3 năm qua, Đỗ Huy Hoàng (Sơn Tây, Hà Nội) có một thói quen chẳng giống ai. Hễ rảnh rỗi, cậu học sinh trường Trung học phổ thông Chuyên Khoa học Tự Nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) lại một mình trên chiếc xe đạp điện, lân la khắp các khu chợ lớn, nhỏ ở Hà Nội ngắm mớ linh kiện điện tử mà phần lớn bạn cùng lứa không hiểu đó là gì. 

Huy Hoàng (ngoài cùng bên phải) giành huy chương Bạc ngay lần đầu cùng đội tuyển Việt Nam tham gia kỳ thi Olympic Vật lý châu Âu 2019 tại Latvia

Huy Hoàng chính là một trường hợp đặc biệt khiến những giáo sư nổi tiếng của VinUni phải ngạc nhiên vì những ý tưởng vượt xa tầm của một học sinh cấp 3. Dự án ấp ủ của cậu học sinh có điểm trung bình môn cao tới 9,6 là tạo ra hệ thống âm thanh hoàn toàn mới có giá rẻ nhưng chất lượng không thua hàng hiệu.

Nguyên lý tạo nên chất lượng của bất kỳ hệ thống âm thanh nào cũng rất đơn giản: linh kiện càng tốt, các chi tiết phải làm từ vật liệu càng tốt thì khả năng truyền tải âm thanh càng trung thực. Dù muốn, các nhà sản xuất cũng không thể đảo ngược cách làm ấy bởi những giới hạn về kỹ thuật bán dẫn hiện tại.

Chàng trai 18 tuổi không chấp nhận điều gần như đã là nguyên lý hiển nhiên. Thay vì can thiệp bằng phần cứng, Huy Hoàng muốn lập trình lại những con chip để đo đạc sự thiếu hụt trên tín hiệu âm thanh hiện tại và lấp đầy những điểm khuyết ấy bằng kỹ thuật số. Muốn hoàn thiện, chàng trai trẻ dự tính, em sẽ cần sự chia sẻ thông tin giữa những người dùng để hệ thống tín hiệu ngày càng đồng bộ, hoàn thiện và từ đó giảm thiểu độ nhiễu âm thanh.

Ý tưởng độc đáo này lấy cảm hứng từ khả năng giao tiếp, chia sẻ thông tin bằng sóng siêu âm vô cùng hiệu quả của loài dơi và cá voi. "Nhiều người bảo em điên rồ, đâm đầu vào tường", chàng trai trẻ nói.

Đối diện với Hoàng, GS Doumanidis Charalabos Constantinos, Đại học VinUni không coi đó là chuyện viển vông của tuổi mới lớn.

Một trong những điều quan trọng để GS Doumanidis ủng hộ quyết định trao Học bổng Tài năng 100% chuyên ngành Kỹ thuật điện cho Hoàng bởi ông nhìn thấy ở chàng trai trẻ hoài bão lớn. Đó là ước mơ có thể thay đổi mô hình sản xuất trong tương lai. Điểm khác biệt là Hoàng có cả kế hoạch chi tiết để hiện thực hóa mơ ước ấy.

"Đỗ Huy Hoàng thực sự có tố chất trở thành một nhà phát minh sáng chế và em đang trên con đường trở thành chuyên gia về hệ thống âm thanh", GS Doumanidis nhận xét.

Hỏi Hoàng, vì sao em lại muốn làm một nhà phát minh, tân sinh viên của VinUni khiến mọi  người ngạc nhiên bởi lý do xuất phát từ... sự phi lý. Theo Hoàng, phi lý ở chỗ, Mỹ nắm công nghệ lõi và trở thành cường quốc hàng đầu thế giới, vậy vì sao Việt Nam với nhiều thế hệ trẻ tài năng, đoạt nhiều giải thưởng lớn thế giới lại phải chấp nhận công nghệ tụt hậu? Chàng trai 18 tuổi muốn vượt qua những định kiến bấy lâu ấy, từ việc tự mình làm chủ công nghệ của riêng người Việt.

Ở nơi có điều kiện không thua gì những ngôi trường danh tiếng thế giới như VinUni, Hoàng tin rằng, em có đầy đủ hành trang để hiện thực hóa giấc mơ của mình.

Hành trình của chú kiến nhỏ đến giấc mơ lớn VinUni

Cũng giống với Huy Hoàng, Phạm Văn Long, cậu học sinh nghèo quê Quảng Bình không phải là học sinh có điểm IELTS vượt trội, nhưng vẫn được VinUni trao Học bổng Tài năng cho chuyên ngành Kỹ thuật điện.

Long có hoàn cảnh không giống các bạn. Bố em bị tai nạn qua đời từ khi em mới học lớp 3. Ngôi nhà bốn người ở lại trông cả vào tiệm tạp hóa nhỏ của mẹ ở quê. Quãng thời gian dài sau đó, cậu bé Phạm Văn Long thu mình đến mức rụt rè. Suốt những năm cấp 2, thành tích cậu học sinh chưa bao giờ nằm trong tốp đầu, cố gắng lắm cũng chỉ ở mức khá.

Nhớ lại những ngày mới đi học ở trường PTTH Quốc học Huế, Long bảo, em không những nhút nhát, học tập ở mức bình thường mà còn cực kỳ "keo bo". Khoản tiền trọ cùng sinh hoạt phí chỉ 2 triệu đồng nhưng vẫn là quá lớn với mẹ Long. Thầy chủ nhiệm Lê Quốc Anh biết hoàn cảnh đã dành cho em một phòng trong gia đình mình để cậu học trò nhỏ yên tâm học tập.

Long dành phần lớn thời gian để học. Ngoài giờ trên lớp, cậu học sinh tự mày mò, ngồi giải đi giải lại những bài tập trong sách tới đêm. Học 1-2 lần không nhớ, Long chong đèn học đi học lại tới khi nào không thể quên được mới thôi.

Nhớ lại những ngày ấy, Long bảo, em có thể không nhanh nhẹn bằng nhiều người nhưng nếu mãi như vậy, em sẽ không tìm được tương lai sáng cho mình, cho cả gia đình 4 người của Long.

"Lúc đó em nghĩ, em không thể buông xuôi được. Chỉ có chăm chỉ mới bù lại tất cả, giống những con kiến bé nhỏ nhưng có thể đào sập cả ngọn núi", cậu học trò nghèo nói.

Dần dần, Long không còn thấy bài tập thầy giáo ra khó như trước nữa. Điểm trung bình của Long từ mức khá, tới lớp 11 đã lên tới 8,8 và một năm sau đó là 9,3. Trong các môn, Long giỏi nhất là Vật Lý, 2 năm liên tiếp 2018, 2019, cậu học trò sinh ra ở miền quê Đức Trạch, Bố Trạch, Quảng Bình đều đạt giải Nhì trong kỳ thi học sinh giỏi Quốc gia.

Hội đồng tuyển sinh của VinUni đã lắng nghe hết hành trình ấy của cậu học trò nhỏ. Có một điểm thú vị trong buổi phỏng vấn là có vài lần, các thầy giáo phải nhắc từ tiếng Anh cho câu chuyện Long kể. Ngoại ngữ của Long không quá nổi trội như nhiều người nhưng con đường để chứng minh bản lĩnh của Long thì không phải ai cũng làm được.

"Long đã chứng minh cho tất cả mọi người thấy, tài năng không chỉ thiên bẩm. Bất kỳ ai, dù có vạch xuất phát trắc trở ra sao nhưng khổ luyện, vượt khó, vẫn có thể làm nên những điều phi thường", một giáo sư trong hội đồng tuyển sinh ĐH VinUni nói.

Phạm Văn Long chia sẻ, ở một ngôi trường có những vị giáo sư danh tiếng thế giới, có chương trình tiêu chuẩn quốc tế và quá đầy đủ về cơ sở vật chất, trang thiết bị như VinUni, em sẽ có cơ hội để làm những điều lớn hơn mong muốn thời học sinh.

"Em học tốt môn Vật Lý, em muốn dùng khả năng của mình, học ngành Kỹ thuật điện, để làm ra những thiết bị hỗ trợ cho cuộc sống con người. Mới là ý tưởng, nhưng em muốn làm ra những thiết bị sử dụng năng lượng thay thế như nhiệt hạch, phân hạch", chàng trai trẻ quả quyết.

Còn một hành trình dài để cậu học trò nghèo chạm đến mong muốn ấy. Thế nhưng, có một điểm chung giữa Đỗ Huy Hoàng và Phạm Văn Long - những sinh viên lứa đầu tiên của VinUni là dù nói về ước mơ lớn nhường nào, hai bạn trẻ vẫn khiến người đối diện có niềm tin. Đơn giản vì với bản lĩnh, đam mê mãnh liệt, khả năng sáng tạo sẵn có, cùng với tất cả những gì tốt nhất từ VinUni, những con người trẻ tuổi ấy đủ sức làm nên những điều lớn lao. 

Minh Tuấn

-  Chúng em từng là bạn học cấp ba, nhưng anh ấy hơn em một tuổi. Không ngờ 2 năm sau khi vào đại học chúng em lại đến với nhau.

TIN BÀI KHÁC

Cách mà bầu Đệ đòi 'bỏ đá' V-League đương nhiên là không hay ho gì, nhưng lý do để ông muốn rút Thanh Hoá khỏi giải đấu cao nhất Việt Nam thực ra chẳng phải là “tiếng lòng” của mỗi đội bóng xứ Thanh trong thời điểm hiện tại.

Rõ hơn, dịch COVID-19 đẩy bóng đá Việt Nam vào nỗi khó khăn kinh tế khi giải đấu liên tục phải tạm hoãn bất khả kháng, khiến mùa giải phải kéo dài làm ảnh hưởng lớn đến quỹ lương của tất cả các đội bóng chứ không riêng gì Thanh Hoá.

Vậy nên, khi nhìn thấy gói cứu trợ hàng triệu USD từ FIFA, bầu Đệ không ngần ngại đòi VPF, VFF phải quan tâm đến các CLB bằng cách hỗ trợ, chia sẻ khó khăn cũng vì... túng quẫn mà ra cả.

Bầu Đệ đùng đùng đòi cho Thanh Hoá bỏ V-League có lý do từ khó khăn về kinh tế của dịch COVID-19

2. Vì dịch COVID-19 nên bản hợp đồng thứ 2 của HLV Park Hang Seo với bóng đá Việt Nam cũng lận đận theo với hàng loạt kế hoạch bị hoãn.

Tuyển Việt Nam liên tục đổi ngày tập trung, và lúc này mới chỉ U23 hội quân vài ngày ngắn ngủi để ông thầy người Hàn Quốc... có việc mà làm thực thụ, còn lại gần như là khá rảnh rang.

Nói như thế chẳng có nghĩa chiến lược gia Hàn Quốc không làm gì cả, nhất là khi sự rảnh rang này đến từ lý do bất khả kháng. Nhưng thực sự mà nói việc đi xem hơn chục trận đấu ở V-League trước khi tạm hoãn, hay lên kế hoạch cho tuyển Việt Nam là quá ít so với mức lương ông nhận được.

Nên nhớ rằng, đi xem V-League tìm quân cho tuyển Việt Nam, hay chuẩn bị các giải đấu... là công việc mà ông Park buộc phải làm dù muốn hay không, và đã tính vào trong mức lương chiến lược gia người Hàn Quốc nhận được chứ không chỉ đơn thuần về thành tích.

và vì dịch cúm COVID-19, công việc của HLV Park Hang Seo cũng tương đối nhàn nhã

3. Dù rất khó nói, nhưng lúc này cũng buộc phải nhắc lại câu hỏi rằng: Liệu HLV Park Hang Seo có xứng đáng nhận đủ lương (50.000 USD/tháng chưa thuế) trong bối cảnh hiện tại hay không?

Trước khi trả lời câu hỏi này, hãy nhìn lại khó khăn của các CLB, của bóng đá Việt Nam ở thời điểm hiện tại hay nhìn sang LĐBĐ Thái Lan với việc vừa phải tính đi... vay tiền từ FIFA để duy trì hoạt động, sau thời gian chống chọi với COVID-19.

Mức độ ảnh hưởng khác nhau, nhưng cả nửa năm đội tuyển không tập trung, không thi đấu chắc chắn VFF cũng chẳng hơn gì các CLB hay LĐBĐ Thái Lan, khi nguồn thu quảng cáo, tài trợ từ hoạt động của tuyển Việt Nam là rất lớn.

để vấn đề lương bổng của chiến lược gia người Hàn Quốc một lần nữa được đặt ra

Vì những khó khăn do hoạt động bóng đá đình trệ, các đội bóng, HLV khắp nơi đều đã chấp nhận giảm lương, thậm chí lên tới cả 50% nhằm chia sẻ, thậm chí nếu chẳng muốn nói giữ được công việc trước khi mọi thứ trở lại bình thường.

Lương của HLV Park Hang Seo không phải do VFF trả nhưng đừng tưởng rằng tổ chức quản lý, điều hành cao nhất bóng đá Việt Nam... đứng ngoài. Những khoản chi phí đi lại, ăn ở của chiến lược gia người Hàn Quốc chẳng phải VFF lo thì còn là ai?

Thế nên, khi đối tác khó khăn (nên biết rằng vài tháng trước lương của cán bộ, CNV tại VFF cũng phải giảm 1/3 vì dịch cúm COVID-19) thì việc ông Park nhận gần đủ 50.000 USD/tháng quả thực không... hay cho lắm.

Tất nhiên, đây là vấn đề nhạy cảm, cùng lúc ông Park làm đúng hợp đồng đã ký thì chuyện bắt buộc phải giảm lương không thể nên chỉ có thể đợi sự hào sảng, lịch thiệp và trách nhiệm từ chiến lược gia người Hàn Quốc mà thôi.

Xuân Mơ