Theảinhiệtmùahèvớibộảnhsiêumátcủ24h bongdao Trí Thức Trẻ
Theảinhiệtmùahèvớibộảnhsiêumátcủ24h bongdao Trí Thức Trẻ
Ung thư gan
Theo số liệu từ Globocan, Việt Nam phát hiện mới khoảng 20.200 nam giới mắc ung thư gan năm 2020. TS Đỗ Tuấn Anh, Trưởng khoa Phẫu thuật Gan mật – Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, cho biết đây là bệnh lý ung thư có tỉ lệ tử vong hàng đầu.
Ung thư gan ở giai đoạn đầu thường rất khó phát hiện. Bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng của viêm gan mạn tính hoặc xơ gan tiến triển như chán ăn; đau, nặng tức vùng hạ sườn phải; trướng bụng; vàng da, củng mạc mắt,…
Trong giai đoạn muộn hơn, các triệu chứng trên rõ ràng hơn hoặc xuất hiện thêm các biến chứng của bệnh:
- Sụt cân không rõ nguyên nhân
- Buồn nôn, nôn, mệt mỏi, chán ăn.
- Luôn có cảm giác ngứa
- Đi ngoài phân trắng/bạc màu.
Cách tốt nhất để phòng ngừa, phát hiện ung thư gan là khám sức khỏe định kỳ siêu âm gan 6 tháng/lần, đặc biệt là những bệnh nhân có yếu tố nguy cơ cao như xơ gan, viêm gan mạn tính do rượu, viêm gan virus B, C,…. Ngoài ra tiêm đầy đủ vắc xin viêm gan B, tránh tiếp xúc với các hóa chất độc hại dễ làm tổn thương gan.
Ung thư phổi
Đây là loại ung thư đứng hàng thứ 2 trongtop 5 bệnh ung thư phổ biến nhất ở nam giới Việt Nam. Cụ thể, có gần 18.700 ca ung thư phổi mới năm 2020.
Ở giai đoạn sớm, bệnh thường không có triệu chứng. Ở giai đoạn muộn hơn, bệnh nhân có thể có các triệu chứng sau:
Ho khan, ho máu, hay ho có đờm; Đau ngực; Khó thở; Khàn tiếng; Đau đầu (khi di căn não) hoặc phù mặt, cổ và tay (khi tĩnh mạch lớn ở ngực bị chèn ép).
Nếu khối u ở đỉnh phổi, bệnh nhân có thể có các triệu chứng như: Đau ở tay, vai, hoặc cổ; Sụp mí mắt, nhìn mờ, nửa mặt bị đỏ; Yếu hoặc liệt tay.
Tất cả các triệu chứng trên có thể do các nguyên nhân khác ngoài ung thư phổi. Nhưng khi có các triệu chứng trên, hãy đi khám tại các cơ sở chuyên khoa để được bác sỹ khám, tư vấn bệnh.
Cách tốt nhất để phòng ngừa ung thư phổi là không hút thuốc lá, do người hút thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn rất nhiều (khoàng 20 lần) so với người không hút thuốc lá. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào hút thuốc lá cũng ung thư phổi, và có những trường hợp không hút vẫn mắc bệnh.
Ung thư dạ dày
Hơn 11.000 người đàn ông Việt Nam phát hiện mắc ung thư dạ dày năm 2020, gần gấp đôi nữ giới. PGS.TS Phạm Hoàng Hà, Trưởng khoa Phẫu thuật tiêu hoá Bệnh viện Việt Đức, cho hay với nhóm bệnh nhân phát hiện ung thư dạ dày từ các triệu chứng sớm, khối u có kích thước nhỏ, họ thường có triệu chứng mơ hồ, không rõ ràng, ăn vào một chút cũng đầy bụng, chậm tiêu.
"Bình thường ăn một chút chỉ 15 phút là tiêu hoá được, bệnh nhân ung thư dạ dày có thể 2-3 tiếng vẫn chưa tiêu hoá hết, rất khó chịu" - PGS Hà nói thêm.
Những dấu hiệu sớm của ung thư dạ dày là bệnh nhân khó chịu vùng bụng trên rốn, đau tức, đau nhẹ, không phải cơn đau dữ dội, quằn quại. Một số bệnh nhân thiếu máu, hoa mắt, chóng mặt đặc biệt khi thay đổi tư thế.
Khi ung thư ở giai đoạn tiến triển (có di căn hoặc biến chứng), bệnh nhân bị chướng bụng, hoặc sờ thấy trên cổ nổi hạch. Khi ung thư biến chứng, bệnh nhân thấy có chảy máu, nôn ra máu hoặc đại tiện phân đen như nhựa đường.
Ung thư đại trực tràng
Xếp sau 3 loại ung thư trên là ung thư đại trực tràng, với gần 8.900 ca mắc mới ở nam giới Việt năm 2020. Theo TS.BS Phạm Văn Bình, Phó giám đốc Bệnh viện K, ung thư đại trực tràng có biểu hiện ở mọi bộ phận liên quan đến đường tiêu hóa.
Một số dấu hiệu thường gặp như: hơi thở hôi, hay ợ hơi, ợ chua, đau tức vùng bụng trước hoặc sau khi ăn… Đau quặn bụng, đau râm ran là biểu hiện của rối loạn tiêu hóa do nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, ở một vài trường hợp, điều đó báo hiệu sự tồn tại của các khối u ở dạ dày - ruột.
Đại tràng là cơ quan bài tiết trong quá trình tiêu hóa, nên ở giai đoạn sớm, người bệnh thường hay bị chứng rối loạn đại tiện như đi táo, đi lỏng thất thường, tình trạng này kéo dài.
Đau quặn bụng, mót rặn, khó chịu khi đi ngoài... rất có thể là dấu hiệu ung thư đại tràng. Chán ăn, khó tiêu, đầy trướng bụng trên vùng rốn, ăn không ngon cũng là tình trạng thường thấy, nếu kéo dài khiến cơ thể mệt mỏi, sút cân.
Một người nếu giảm cân bất thường mà không phải do tập luyện hay ăn kiêng, rất có thể đó là dấu hiệu của ung thư, nhất là ung thư đại tràng, dạ dày hoặc các bộ phận khác liên quan đến đường tiêu hóa.
Ngoài các triệu chứng nêu trên, khi ung thư ở giai đoạn muộn, có người sờ thấy cả khối u nổi ở dưới da bụng, vàng da, bụng to dần…
Ung thư tiền liệt tuyến
Riêng năm 2020, có tới gần 6.300 người Việt phát hiện mắc bệnh này và hơn 2.620 ca tử vong.
Giai đoạn đầu của ung thư tuyến tiền liệt, triệu chứng thường không rõ ràng hoặc có biểu hiện tương tự u phì đại lành tính.
Các dấu hiệu cảnh báo như: tiểu nhiều lần, tiểu vội, tiểu són. Các triệu chứng chèn ép cũng dễ gặp như tiểu khó, phải rặn, rớt nước tiểu sau cùng, tiểu không hết.
Nặng hơn, bệnh nhân có thể gặp bí tiểu hoàn toàn hay không hoàn toàn, nhiễm khuẩn tiết niệu, tiểu ra máu. Bệnh nhân cũng có những dấu hiệu như rối loạn chức năng tình dục, đau lưng, hông...
Nếu ở giai đoạn muộn, bệnh có các biểu hiện của di căn ung thư là rối loạn tiểu tiện do u xâm lấn vùng cổ bàng quang và xâm lấn lỗ niệu quản; Di căn xương gây đau nhức xương.
Nếu bệnh di căn cột sống có thể gây chèn ép tủy, gây liệt chi, rối loạn cơ tròn; Di căn hạch chậu, gây phù chân; Xuất tinh ra máu nếu di căn túi tinh.
Một trường hợp khác là người phụ nữ 34 tuổi. 5 năm trước, vùng da dưới mi trái xuất hiện sẩn, không đau, không ngứa. Chị đi khám được chẩn đoán ung thư biểu mô tế bào đáy, phẫu thuật 2 lần tại các bệnh viện địa phương do khối u tái phát.
Khoảng 3 tháng nay, bệnh nhân lại phát hiện tổn thương tại vết mổ cũ. Bác sĩ tại Bệnh viện Da liễu Trung ương kết luận căn bệnh ung thư của chị đã tái phát. Thời điểm đến khám, bệnh nhân có một u vùng dưới mi trái thâm nhiễm, tăng sắc tố rải rác bề mặt. Chị được chỉ định nhập viện, điều trị nội trú, phẫu thuật và tạo hình lại tổn khuyết.
ThS.BS Nguyễn Hồng Sơn, Trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và Phục hồi chức năng, Bệnh viện Da liễu Trung ương, cho biết cả hai trường hợp trên được chẩn đoán là ung thư biểu mô tế bào đáy nguy cơ cao. Sau phẫu thuật và tạo hình lại, tình trạng bệnh nhân ổn định.
Dấu hiệu ung thư biểu mô tế bào đáy
Theo bác sĩ Sơn, ung thư biểu mô tế bào đáy là loại ung thư da thường gặp nhất, chiếm khoảng 75% số ca ung thư da. Trên lâm sàng, loại ung thư này có những đặc điểm là tổn thương bóng, hồng hoặc có sắc tố, bờ nổi cao hình chuỗi hạt ngọc trai hoặc những tổn thương giống sẹo xơ cứng.
Bệnh thường bắt đầu là u kích thước từ một đến vài cm, tiến triển chậm, không ngứa, không đau nên người dân thường không để ý đến. Tuy nhiên, chúng có thể gây viêm nhiễm, loét, hoại tử, phá hủy tổ chức tại chỗ.
Tổn thương thường gặp ở vùng mũi hoặc trán. Bệnh nhân thường có hiện tượng tăng sắc tố vùng tổn thương, thường có màu nâu đen rất dễ nhầm với hiện tượng tăng sắc tố trong ung thư tế bào hắc tố.
Tuy nhiên, nếu bệnh ở giai đoạn sớm, thuộc các thể đặc biệt, tổn thương có thể gây khó khăn cho việc chẩn đoán, dễ nhầm lẫn với các tổn thương lành tính. Do đó, theo bác sĩ Sơn, những bệnh nhân có tổn thương trên da cần được khám và chẩn đoán bởi các bác sĩ chuyên khoa Da liễu.
Nếu khối u giai đoạn sớm, phẫu thuật giúp tỷ lệ điều trị khỏi cao và ít nguy cơ tái phát. Tuy nhiên, mỗi loại ung thư da sẽ có nhiều phương pháp phẫu thuật khác nhau.
Theo các chuyên gia, cách phòng bệnhtốt nhất là bảo vệ da khỏi những tác hại của ánh nắng mặt trời bằng cách:
- Mặc quần áo dài tay, đội mũ rộng vành đi ra ngoài trời.
- Bôi kem chống nắng thường xuyên và đúng cách, nhất là vùng da mặt vì đây là khu vực tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời.
- Hạn chế tiếp xúc lâu với ánh nắng, đặc biệt là trẻ em.
- Ngoài ra, cần thăm khám ngay với bác sĩ nếu phát hiện tổn thương trên da có nổi u, cục nhìn như "nốt ruồi"; hoặc xuất hiện các mảng màu da bất thường, có dấu hiệu lan ra, phát triển theo thời gian.
Tỏi đã được sử dụng làm thực phẩm, hương liệu và dược liệu. Tỏi chứa rất ít calo, chất béo, protein, carbohydrate. Tác dụng đối với sức khỏe của tỏi đến từ các enzyme và một số hợp chất.
Theo Webmd, tỏi có nhiều tác dụng với sức khỏe, tỏi sống tốt hơn loại nấu chín. Các nhà khoa học tại Trường Y Đại học Emory (Mỹ) phát hiện ra một thành phần của dầu tỏi, diallyl trisulfide, bảo vệ tim sau cơn đau tim và khi phẫu thuật tim. Những con chuột nhận được thành phần này sau cơn đau tim có mức độ tổn thương mô tim ít hơn 61% so với những con chuột khác.
Dầu tỏi cũng được chứng minh chống lại bệnh cơ tim, nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở bệnh nhân tiểu đường.
Tỏi cũng được ghi nhận khả năng chống lại vi khuẩn, virus, nấm và ký sinh trùng. Một nghiên cứu cho thấy allicin, thành phần hoạt chất của tỏi tươi nghiền, có đặc tính kháng virus, chống lại nhiều loại vi khuẩn, bao gồm cả các chủng E. coli.
Tỏi cũng được ca ngợi có tác dụng giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư. Dữ liệu phân tích hơn 40.000 phụ nữ từ 55 đến 69 tuổi ghi nhận ăn tỏi có thể giảm nguy cơ phát triển ung thư ruột kết.
Một nghiên cứu kéo dài 30 năm trên 125.000 người cho thấy tiêu thụ tỏi có liên quan đến giảm nguy cơ ung thư dạ dày. Những người ăn tỏi 5 lần trở lên một tuần có mức giảm lớn nhất.
Tác dụng của nghệ
Là họ hàng của gừng, nghệ rất phổ biến trong chế biến thực phẩm của nhiều nước châu Á. Nghệ cũng được sử dụng làm thuốc để điều trị các vấn đề như khó thở, bệnh dạ dày. Gần đây, nghệ được quảng cáo là siêu thực phẩm có thể chống ung thư.
Một số hợp chất trong nghệ hỗ trợ nâng cao sức khỏe của bạn. Nổi tiếng nhất là chất curcumin có khả năng chống viêm và giữ lượng đường trong máu ổn định, ngăn ngừa hoặc điều trị bệnh tiểu đường loại 2. Một nghiên cứu đã theo dõi 240 người trưởng thành mắc tiền tiểu đường ghi nhận bổ sung chất curcumin trong 9 tháng đã làm giảm tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường.
Curcumin cũng giúp bạn chống lại nhiều loại virus bao gồm mụn rộp và cúm. Nghiên cứu trong phòng thí nghiệm và trên động vật chứng minh nghệ đã ngăn chặn sự phát triển của tế bào khối u, giúp các enzyme giải độc hoạt động tốt hơn.
Dữ liệu của 207 người lớn cho thấy nghệ có thể cải thiện các triệu chứng ruột kích thích như đau bụng. Nghệ cũng được nghiên cứu để chế thuốc trị bệnh Crohn và viêm loét đại tràng.