Nhưng nguyên nhân sâu xa của các quy định chặt chẽ nhằm vào thị trường tiền mã hóa, cũng như các công ty công nghệ khổng lồ, là vấn đề kinh niên của Trung Quốc trong hàng chục năm qua.

Nguồn vốn bốc hơi

Trước đây, giới thượng lưu Trung Quốc thường né tránh việc kiểm soát vốn bằng việc mua bất động sản tại nước ngoài, linh hoạt các loại hoá đơn trong thương mại quốc tế, thậm chí là buộc các nhân viên phải chuyển tiền tới các tài khoản ngoại quốc.

Bất chấp việc Trung Quốc đã áp dụng nhiều biện pháp hà khắc để hạn chế tình trạng chảy máu nguồn vốn, nhiều chuyên gia cho rằng trong giai đoạn 2009 – 2018, lượng vốn thoát khỏi đất nước này còn tăng lên đáng kể, đến mức có thời điểm, PBOC đã dừng công khai thống kê vốn xuất ngoại của nước này (giai đoạn 2015-2016, gần 1.000 tỷ USD rời bỏ đại lục).

Với Bitcoin, tình trạng này càng trở nên khó kiểm soát, khi không chỉ giới nhà giàu, mà giờ đây người dân có thể sở hữu các tài sản ở nước ngoài dễ dàng hơn. Tất cả là nhờ vào đặc tính phi tập trung và chỉ cần Internet để giao dịch của Bitcoin và nhiều đồng tiền mã hóa dựa trên blockchain khác.

Mối đe dọa về dòng chảy vốn tiếp tục là ưu tiên của PBOC khi nền kinh tế Trung Quốc bước vào giai đoạn hồi phục sau đại dịch Covid -19, nhất là trong bối cảnh Trung Quốc triển khai chiến dịch “thịnh vượng chung”, chương trình kinh tế mang tính hướng nội khi khuyến khích người dân đầu tư trong nước, đánh thuế thu nhập cao hơn với giới nhà giàu để phân bổ lại của cải xã hội.

Cựu cố vấn Li Daokui của PBOC đã cảnh báo rằng tốc độ hồi phục nhanh của nền kinh tế Mỹ có thể thu hút các dòng vốn, khi người dân Trung Quốc có xu hướng mua sắm tài sản tại Mỹ để đảm bảo an toàn tài chính.

Theo quan điểm của PBOC, các giao dịch tiền điện tử đã làm trầm trọng thêm vấn đề dịch chuyển vốn, căn bệnh mãn tính tại Trung Quốc. Với chương trình thịnh vượng chung, Trung Quốc đặt mục tiêu hạn chế chảy máu nguồn vốn và khuyến khích luân chuyển của cải trong nước. Và việc triển khai chương trình này sẽ gặp khó khăn nếu không cấm triệt để các hoạt động liên quan tiền điện tử.

Theo Chainalysis Blockchain, nền tảng theo dõi dữ liệu, trong giai đoạn 2019-2020, đã có hơn 50 tỷ USD tiền mã hoá rút khỏi khu vực Đông Á, và phần lớn trong số đó là từ Trung Quốc.

Chainalysis ghi nhận phần lớn lượng vốn thoát khỏi Đông Á là đồng Tether (USDT), đồng mã hoá neo giá với USD. Tether trở nên phổ biến trong năm 2017 sau khi PBOC cấm giao dịch crypto tại Trung Quốc. Giao dịch từ Bitcoin sang Tether cũng bị cấm, nhưng người mua vẫn có thể bí mật trao đổi với các môi giới hoặc sử dụng tài khoản ngân hàng nước ngoài.

Theo cựu giám đốc nghiên cứu của Grayscale, Philip Bonello, Tether đặc biệt phổ biến ở Trung Quốc vì giá trị của nó ổn định từ việc neo giá với đồng USD, giúp người dùng dễ dàng chuyển đổi sang đồng pháp định.

Cấm tiền điện tử, nhưng thúc đẩy NFT

Cũng được phát triển dựa trên công nghệ blockchain, nhưng các mã hoá thông báo không thể thay thế (NFT) và tiền mã hóa lại có số phận trái ngược tại Bắc Kinh.

Tháng 1/2022, Blockchain Services Network (BSN), 1 công ty quốc doanh của Trung Quốc đã lên kế hoạch ra mắt nền tảng hạ tầng cho phép cá nhân và doanh nghiệp trong nước sản xuất, mua bán NFT..

He Yifan, giám đốc điều hành Red Date Technology, công ty hỗ trợ kỹ thuật cho BSN, khẳng định NFT sẽ “không gặp vấn đề pháp lý tại Trung Quốc” nếu không dính líu tới tiền điện tử như Bitcoin.

Giám đốc này cũng cho biết Trung Quốc đã cấm tất cả các blockchain như Ethereum, vốn được sử dụng như 1 sổ cái “mở” để hỗ trợ và theo dõi các giao dịch NFT. Do đó, BSN áp dụng mạng lưới kết hợp chuỗi khối từ Ethereum và 9 nền tảng khác để đáp ứng các yêu cầu từ nhà chức trách, như đảm bảo xác định danh tính người dùng và cho phép nhà nước can thiệp nếu xuất hiện các “hoạt động trái phép”.

Đến nay, lĩnh vực NFT của Trung Quốc có vẻ như đang là vùng xám. Hiện người dùng tại quốc gia này có thể sử dụng đồng NDT thay cho các đồng tiền mã hoá, để mua loại sản phẩm này trong nước.

Tháng 6/2021, gã thương mại khổng lồ Alibaba ra mắt bộ sưu tập 16.000 tác phẩm nghệ thuật NFT và bán hết veo chỉ trong vòng vài phút, qua hệ thống thanh toán di động Alipay. Đồng thời, đại diện công ty này cho rằng bản chất của NFT và Bitcoin có sự khác nhau.

“NFT không thể hoán đổi cho nhau cũng như không thể bị chia nhỏ, khiến nó khác về bản chất so với các đồng tiền mã hoá như Bitcoin”, người phát ngôn của AntChain, chi nhánh blockchain của Ant Group, thuộc tập đoàn Alibaba cho biết.

Trong những tháng tiếp theo, Alibaba cùng các gã khổng lồ công nghệ khác như Tencent, nền tảng truyền thông xã hội, Bilibili, công ty phát sóng video trực tuyến, và JD.com, công ty thương mại điện tử đã đổi tên các dịch vụ NFT thành “các bộ sưu tầm kỹ thuật số”, động thái mà các chuyên gia đánh giá là 1 nỗ lực tránh giám sát của nhà chức trách tại đây.

Dù vậy, các công ty công nghệ lớn nhất tại Trung Quốc vẫn chưa thể thu lời bất chấp nhu cầu NFT tăng cao, do người mua NFT tại đây chưa được phép bán lại bộ sưu tập của mình.

Vấn đề này hứa hẹn sẽ sớm được giải quyết, khi BSN đang hướng tới xây dựng một thị trường NFT trong nước, quy tụ và kết nối được các công ty tư nhân riêng lẻ đang sở hữu NFT khác.

Vinh Ngô

Mỹ cấm bán chip AI sang Trung Quốc

Các công ty như NVIDIA và AMD được yêu cầu dừng bán một số card đồ họa phục vụ trí tuệ nhân tạo (AI) cho các khách hàng tại Trung Quốc.

PGS Sean Cain và TS Andrew Phillips thuộc Viện Sức khỏe Tâm thần và Não bộ Turner từ Đại học Monash, Úc đã nghiên cứu những tác động của ánh sáng nhân tạo đối với não bộ và sinh lý con người. Theo đó, quá nhiều ánh sáng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người vì loại ánh sáng này làm rối loạn đồng hồ bên trong cơ thể (nhịp sinh học) vốn dựa vào chu kỳ ngày và đêm rõ ràng để có thể hoạt động tối ưu.

PGS Cain cho biết: “Sự cân bằng âm và dương cũng là sự cân bằng giữa ánh sáng và bóng tối. Và sự cân bằng này rất quan trọng đối với việc điều tiết hệ thống sinh lý học của chúng ta. Ánh sáng nhân tạo phá vỡ nhịp hoạt động này, làm rối loạn giấc ngủ, ảnh hưởng đến sức khỏe và là nguyên nhân dẫn đến nhiều bệnh mãn tính hơn”.

Ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại có thể gây khó ngủ

Trong nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Khoa học Scientific Reports, PGS Cain và TS Phillips đã đánh giá tác động của môi trường chiếu sáng gia đình hiện đại và sự ảnh hưởng của chúng đến giấc ngủ. Các đối tượng tham gia nghiên cứu sẽ đeo một máy đo ánh sáng cá nhân (máy quang phổ) được phát triển bởi Kỹ sư Vineetha Kalavally đến từ Đại học Monash Malaysia, đồng tác giả của nghiên cứu.

Thiết bị mới này là một chiếc kẹp nhỏ có thể đeo ở nửa trên cơ thể, có khả năng đo tất cả các bước sóng ánh sáng. Quan trọng hơn, thiết bị này đo lường chính xác phản ứng của đồng hồ sinh học cơ thể con người với ánh sáng. Điều này cho phép thiết bị đánh giá việc tiếp xúc với ánh sáng vào buổi tối có tác động tiêu cực tới đồng hồ sinh học và giấc ngủ của con người, bao gồm cả việc làm giảm sản sinh hoóc-môn melatonin vốn giúp hỗ trợ giấc ngủ.

Ánh sáng xanh từ màn hình máy tính có thể ảnh hưởng đến sức khỏe

Gần một nửa số ngôi nhà tham gia vào nghiên cứu đã sử dụng lượng ánh sáng đủ để làm giảm 50% lượng melatonin trong cơ thể. Nghiên cứu cũng cho thấy vào những buổi tối mà các cá nhân tiếp xúc nhiều với ánh sáng, họ cũng sẽ khó ngủ hơn.

Đặc biệt, những ngôi nhà sử dụng đèn LED có độ chiếu sáng gây ảnh hưởng tới giấc ngủ gần gấp đôi so với những ngôi nhà có bóng đèn sợi đốt kiểu cũ. Điều này là do bóng đèn sợi đốt phát ra ánh sáng màu đỏ, trong khi hầu hết ánh sáng LED có màu xanh lam - giống như ánh sáng trên màn hình điện thoại và máy tính.

Thay đổi ánh sáng để giảm tác động tiêu cực

PGS Cain cho biết: “Nếu bạn coi toàn bộ lịch sử tiến hóa của loài người như một ngày 24 giờ, thì chúng ta mới chỉ kiểm soát được ánh sáng trong 77 giây cuối cùng của ngày đó. Chúng ta đã không tiến hóa để quen với việc kiểm soát được ánh sáng vì vậy cơ thể chúng ta không mong đợi ánh sáng vào những thời điểm không thích hợp. Và khi điều này xảy ra, toàn bộ hệ thống đồng hồ trong cơ thể chúng ta sẽ bị rối loạn, khiến chúng ta ngày càng cảm thấy mệt mỏi và kém vui vẻ.

Khi bạn làm gián đoạn giấc ngủ và nhịp sinh học, có thể có vô số tác động tiêu cực đến sức khỏe mãn tính. Các nhược điểm của cơ thể bạn sẽ bắt đầu xuất hiện. Ví dụ, nếu bạn là người có nhiều khả năng mắc bệnh tim mạch hay tiểu đường thì sẽ các bệnh này sẽ xuất hiện”.

Thay bóng đèn màu vàng ấm để cải thiện giấc ngủ

PGS Cain cũng cho hay, có thể thay đổi ánh sáng nhân tạo để giảm tác động tiêu cực bằng cách chọn đèn LED có màu vàng ấm thay vì màu xanh lam hoặc lắp công tắc điều chỉnh độ sáng để giảm ánh sáng trong nhà trước khi đi ngủ. Thay vì xem phim bằng máy tính ở khoảng cách gần thì sử dụng màn hình TV ở chế độ sáng nhẹ cũng có thể làm giảm tác động của ánh sáng xanh.

“Ánh sáng khiến tâm trạng tốt hơn, có lẽ đó là lý do tại sao vào ban đêm, nhiều người tìm kiếm ánh sáng bằng cách nhìn vào màn hình điện thoại. Đó cũng có thể là lý do tại sao hiện nay môi trường ngoài trời của chúng ta đang bị chiếu sáng quá mức, tạo ra ô nhiễm ánh sáng bởi điều đó khiến chúng ta cảm thấy an toàn, vui vẻ hơn. Không có ánh sáng khiến nhiều người suy nghĩ hỗn loạn và lo lắng vì trong bóng tối, họ ít có khả năng kiểm soát cảm xúc của mình hơn”, PSG Cain giải thích thêm.

Dù sợ bóng tối là có lý do, nhưng mỗi người cũng cần bóng tối để khôi phục sự cân bằng cho cơ thể và tâm trí.

Ngọc Minh

Tại triển lãm, TTƯT.ThS.BS.CKII Chu Tấn Sĩ - Trưởng Khoa Phẫu thuật Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, BVĐK Tâm Anh TP.HCM hân hạnh đón tiếp Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng với các lãnh đạo các Bộ, cơ quan trung ương, địa phương; các viện nghiên cứu, trường đại học trong nước và quốc tế đến tham quan gian hàng triển lãm của Bệnh viện Tâm Anh và giới thiệu về Robot mổ não Modus V Synaptive ứng dụng trí tuệ nhân tạo duy nhất Việt Nam trong phẫu thuật các bệnh lý thần kinh - sọ não - cột sống.

Theo đó, trên thế giới hiện chỉ có 10 nước ứng dụng công nghệ Robot mổ não (đa số ở các nước phát triển). Tại Việt Nam, Hệ thống BVĐK Tâm Anh là đơn vị duy nhất đưa hệ thống Robot hiện đại này vào hoạt động. Chỉ trong thời gian ngắn, Bệnh viện Tâm Anh đã phẫu thuật thành công cho khoảng 90 ca bệnh u não, u cột sống, đột quỵ xuất huyết não… nguy hiểm bằng Robot Modus V Synaptive.

Cũng tại VIIE 2023, với diễn đàn Ứng dụng công nghệ y tế trong chăm sóc sức khỏe: giới thiệu và kết nối tiềm năng đổi mới sáng tạo; GS. Nguyễn Văn Tuấn - Giám đốc Viện nghiên cứu Tâm Anh (TAMRI) trình bày về chủ đề “Vai trò của Thông minh Nhân tạo (AI) trong y học cá nhân hoá loãng xương”. Bài báo cáo trình bày một số thành tựu nghiên cứu của GS. Tuấn và các cộng sự về ứng dụng AI vào việc chẩn đoán và tiên lượng bệnh lý loãng xương. 

GS. Nguyễn Văn Tuấn cho biết: “Chúng tôi phát triển một thuật toán dựa vào mô thức Thông minh Nhân tạo để tự động chẩn đoán gãy xương đốt sống, được gọi là mô hình 'Shape-Based Algorithm' (SBA). Khi so sánh với chẩn đoán của bác sĩ, phương pháp SBA đạt độ chính xác 92-98%. Do đó, phương pháp SBA có thể giúp bác sĩ và bệnh viện tầm soát gãy xương đốt sống ở quy mô lớn. Chúng tôi còn kiến tạo một phương pháp gọi là "xBMD", dựa vào AI để tiên lượng mật độ xương từ phim X quang. Phương pháp xBMD có thể chẩn đoán loãng xương chính xác đến 95% so với chẩn đoán bằng phương pháp chuẩn vàng. Đây là một sáng chế rất có ích cho các bệnh viện chưa có DXA".

Việc Triển lãm quốc tế đổi mới sáng tạo Việt Nam năm 2023 chú trọng trưng bày, giới thiệu các sản phẩm, công nghệ mới trong y tế đã khẳng định sự quan tâm lớn của Chính phủ về lĩnh vực này, kỳ vọng sẽ mang lại nhiều đổi mới mạnh mẽ về công nghệ y khoa và hiệu quả khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe cho người dân Việt Nam. 

Văn Minh