Thống kê của Liên đoàn Đái tháo đường thế giới (IDF), tỷ lệ đái tháo đường thai kỳ năm 2021 tại Việt Nam tăng lên 21,8%, cao hơn khoảng 5 lần so với giai đoạn 2001-2004. Tương ứng với đó, cứ 5 phụ nữ mang thai lại có 1 người gặp phải tình trạng đái tháo đường trong thai kỳ.

Nguy cơ này càng tăng cao hơn nếu sản phụ có tình trạng béo phì trước khi mang thai, tiền sử gia đình bị đái tháo đường, tiền sử sinh con to trên 4kg… Bên cạnh đó, những phụ nữ gốc châu Á, người mang thai sau 35 tuổi hay người có hội chứng buồng trứng đa nang cũng là những yếu tố làm tăng nguy cơ đái tháo đường thai kỳ.

Hậu quả của loại bệnh trên là sản phụ có nguy cơ tiền sản giật và tăng huyết áp thai kỳ cao hơn so với những người bình thường, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Ngoài ra, người mẹ mang thai còn bị đa ối, sinh khó, tăng nguy cơ mổ lấy thai, tăng tỷ lệ bị đái tháo đường type 2 sau này.

Với thai nhi, người mẹ bị đái tháo đường thai kỳ làm tăng nguy cơ thai bị dị tật bẩm sinh, chậm tăng trưởng, thai to (thai trên 4kg làm tăng nguy cơ kẹt vai và rách phức tạp tầng sinh môn nếu sinh thường), hạ đường huyết sau sinh, tử vong sau sinh, vàng da sơ sinh, nguy cơ béo phì và đái tháo đường type 2 khi trưởng thành.  

Bộ Y tế khuyến cáo mọi thai phụ cần được tầm soát đái tháo đường thai kỳ, tuần thai thứ 24-28 được xem là thời điểm tốt nhất để tầm soát bệnh. Một số thai phụ có nguy cơ cao sẽ được bác sĩ tư vấn tầm soát sớm hơn.  

Bác sĩ Hoàng cho biết thai phụ sẽ được thực hiện nghiệm pháp dung nạp 75 gram đường để chẩn đoán đái tháo đường thai kỳ. Sau đó, người bệnh sẽ được hướng dẫn điều chỉnh chế độ ăn và tập luyện ở mức vừa phải (khoảng 30 phút/ngày hoặc hơn) để kiểm soát đường huyết trong giới hạn cho phép.

Nếu mức đường huyết không giảm như mong muốn, có thể bác sĩ cần phải chỉ định thuốc insulin tiêm hằng ngày và theo dõi thai kỳ đặc biệt hơn.

Cũng theo bác sĩ Hoàng, người bị đái tháo đường thai kỳ có nguy cơ cao bị đái tháo đường thực sự sau sinh. Do đó, cần thực hiện tầm soát sớm sau sinh 4-12 tuần bằng nghiệm pháp dung nạp 75 gram đường.

Khi có bệnh, các bác sĩ sẽ lên kế hoạch theo dõi sát chỉ số đường huyết định kỳ, tư vấn chế độ ăn phù hợp, kết hợp vận động để kiểm soát đường huyết và cân nặng thai nhi được tốt hơn.

Đái tháo đường là bệnh chuyển hóa mạn tính với đường huyết trong máu tăng cao, theo thời gian dẫn đến những tổn thương nghiêm trọng ở nhiều cơ quan khác nhau, đặc biệt ở tim, mạch máu, thận, mắt, thần kinh.

Về phân loại, đái tháo đường type 1 chiếm khoảng 10%; đái tháo đường type 2 chiếm khoảng 85% trường hợp mắc bệnh; đái tháo đường thai kỳ; đái tháo đường do nguyên nhân thứ phát sau bệnh lý tuyến tụy ngoại tiết hay bệnh nội tiết (to đầu chi, hội chứng Cushing…).

Khuyến cáo được các chuyên gia đưa ra là những thực phẩm đã chế biến nên ăn ngay, không nên để thức ăn đã nấu chín trong môi trường nhiệt độ thường quá 2 giờ. Những thức ăn còn dư sau bữa ăn nên đun nóng lại, để nguội rồi mới để vào trong ngăn mát tủ lạnh.

Nếu thức ăn còn nóng cho ngay vào tủ lạnh, nơi có nhiệt độ thấp, thức ăn sẽ biến chất, nước trong thức ăn ngưng đọng thành hơi nước, thúc đẩy vi khuẩn có hại sinh trưởng dẫn đến gây độc cho thực phẩm. Khi ăn phải nấu chín lại thức ăn trước khi dùng vì nhiệt độ trong tủ lạnh chỉ có tác dụng hạn chế vi khuẩn phát triển mà không thể tiêu diệt được nó.

Tuy nhiên, tủ lạnh cũng không phải là “chiếc tủ thần kỳ” để bảo quản đồ ăn. Thức ăn được lấy ra ở trong tủ lạnh chỉ sử dụng một lần cho bữa sau, và nếu còn không để lại bữa sau, thức ăn để lâu nhất là 5-6 giờ. Thức ăn bị nhiễm vi khuẩn, để lâu trong tủ lạnh vẫn sinh ra độc tố. Thức ăn đun lại, vi khuẩn sẽ bị tiêu diệt ở nhiệt độ 100 độ C, nhưng độc tố do vi sinh khuẩn sinh ra vẫn còn nguyên độc tính gây nên ngộ độc cho người sử dụng.

Vì thế, các thầy thuốc dinh dưỡng và an toàn thực phẩm khuyến cáo người dân nên chế biến lượng thức ăn vừa đủ, đừng quá dư thừa, vì khi thừa đun lại thức ăn sẽ bị sẽ bị hao hụt chất dinh dưỡng.

Hoàng Linh

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay