Ngoài công tác thanh kiểm tra, Sơn La cũng tập trung tuyên truyền về an toàn thực phẩm, lồng ghép kiến thức về an toàn thực phẩm vào các chiến dịch tuyên truyền chăm sóc sức khỏe người dân, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số khó khăn. Lồng ghép vào các hoạt động xây dựng nông thôn mới, xóa bỏ các hủ tục lạc hậu gây mất an toàn thực phẩm.

Đối với công tác sản xuất, Sơn La tập trung vào ứng dụng công nghệ nông nghiệp theo hướng hữu cơ, chuyên canh, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Xây dựng các vùng sản xuất nông nghiệp an toàn, vùng chăn nuôi, giết mổ tập trung. Kết nối với các đơn vị, tổ chức xây dựng chuỗi cung ứng an toàn, áp dụng công nghệ vào kiểm soát an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc sản phẩm an toàn. 

Tỉnh đã đưa nhiều ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong công tác quản lý an toàn thực phẩm, biểu dương các điển hình tiên tiến, mô hình điểm, mô hình sản xuất, sơ chế, chế biến thực phẩm an toàn.

Theo Chi cục An toàn thực phẩm tỉnh Sơn La, từ đầu năm tới nay trên địa bàn đã thanh kiểm tra tổng số 4.441 cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm, trong đó phát hiện 612 cơ sở vi phạm, phạt hành chính hơn 1,7 tỷ đồng. Trong gần 10 tháng, chi cục cũng tiến hành lấy 1.063 mẫu mang đi xét nghiệm, giám sát nguy cơ an toàn thực phẩm trong đó chỉ có 4 mẫu không đạt.

Hiện trên toàn tỉnh Sơn La có 110 sản phẩm được chứng nhận OCOP với 270 chuỗi ứng thực phẩm nông sản, thủy sản an toàn, quản lý 281 mã số vùng trồng phục vụ xuất khẩu. 145 cơ sở áp dụng quy trình sản xuất nông nghiệp đạt tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP. Hiện, trên địa bàn có một mô hình chợ an toàn thực phẩm tại phường Chiềng Lề, Sơn La.

Lần đầu nhập viện, bé ngồi yên, không quấy khóc

Cơ sở y tế tiếp nhận khám cho bé P.N.Q (6 tuổi), trường hợp tử vong nghi sau ăn bánh đêm Trung thu là Bệnh viện Lê Văn Thịnh. Bệnh viện này hiện điều trị cho 3 trẻ (nhập viện trong ngày 1 và 2/10) và một người lớn. Các bé nhập viện trong tình trạng sốt, đau bụng, nôn ói, tiêu chảy liên tục, được chẩn đoán nhiễm trùng đường ruột.

Báo cáo mới nhất của Bệnh viện Lê Văn Thịnh đã nêu chi tiết về thời điểm bé Q. đến khám vào buổi chiều và cấp cứu vào đêm 1/10.

Theo đó, ba và mẹ bé cho biết tối ngày 30/9, bé ói nhiều lần (không rõ số lần) kèm tiêu chảy 3 lần, ở nhà không xử trí gì. Chiều ngày 1/10, lúc 17h15, ba mẹ và bé vào phòng khám Nhi của Bệnh viện Lê Văn Thịnh.

Bác sĩ thăm khám với tình trạng bệnh nhân tỉnh, bé ngồi trên ghế cho bác sĩ khám và hỏi bệnh. Người mẹ cho biết bé sốt từ sáng, sốt cao không rõ nhiệt độ do ở nhà không có nhiệt kế, ói 2 lần từ sáng, dịch ói không ghi nhận bất thường, tiêu chảy 3 lần phân nhầy tanh, không lẫn máu, than đau bụng ít.

Báo cáo của Bệnh viện Lê Văn Thịnh cũng nêu: "Bác sĩ hỏi có khám bệnh uống thuốc gì chưa nhưng bệnh nhân không trả lời. Bác sĩ hỏi có ăn uống gì lạ không, người nhà trả lời không biết. Bác sĩ có đo nhiệt độ, bé sốt 38 độ C. Cho thuốc hạ sốt Sara 120ng/5ml cho bệnh nhân uống 10ml, bé uống được, không ói. Quá trình khám, bé ngồi yên, không quấy khóc, không than đau khi khám bụng".

Ghi nhận tình trạng lúc khám của bé cho thấy môi hồng, chi ấm, mạch rõ, nhiệt độ 38 độ C. Tim đều, phổi trong, bụng mềm, ấn bụng không đau. Bác sĩ chẩn đoán bé nhiễm trùng đường ruột, kê toa thuốc ra về gồm kháng sinh, giảm đau, men tiêu hóa.

Bệnh nhi tử vong ngoại viện, chưa rõ nguyên nhân

Đến 21h cùng ngày (1/10) bé tím môi, mạch tăng dần kèm bứt rứt. Đến 23h giờ, gọi bé không phản ứng, người nhà đưa vào cấp cứu tại Bệnh viện Lê Văn Thịnh lúc 23h46.

Tại Khoa Cấp cứu, bé hôn mê sâu, GCS 3 điểm, mạch đùi không bắt được, nhịp tim không nghe được, huyết áp không đo được, da lạnh, tím tái toàn thân, không nghe được nhịp tự thở, đồng tử 2 bên 5mm, phản xạ ánh sáng âm tính, mất hết các phản xạ toàn thân.

Bệnh nhân được hồi sinh tim phổi nhưng không thành công, chẩn đoán tử vong trước nhập viện chưa rõ nguyên nhân.

Sau khi giám định pháp y, gia đình đã đưa bé Q. về quê nhà Cà Mau lo hậu sự. Hiện tại, mẹ và anh trai của bé cũng đang được theo dõi tại Bệnh viện đa khoa Cà Mau trong tình trạng ổn, than nhức đầu, buồn nôn và nôn.

Những ngày qua, các cơ quan chức năng, cơ quan chuyên môn tại TP.HCM đang tiến hành xác minh, tìm nguyên nhân vụ việc. Các bệnh viện đang tích cực điều trị cho người bệnh, Sở Y tế TP họp khẩn để đánh giá nguyên nhân ngộ độc.

Trong khi đó, ngày 3/10, Ban quản lý An toàn thực phẩm, Cơ quan công an các địa phương đã phối hợp kiểm tra cửa hàng bán bánh, cơ sở sản xuất bánh su kem (loại bánh được phát trong đêm Trung thu, các bệnh nhân đều ăn và có triệu chứng). Thời điểm kiểm tra, chưa ghi nhận sai phạm.

Sức khỏe các bệnh nhân nghi ngộ độc ổn định

Từ đêm 1/10 đến nay, ngoài Bệnh viện Lê Văn Thịnh, một số cơ sở y tế khác như Bệnh viện Nhi đồng 1, Bệnh viện Nhi đồng 2 cũng tiếp nhận bệnh nhi nhập viện. Các bé hiện đều tỉnh táo, sinh hiệu ổn định và đang được theo dõi sát.

Trong đó, tại Bệnh viện Nhi đồng 2 TP.HCM, có 8 trẻ nhập viện với biểu hiện cấp tính từ 1-3 ngày, gồm sốt ói tiêu chảy đau bụng, tiêu lỏng. Xét nghiệm ghi nhận CRP tăng cao, siêu âm bụng đa số ghi nhận quai ruột nhiều dịch, một số có dày thành ruột vùng hố chậu phải, chưa có kết quả soi cấy phân. 4/8 ca được truyền kháng sinh đường tĩnh mạch.

Ngày 29/9, chung cư Palm Heights (TP Thủ Đức) tổ chức Trung thu cho các cháu là con của cư dân và nhân viên sinh sống tại chung cư. Một hộ kinh doanh tại chung cư đã tài trợ 210 phần bánh su kem cho chương trình. Ban quản lý chung cư phát cho khoảng 200 người, còn dư khoảng 10 bánh phát cho nhân viên.

Tại chương trình đêm Trung thu, bà Phan Thị Út (quê Cà Mau, tạm trú tại TP.HCM) là nhân viên vệ sinh của chung cư, nhận phần quà gồm 5 bánh su kem.

Khoảng 16h ngày 30/9, bà Út mang bánh về nhà trọ ăn cùng hai con. Sáng sớm ngày 1/10, bà Út cùng 2 con (trong đó có bé P.N.Q) bị nôn ói, tiêu chảy. Trong ngày 1/10, chồng bà Út đưa con đi khám tại một phòng khám tư, được chẩn đoán theo dõi nhiễm siêu vi, rối loạn tiêu hóa và được kê đơn thuốc về điều trị tại nhà.

Tuy nhiên, tình trạng của bé P.N.Q không giảm. Khoảng 17h45 cùng ngày, bé Q. được đưa vào Bệnh viện Lê Văn Thịnh khám. Bác sĩ cho đơn thuốc về nhà theo dõi. Đêm cùng ngày, bé được chuyển vào cấp cứu với tình trạng tím tái toàn thân, xác định đã tử vong ngoài viện.

Cùng thời điểm, các hộ dân trong chung cư cũng phản ánh tình trạng một số trẻ nhỏ và người lớn bị ói, tiêu chảy, sốt nghi do ăn bánh su kem. Khoảng 50 người có triệu chứng, 19 trường hợp phải nhập viện trong những ngày qua. 
 

Sự quan tâm chỉ đạo sát sao của chính quyền

Quá trình triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025 trên địa bàn tỉnh Sơn La đã được chính quyền địa phương chỉ đạo sâu sát, quyết liệt, kịp thời bằng các chương trình, kế hoạch cụ thể và phân công nhiệm vụ chi tiết cho các cơ quan, đơn vị, tạo sự nhất quán trong lãnh đạo cũng như thực hiện ở các cấp.

Kết quả giải ngân vốn ngân sách trung ương đến ngày 30/6/2023 được hơn 313,1 tỷ đồng, đạt 14,59% kế hoạch vốn giao. Trong đó, vốn đầu tư phát triển hơn 291,4 tỷ đồng, đạt 26,97% kế hoạch. Nhiều mục tiêu chủ yếu của Chương trình đạt kết quả khả quan như tỷ lệ xã có đường ô tô đến trung tâm xã được rải nhựa hoặc bê tông đạt 97,55%; tỷ lệ thôn có đường ô tô đến trung tâm được cứng hóa đạt 74%. 

Riêng Mường Và, với hơn 39,1 tỷ đồng được đầu tư bê tông hóa đường giao thông nông thôn trong vòng 10 năm đã giúp xã bê tông được 252 tuyến đường, với tổng chiều dài gần 45 km, nâng tỷ lệ đường liên xã, liên bản, nội bản được cứng hóa lên trên 91%.

Sự chung tay của đồng bào

Ngoài nguồn vốn của Nhà nước, những con đường bê tông ở Mường Và còn là sự đóng góp ngày công lao động, vật liệu xây dựng và thậm chí là hiến đất mở đường của người dân. 

Ông Lò Văn Thơm, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Và, cho biết: “Trong quá trình triển khai làm đường bê tông, xã chỉ đạo các bản thực hiện tốt việc công khai, minh bạch về tài chính; phát huy quyền làm chủ nhân dân trong việc tham gia đóng góp, giám sát, kiểm tra, tạo sự đồng thuận của bà con. Đồng thời, hướng dẫn các bản đăng ký thực hiện các tuyến đường nội bản trong khả năng tài chính cho phép, với phương châm vận động đến đâu, thực hiện đến đó, tuyến đường khó, dài làm trước, dễ làm sau, ưu tiên những tuyến có đông dân cư”. 

Nhân dân các bản đã hiến trên 7.000m² đất, đóng góp tiền và ngày công lao động tổng trị giá trên 28 tỷ đồng, đổ bê tông các tuyến đường liên bản, nội bản với tổng chiều dài gần 45km và hơn 8km từ trung tâm huyện về xã. 

Bà con bảo nhau cùng làm đường, vận chuyển vật liệu, cho mượn mặt bằng để tập kết vật liệu xây dựng. Từ đầu năm đến nay, có 2 tuyến đường liên bản, nội bản, dài trên 10 km được triển khai thi công, dự kiến cuối năm 2023 sẽ hoàn thành và đưa vào sử dụng.

Một trong những người hiến đất làm đường tại bản Mường Và, ông Lò Văn Un phấn khởi vì con đường nội bản vừa đổ bê tông. Ông chia sẻ: “Khi được bản thông báo tuyến đường đi qua phần đất của gia đình, tôi tự nguyện hiến 140m² đất để làm đường giúp bà con đi lại đỡ vất vả”.

Từ nay đến hết năm 2025, cùng với sự hỗ trợ của Nhà nước, xã Mường Và sẽ đổ bê tông thêm 18 tuyến đường liên bản, nội bản còn lại, phấn đấu trên 98% các tuyến đường của xã được bê tông hóa; tiếp tục triển khai cứng hóa bê tông hóa đường nội đồng, đường lên nương... tạo thuận lợi cho việc đi lại, giao thương hàng hóa, góp phần hoàn thành tiêu chí về đường giao thông trong xây dựng nông thôn mới ở địa phương.