Suốt 9 năm qua, M. luôn là học sinh giỏi, là niềm hy vọng của gia đình, thầy cô. Chia sẻ với bác sĩ, M. cho biết từ khi vào lớp 10 trường chuyên, em luôn cảm thấy có quá nhiều sự cạnh tranh vì các bạn đều là học sinh giỏi, trong khi chương trình học ngày càng khó.

Càng ngày, nữ sinh càng thấy lo lắng, căng thẳng, mệt mỏi, thiếu ngủ và luôn trong tình trạng ngủ không sâu giấc. Để bố mẹ không phát hiện ra bất thường, M. luôn giấu bố mẹ, cố tỏ ra bình thường. Tuy nhiên, gần đây bố mẹ nhận thấy con gái ngày càng gầy, giảm cân không rõ lý do, ánh mắt đờ đẫn mệt mỏi, nên lo lắng đưa trẻ đi khám.

Tại Khoa Sức khỏe vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương, các bác sĩ chẩn đoán trẻ bị rối loạn lo âu liên quan đến áp lực học tập.

Theo bác sĩ Vinh, trong năm 2022, khoa tiến hành nghiên cứu về các rối loạn tâm lý ở học sinh tại một số trường trung học cơ sở tại Hà Nội (từ lớp 6 đến lớp 9) cho thấy các biểu hiện lo âu ở trẻ chiếm tỷ lệ 38%, tiếp theo là stress với 33% và trầm cảm là 26,1%.

Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, trong các trẻ đến khám và điều trị vì các biểu hiện lo âu, trầm cảm và căng thẳng, nhiều trẻ được đánh giá ngoan, học tập khá giỏi.

Theo bác sĩ Vinh, áp lực học tập có thể xuất phát do nhà trường, gia đình đặt nặng thành tích cho trẻ. Đôi khi chính do bản thân trẻ vì không muốn thua kém bạn bè, đặt ra những yêu cầu cao hơn so với khả năng của mình.

"Điều này khiến trẻ dễ bị căng thẳng, lo lắng, mệt mỏi thậm chí trầm cảm", bác sĩ Vinh cho hay. 

Dấu hiệu nhận biết trẻ căng thẳng, áp lực học tập

Theo bác sĩ Vinh, trẻ căng thẳng, áp lực do học tập thường có các dấu hiệu thay đổi về tâm lý như: Căng thẳng, lo lắng, giảm hứng thú trong học tập, cô lập bản thân và không muốn giao tiếp với bạn bè và mọi người. Dần dần trẻ đánh mất niềm vui trong học tập, sợ đi học và không muốn đến trường.

Các biểu hiện cần lưu ý như mệt mỏi, mất ngủ, học kém tập trung, ăn uống kém. Nếu vấn đề này kéo dài có thể dẫn đến các rối loạn về tâm lý như lo âu, trầm cảm,… hoặc các bệnh lý về thể chất như suy nhược cơ thể, sụt cân.

Ở mức độ trầm cảm, lo âu, trẻ thường có hành vi và cảm xúc bất thường, như hay cáu gắt hoặc khóc lóc vô cớ, mệt mỏi, buồn chán, không giao tiếp với mọi người,… Trẻ có biểu hiện mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều, chán ăn, bỏ ăn.

Ngoài ra, trẻ hay có các triệu chứng cơ thể như đau bụng, đau đầu, đau ngực, tim đập nhanh, lo lắng quá mức, luôn trong trạng thái căng thẳng, hồi hộp.

Theo Tiến sĩ, bác sĩ Ngô Anh Vinh, Phó Trưởng khoa Sức khoẻ vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương:

- Gia đình và nhà trường không nên đặt nặng thành tích quá mức để tránh các áp lực đối với trẻ. Cần đánh giá đúng năng lực của trẻ để đưa ra chương trình học tập và mục tiêu phù hợp, hợp lý.

- Gia đình và thầy cô giáo cần gần gũi và lắng nghe trẻ để biết được mong muốn và nguyện vọng về học tập của trẻ.

- Ngoài học tập, luôn đảm bảo cho trẻ được có các hoạt động cân bằng, thư giãn như tham gia vui chơi giải trí, chơi thể thao, các hoạt động dã ngoại,..

Nhằm phát hiện sớm trẻ căng thẳng, áp lực học tập, bác sĩ Vinh cho hay, khi trẻ có các triệu chứng như trên, gia đình nên chủ động đưa con đến các cơ sở y tế để thăm khám và điều trị kịp thời.

Theo xu thế hiện đại, doanh nghiệp, tổ chức dần chuyển đổi từ mô hình kinh doanh truyền thống sang mô hình kinh doanh linh hoạt; trong đó, quy trình được tự động hóa và tối ưu, sử dụng hạ tầng đám mây và dịch vụ, kinh doanh dựa trên dữ liệu, ứng dụng công nghệ IoT... Tuy nhiên, ông Vũ Hồng Chiên, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và ứng dụng trí tuệ nhân tạo FPT Quy Nhơn chỉ ra, trong quá trình chuyển đổi, doanh nghiệp gặp nhiều thách thức như đòi hỏi đầu tư lớn, thay đổi trong văn hóa tổ chức, chất lượng dữ liệu, kiến thức và nhận thức, an toàn và bảo mật. Để vượt qua những khó khăn này, đòi hỏi người lao động và đặc biệt là người lãnh đạo phải có kiến thức và nhận thức trong ứng dụng khai thác công nghệ số để vận hành, kinh doanh. Người lãnh đạo chỉ có thể quyết tâm chuyển đổi doanh nghiệp khi thực sự ý thức được rõ vai trò giá trị của doanh nghiệp công nghệ số, ví dụ cắt giảm chi phí, tăng doanh thu, tạo sản phẩm mới.

FPT đã đưa ra giải pháp akaCam, nền tảng phân tích video giúp chuyển đổi dữ liệu video từ Camera IP thành thông tin có cấu trúc được xử lý và phân tích nhằm hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi sang mô hình kinh doanh linh hoạt. akaCam đáp ứng nhu cầu giám sát đa dạng của kho bãi, nhà máy hay cửa hàng bán lẻ, phòng giao dịch, trung tâm thương mại. Đặc biệt, akaCam cũng đang được sử dụng trong Đề án 06 để triển khai camera AI kiểm soát an ninh tại các phương tiện công cộng, giảm nhân lực kiểm soát ra vào, nhân lực an ninh cũng như thời gian phân tích, thống kê, báo cáo.

Một bài toán đặc thù của Việt Nam đang được xử lý dứt điểm là xe quá tải trọng. Thống kê cho thấy chi phí bảo trì hệ thống đường quốc lộ và đường tỉnh, cao tốc lên tới khoảng 30.000 tỷ đồng năm 2023 và dự kiến tăng trưởng 10% mỗi năm. Nguyên nhân có cả khách quan và chủ quan, trong đó có xe chở quá tải trọng cho phép. Trong giai đoạn 2013 – 2023, việc kiểm soát tải trọng xe được thực hiện bằng trạm cân lưu động sử dụng cân xách tay với 3,1 triệu lượt xe được kiểm tra, phát hiện 268.000 trường hợp vi phạm. Tuy nhiên, phương pháp này có những nhược điểm như tốn nguồn lực, tốn thời gian, vận hành khai thác thủ công, chi phí vận hành lớn và chưa thể giải quyết triệt để tình trạng xe quá tải trọng.

Trước tình hình này, công ty Elcom đã phát triển hệ sinh thái thông minh Elcom mà hệ thống cân tải trọng tự động eWIM là một thành phần quan trọng. eWIM tự động hoàn toàn và xử lý dữ liệu trên môi trường số, giúp kiểm soát 100% trường hợp vi phạm 24/7, bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông, tiết kiệm nguồn lực 75%, giảm chi phí vận hành 80%, nâng cao nhận thức của người tham gia giao thông và hình thành cơ sở dữ liệu phục vụ công tác quản lý điều hành, lập quy hoạch, dự báo, tối ưu hóa thiết kế mặt đường và công trình trên đường.

So với giải pháp nước ngoài như camera bắn tốc độ áp dụng rất tốt với ô tô nhưng không hiệu quả với xe máy – một đặc thù của Việt Nam, kỹ sư Việt Nam có thế mạnh hơn để giải quyết vấn đề của Việt Nam. Ví dụ, camera giám sát vi phạm vượt đèn đỏ có thể giám sát xe máy, người không đội mũ bảo hiểm, có gương xe...

Đưa công nghệ số vào đời sống không hề dễ dàng

Chia sẻ về hệ thống rà soát văn bản pháp luật, ông Đặng Minh Tuấn, Viện trưởng Viện Công nghệ ứng dụng CMC ATI - Tập đoàn Công nghệ CMC, cho biết đây là quy trình không dễ dàng. Đặc thù xử lý văn bản luật khá khó và đòi hỏi phải có chuyên gia ngành luật, trong khi người làm công nghệ chỉ hiểu biết ở mức độ bình thường.

Vì vậy, CMC phải liên hệ với các chuyên gia, luật sư để hỗ trợ phân tích, hiểu được văn bản, đồng thời mời các chuyên gia xử lý ngôn ngữ tự nhiên. Dự án cần có sự phối hợp của nhiều bên, kể cả các cán bộ ngành tư pháp. Theo ông Đặng Minh Tuấn, công ty đã nhận được hỗ trợ đúng mức từ các lãnh đạo ban ngành, đặc biệt là Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng. Bộ trưởng đã đặt đầu bài cho các doanh nghiệp làm sao để cải thiện việc xây dựng văn bản pháp luật hạn chế tối đa chồng chéo, mâu thuẫn, vi phạm pháp luật.

So với doanh nghiệp nước ngoài, họ bắt đầu chuyển đổi số từ rất lâu và nhận được sự hỗ trợ tuyệt vời từ chính phủ. Chẳng hạn, theo ông Trần Xuân Khôi, CEO Công ty Cổ phần VTI, tại Nhật Bản và Singapore, nếu một doanh nghiệp ứng dụng hệ thống do doanh nghiệp CNTT trong nước phát triển, chính phủ sẽ tài trợ 70% chi phí, còn doanh nghiệp CNTT nhận đủ 100%. Chính sách này thúc đẩy chuyển đổi số nhanh hơn. Ông mong muốn Chính phủ Việt Nam hỗ trợ truyền thông, khuyến khích doanh nghiệp sử dụng sản phẩm trong nước đã là một động viên, khuyến khích doanh nghiệp làm sản phẩm.

Hiện tại, Chính phủ đang phất ngọn cờ chuyển đổi số trong cả nước và Bộ TT&TT đóng vai trò là thuyền trưởng trong việc định hướng, truyền thông phát triển sản phẩm Make in Viet Nam và ứng dụng cho Việt Nam. Ở góc độ cá nhân, đại diện VTI kiến nghị Chính phủ có thể giúp doanh nghiệp mở thị trường tốt hơn nữa, cùng nhau đưa giải pháp ra nước ngoài do thị trường trong nước quy mô còn hạn chế vì doanh nghiệp chưa có đủ tiềm lực đầu tư, trong khi chi phí phát triển vô cùng lớn. Trong quá trình làm việc, ông tự tin rằng sản phẩm Việt Nam không hề hề kém cạnh doanh nghiệp các nước.

Còn theo ông Trần Quang Cường, Giám đốc Công ty Cổ phần Tương lai NextX, Chính phủ nên hỗ trợ chính sách vay vốn tốt hơn cho doanh nghiệp chuyển đổi số.

Công nghệ số được coi là lực lượng sản xuất chính trong sự phát triển của một nền kinh tế. Cộng đồng doanh nghiệp số là nhân tố trọng tâm tạo ra lực lượng sản xuất mới này. Theo ông Đặng Minh Tuấn, về phía doanh nghiệp, cần phải tuân thủ quy định và đồng hành cùng Nhà nước, tham mưu, tư vấn các khung pháp lý vì luật luôn có khoảng cách giữa thực tiễn và văn bản. Có những ngành, nghề, lĩnh vực mới xuất hiện chưa có luật pháp điều chỉnh nên không biết triển khai thế nào, ví dụ blockchain, tiền số... và cũng chưa có biện pháp thử nghiệm như mô hình sandbox. Doanh nghiệp cần đề xuất khó khăn, vướng mắc để Nhà nước nhanh chóng điều chỉnh.

Sự đồng hành của Chính phủ và doanh nghiệp sẽ đẩy nhanh việc đưa Việt Nam trở thành một quốc gia hùng cường.