của BioTrade cho biết: Sạch là tiêu chuẩn đầu tiên để làm thuốc. Sạch tức là yêu cầu giống sạch, nước sạch, đất sạch, quá trình canh tác sạch, thu hái sạch, đến nhà máy đạt tiêu chuẩn và đến tay người tiêu dùng thì sản phẩm mới đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng.

Bà Hoàng Thị Thu Hương, cán bộ điều phối của BioTrade

Theo bà Hương, dự án BioTrade do tổ chức phi chính phủ HELVETAS của Thụy Sỹ và Liên minh Châu Âu tài trợ với mục đích hỗ trợ trong việc xây dựng các vùng dược liệu sạch. Dự án BioTrade được triển khai tại Việt Nam trong 4 năm bắt đầu từ tháng 4-2016. Mục tiêu của dự án là phát triển 50 chuỗi giá trị dược liệu sạch, an toàn, bền vững, bảo tồn các cây làm thuốc ở Việt Nam không bị mất nguồn gen quý hiếm thông qua trồng trọt và thu hái".

Vùng trồng quất tại xã Thành Lợi, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định

Bà Hương cho biết: Vùng trồng quất tại xã Thành Lợi, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định được trồng để cung cấp cho công ty Nam Dược làm siro ho là một ví dụ điển hình. Vùng trồng quất này đã được thẩm định từ tháng 9-2017 đạt tiêu chuẩn: Thực hành tốt trồng trọt và thu hái cây thuốc theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (GACP-WHO). Đây cũng là một trong những nơi được hỗ trợ bởi dự án Biotrade.

Khu trồng quất nằm biệt lập để không chịu ảnh hưởng tiêu cực từ môi trường xung quanh. Phân bón không sử dụng thuốc kích thích tăng trưởng mà được làm từ đậu tương. Cả nguồn đất, nước cũng như việc chăm sóc cây đều có sự hướng dẫn và giám sát chặt chẽ của cán bộ dự án. Quất sau khi thu hoạch được kiểm tra, loại bỏ quả hỏng, đưa về nhà máy sản xuất siro ho cách đó 30km. Dịch quất sau khi được chiết xuất sẽ được pha trộn với dịch chiết của dược liệu khác để thành siro chữa ho, cảm cho trẻ em.

Bà Hương cho biết: Trên thị trường hiện có nhiều loại siro ho được làm từ những nguồn nguyên liệu với nguồn gốc khác nhau, khi lựa chọn bất cứ sản phẩm nào cho con các bậc cha mẹ nên tìm hiểu kỹ, đọc kỹ nguồn gốc chiết xuất sản phẩm… Phụ huynh có thể kiểm tra ngay những thông tin tiêu chuẩn chất lượng của thuốc được in trên bao bì theo tiêu chuẩn của Bộ y tế và WHO. Siro ho được làm từ dược liệu đạt chuẩn sẽ được dán tem BioTrade hoặc GACP-WHO.

(Theo SK&ĐS)