Thủ tướng Phạm Minh Chính lặp lại câu hỏi nhiều lần khi kết nối trực tuyến tới các điểm cầu Trung tâm y tế tuyến huyện, qua nền tảng Telehealth chiều 8/8. Ông kỳ vọng các bác sĩ tuyến cơ sở sẽ có thêm tự tin để cứu chữa bệnh nhân kịp thời với sự giúp đỡ của các chuyên gia tuyến trên thông qua một nền tảng mới, giúp kết nối nhanh và thuận tiện hơn. 

Thủ tướng thực hiện kết nối tới các điểm cầu trên Nền tảng khám bệnh từ xa. (Ảnh: Anh Dũng)

Vận hành từ tháng 4/2020, Nền tảng Telehealth đã kết nối hơn 30 bệnh viện Trung ương với hơn 1.600 cơ sở y tế tuyến dưới và cho thấy hiệu quả trong việc hỗ trợ chẩn đoán, điều trị kịp thời. 

Sau nhiều nỗ lực, Nền tảng Telehealth đã kết nối thêm 328 cơ sở y tế tuyến huyện, tạo thành mạng lưới tới toàn bộ 700 huyện trên khắp đất nước kể cả những nơi xa xôi, khó kết nối. Bật các điểm cầu trực tuyến, giới hạn giữa các tuyến được xóa nhòa; những ca bệnh khó, trong đó có điều trị bệnh nhân Covid-19 sẽ được hội chẩn bởi các chuyên gia hàng đầu mà không cần chuyển lên tuyến trên. 

“Ở đâu cần tư vấn nữa không? Ở đâu còn cấp cứu, nhất là các ca bệnh nặng?" Thủ tướng đặt hỏi trên hệ thống sau khi trực tiếp nghe các bác sĩ tại Bệnh viện Chợ Rẫy hội chẩn với bác sĩ ở trung tâm y tế tuyến dưới. 

Ngày 8/8, khi Bộ TT&TT và Bộ Y tế công bố kết nối Nền tảng Telehealth đến 100% tuyến huyện sau 2,5 ngày triển khai, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã dành phần lớn thời gian để kết nối đến 20 trong số 700 điểm cầu ở các trung tâm y tế tuyến huyện cùng lúc được kết nối trực tuyến. Có những y, bác sĩ ở nhiều trung tâm y tế lần đầu thực hiện thao tác vì hệ thống mới chỉ lắp 2 ngày. 

Một bác sĩ tại Trung tâm y tế huyện Thống Nhất (Đồng Nai) đã nêu thắc mắc trong vấn đề sử dụng hai loại thuốc điều trị bệnh nhân mắc Covid-19 ở tuyến 2. Do kinh nghiệm điều trị chưa nhiều, bác sĩ này đặt câu hỏi: “Liệu mình có thể sử dụng sớm thuốc hay khi bệnh nhân chuyển nặng mới sử dụng?” Các chuyên gia bệnh viện Chợ Rẫy đã có những giải đáp, tư vấn trực tiếp ngay trên hệ thống, đồng thời cũng chia sẻ: “Các trung tâm tuyến huyện an tâm điều trị theo đúng phác đồ của Bộ Y tế. Khi điều trị đúng phác đồ thì bệnh nhân sẽ không tiến triển nặng thêm”. 

“Bệnh viện Thống Nhất rõ chưa?" Thủ tướng đặt câu hỏi. "Các em có tự tin không?" Có thêm phương tiện này và sự trợ giúp của các thầy cô, các em có tự tin chữa trị cho bệnh nhân nặng mà không phải chuyển lên tuyến trên không? 

Thủ tướng đã lặp lại những câu hỏi này ở hầu hết các điểm cầu mà ông thực hiện kết nối. “Bây giờ huyện nào cũng có bệnh nhân cả. Nếu ta lo được ở tuyến huyện thì đỡ cho các bác sĩ tuyến trên”. 

Niềm tin cho người đầu tuyến 

Hệ thống khám chữa bệnh từ xa đã kết nối tới 700 huyện. (Ảnh: Anh Dũng)

Trung tâm y tế thành phố Tuy Hòa (Phú Yên) đang thực hiện nhiệm vụ điều trị ở tầng 1 và điều trị cho 166 bệnh nhân Covid-19 triệu chứng nhẹ và trung bình. Thời gian qua, trung tâm đã cho ra viện 150 trường hợp, chuyển tuyến trên 5 trường hợp. “Với Hệ thống kết nối trực tuyến khám chữa bệnh từ xa, anh em bác sĩ rất vững tâm, có niềm tin lớn và hi vọng sắp tới sẽ có nhiều trao đổi hơn nữa để có thể chữa trị thêm nhiều người bệnh”, đại diện trung tâm cho hay. 

Một bác sĩ ở Trung tâm y tế Bù Gia Mập (Bình Phước) cũng chia sẻ: "Có được một kênh truyền hình trực tuyến để hội chẩn với các thầy cô ở tuyến trên, chúng em rất tự tin trong công tác điều trị sớm với những trường hợp nặng, có thể phân tầng chuyển lên tuyến trên nhằm đảm bảo sức khỏe và an toàn cho sức khỏe người bệnh." 

Thường xuyên thực hiện các ca hội chẩn trên hệ thống, bác sĩ Nguyễn Tri Thức, Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết: Hệ thống Telehealth triển khai trước đây đã cho thấy hiệu quả lớn. Khi đưa đến tuyến huyện sẽ giúp giảm thiểu cho tuyến trên, nhất là các vùng tâm dịch như TP.HCM. “Hệ thống này rất tốt để thực hiện chiến lược đánh chặn từ xa không cho bệnh nhân trở nặng. Để hiệu quả cứu người bệnh càng cao, tỷ lệ tử vong thấp thì phải ngăn chặn bệnh nhân trở nặng. Đây sẽ là hệ thống hiệu quả cho điều trị bệnh nhân Covid-19”, bác sĩ Thức nói. 

Khi hệ thống khám chữa bệnh từ xa kết nối thông suốt tới hầu hết các điểm cầu, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng có thể yên tâm hệ thống vận hành thông suốt trong thời gian tới.

Thủ tướng biểu dương sự nỗ lực, cố gắng của đội ngũ cán bộ Bộ Y tế, Bộ TT&TT, các cán bộ, y bác sĩ các cấp, các doanh nghiệp viễn thông, công nghệ đã xây dựng và đưa nền tảng hỗ trợ tư vấn đi và hoạt động trong thời gian ngắn. 

Thủ tướng đánh giá: “Việc kết nối được với nền tảng khám chữa bệnh từ xa sẽ có thêm một kênh rất quan trọng để các em tham khảo, khi mà năng lực, kinh nghiệm của chúng ta còn có hạn bởi chống dịch là chưa có tiền lệ. Cho nên phải có tham khảo ý kiến, có tư vấn và có hướng dẫn. Có thêm kênh này để các em có điều kiện khi có khó khăn, khi cần thì có thể hỏi ngay các bác sĩ có kinh nghiệm ở tuyến trên, giúp các bác sĩ yên tâm tự tin hơn trong công tác điều trị”. 

Đưa nền tảng Telehealth kết nối đến tận tuyến cơ sở có ý nghĩa lớn với công tác điều trị khi giúp các bác sĩ tuyến dưới có thêm kiến thức, tự tin để kịp thời tận dụng “giờ vàng” cứu chữa bệnh nhân, góp phần giảm tải cho tuyến trên. Đây cũng sẽ là hệ thống hạ tầng cơ sở quan trọng cho khám chữa bệnh theo phương thức từ xa, từ sớm, với mọi loại bệnh tật, nâng cao chất lượng phục vụ người bệnh, phục vụ nhân dân. 

Duy Vũ

 Ảnh: Lê Anh Dũng

Kết nối nền tảng hỗ trợ tư vấn khám, chữa bệnh từ xa tới 100% huyện

Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá, Hệ thống khám chữa bệnh từ xa được kết nối 100% đến tuyến huyện sẽ góp phần cứu sống thêm nhiều bệnh nhân, giảm tải cho bệnh viện tuyến trên khi năng lực cho đội ngũ y tế tuyến cơ sở được nâng cao.

TS.BS Phan Bích Nga, Giám đốc TT Tư vấn, Phục hồi dinh dưỡng và Kiểm soát béo phì, Viện Dinh dưỡng quốc gia cho biết, chiều cao trung bình của người Việt trưởng thành hiện nằm trong nhóm những nước có chiều cao thấp ở châu Á và bị các quốc gia châu Âu bỏ xa dù chương trình phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em đã triển khai nhiều chục năm.

TS Phan Bích Nga

Nếu so với các nước trong khu vực Đông Nam Á, chiều cao người VN chỉ nhỉnh hơn Indonesia, nam giới thấp hơn Campuchia 0,4 cm, nữ giới thấp hơn 0,2cm.

Theo bà Nga, ngoài các nguyên nhân như thiếu vi chất, môi trường ô nhiễm bụi, vi khuẩn, tác động hoá chất... có một phần do cha mẹ không nắm được 2 giai đoạn vàng tăng trưởng chiều cao của trẻ để “thúc” dinh dưỡng hợp lý. Vì trên thực tế, chiều cao mỗi người chỉ phụ thuộc 20% yếu tố di truyền.

1.000 ngày đầu đời

TS Nga cho biết, 1.000 ngày đầu đời (từ khi trẻ được mang thai đến 24 tháng tuổi) là giai đoạn vàng để phát triển chiều cao và thể chất vượt trội.

Nếu được bổ sung dinh dưỡng đúng và đủ, giai đoạn này, trẻ có thể tăng 25cm trong năm đầu tiên và 10cm mỗi năm trong 2 năm tiếp theo. Đây là giai đoạn quyết định đến 60% khả năng tăng trưởng chiều cao của trẻ trong tương lai.

Trong đó, giai đoạn trẻ nhỏ dưới 12 tháng tuổi đạt tốc độ phát triển nhanh nhất so với mọi giai đoạn khác. Trẻ có thể có cân nặng gấp đôi cân nặng sơ sinh trong vòng 4-5 tháng đầu và gấp 3 lần cân nặng sơ sinh vào cuối năm thứ nhất. Đến khi tròn 1 tuổi, chiều dài nằm (tức là chiều cao của trẻ) đã tăng gấp rưỡi so với chiều dài khi sinh.

Trẻ dưới 2 tuổi cũng là giai đoạn diễn ra sự chuyển tiếp về nuôi dưỡng (ăn dặm và sau đó dần chuyển sang ăn bữa ăn cùng gia đình), đồng thời cũng là điểm trẻ dễ bị mắc các bệnh nhiễm khuẩn, đặc biệt là tiêu chảy và viêm đường hô hấp.

Do vậy, trong giai đoạn này trẻ cần được chăm sóc cẩn thận hơn. 6 tháng đầu trẻ nên được bú mẹ hoàn toàn, từ tháng thứ 7, bắt đầu bổ sung thức ăn sệt đủ chất và tiếp tục cho bú mẹ đến 24 tháng.

Đây cũng giai đoạn trẻ có nguy cơ suy dinh dưỡng cao nhất. Những trẻ bị suy dinh dưỡng trong 2 năm đầu sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển trí não cũng như thể lực, đặc biệt là chiều cao của trẻ ở tuổi vị thành niên.

Sau 2 tuổi, tốc độ tăng trưởng không quá nhanh, khoảng 6,2 cm/năm, mật độ xương cũng chỉ tăng thêm khoảng 1% /năm ở cả bé trai và bé gái.

Tuy nhiên việc có chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng sẽ tiếp tục hỗ trợ cho sự phát triển chắc khỏe của xương là tiền đề cho sự phát triển chiều cao ở lứa tuổi dậy thì.

Giai đoạn dậy thì

Tốc độ tăng trưởng ở lứa tuổi dậy thì (12-18 tuổi) nhanh cả về chiều cao, cân nặng, ở thời điểm đỉnh có thể đạt đỉnh 10-15cm/năm.

Bắt đầu từ 10 tuổi, cứ mỗi năm bé gái tăng khoảng 10 cm chiều cao và tăng dần đến khi đạt được 15 cm một năm ở độ tuổi 12. Đỉnh tốc độ tăng trưởng của trẻ nam là 12 tuổi (10cm/ năm) và đạt tối đa đến 14 tuổi (15 cm/năm). Từ 15 tuổi ở nữ và 17 tuổi ở nam, tốc độ tăng trưởng sẽ giảm dần.

Bắt đầu từ 10 tuổi, chiều cao của trẻ bắt đầu tăng mạnh và có thể đạt đỉnh 15cm/năm

Giai đoạn từ 8-17 tuổi sẽ quyết định 23% chiều cao ở người trưởng thành. Kích thước xương, khối lượng xương và mật độ chất khoáng ở mỗi xương tăng lên khoảng 4% mỗi năm tính từ giai đoạn trẻ 8 tuổi cho đến qua giai đoạn vị thành niên.

Do đó, giai đoạn này trẻ cần được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng chính để tăng trưởng và phát triển gồm protein, sắt, canxi, vitamin A, vitamin D, iot và kẽm. Ngoài ra, còn có vai trò của hormone GH và các hormone sinh dục.

Trong giai đoạn này, cơ thể có nhiều tiềm năng để khắc phục các tình trạng chậm phát triển do thiếu dinh dưỡng ở các giai đoạn trước.

Tuy nhiên TS Nga lưu ý, việc dùng thuốc thay thế hormone chỉ sử dụng trong những trường hợp trẻ đã được thăm khám lâm sàng và cận lâm sàng chặt chẽ để chẩn đoán xác định, tuyệt đối không tự ý dùng sẽ không có tác dụng và gây nguy hiểm đến tính mạng.

Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy, ở những năm tiếp theo, khi cơ thể được ăn uống hợp lý, tích cực rèn luyện thể dục thể thao trong môi trường và lối sống lành mạnh, chiều cao vẫn tiếp tục tăng ít cho đến 25 tuổi ở nữ giới và 28 tuổi ở nam giới.

Việt Nam phấn đấu cao thêm 4cm để đuổi kịp Campuchia

Việt Nam đưa ra mục tiêu tăng chiều cao trung bình thêm 4cm trong 13 năm tới để bắt kịp các nước trong khu vực.

Thứ ba,bệnh nhân cần cố gắng nhớ các triệu chứng của mình để mô tả với bác sĩ khi được khám lâm sàng. 

Ví dụ, bạn đau bụng vị trí nào, đau lúc đói, đau sau ăn, đau vào ban đêm, đau ngực có liên quan tới vận động hay không, khó thở như thế nào, ho vào lúc nào, rối loạn đại tiện…

Người khám cần mô tả khách quan, chi tiết các triệu chứng để bác sĩ có thể đưa ra hướng theo dõi bệnh tối ưu nhất.

Thứ tư, những xét nghiệm, chiếu chụp cần làm:

- Xét nghiệm máu phân tích tế bào máu bao gồm hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu… để chẩn đoán bạn có thiếu máu, nhiễm trùng hay không.

- Xét nghiệm về sinh hóa máu thăm dò chức năng các cơ quan như gan, thận hay bệnh tiểu đường, gout.

- Chụp X-quang thường quy: Đây là chụp đơn giản nhất, có kết quả ngay sau đó. Bác sĩ thường chỉ định chụp lồng ngực, tim phổi, xương, cột sống. 

- Chụp cắt lớp để tìm tổn thương sâu hơn. Qua hình ảnh phim CT, bác sĩ nhìn rõ hơn tổn thương. Người bệnh phải tiêm thuốc cản quang, thời gian có kết quả lâu từ 2 đến 4 tiếng. Chụp cộng hưởng từ để xem xét các tổn thương ở não, gan, xương. 

- Siêu âm để thăm dò các cơ quan trong cơ thể như gan, thận, tạng rỗng, ghi lại các tổn thương trên cơ thể.

- Nội soi dùng để quay lại hình ảnh ở các cơ quan như tai mũi họng, bàng quang, dạ dày, đại trực tràng. Qua hình ảnh được quay lại, bác sĩ nhận diện các tổn thương lớn trên những cơ quan được nội soi.

- Sinh thiết: Trường hợp khám có u, tổn thương nghi ngờ ung thư bác sĩ sẽ chỉ định làm sinh thiết giải phẫu tế bào học để tìm hiểu rõ có tế bào ác tính hay không. Quy trình giải phẫu lâu hơn, các bệnh viện sẽ trả kết quả sau 2-5 ngày. 

Thứ năm, khi đi khám, người bệnh cần tìm hiểu bệnh viện có phù hợp với các dấu hiệu bệnh không. Ví dụ, về ngoại khoa chấn thương sẽ khám ở Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức hay ung bướu tại Bệnh viện K… Khám đúng chuyên khoa giúp bệnh nhân đỡ phải đi lại nhiều, tiết kiệm thời gian.  

Để đi khám bệnh nhanh chóng, bạn nên chủ động tra cứu thông tin về quy trình khám chữa bệnh đăng tải trên website chính thức của bệnh viện. Một số cơ sở y tế đăng ký thông tin khám chữa bệnh và lấy số thứ tự trực tuyến giúp người dân tiết kiệm tối đa thời gian chờ đợi.