Sau khi đã giải được câu chuyện đó, vấn đề tiếp theo của các công ty khởi nghiệp là việc xây dựng đội ngũ để phát triển sản phẩm. Con người là yếu tố quan trọng, góp phần quyết định một mô hình kinh doanh có thành công hay không, bởi họ chính là nhân tố đóng vai trò thực thi ý tưởng.  

“Khi công ty có 10-20 người, các nhân sự trong công ty sống rất tình cảm, thường có cảm giác như 1 gia đình. Thế nhưng khi doanh nghiệp phát triển, quy mô lớn hơn, từ 100-200 người thì đó lại là một câu chuyện khác. Khi đó có rất nhiều vấn đề tranh cãi xảy ra. Trách nhiệm của người lãnh đạo lúc này là phải cân bằng và đôi khi hơi phũ phàng một chút”, ông Duy nói.

Chia sẻ thêm với những người đang khởi nghiệp, vị chuyên gia khách mời này cho rằng, mô hình “đốt tiền” sẽ không phù hợp với các startup nhỏ. Bản thân startup trước khi nghĩ đến việc gọi vốn cần phải tự nuôi sống được mình. Đến lúc ấy, startup mới có vị thế tốt để thương lượng trên bàn đàm phán.

Đối với vấn đề tài chính, người lãnh đạo startup cần phải tìm hiểu để biết những chi phí phí nào khi bỏ ra sẽ có thể cấu thành tài sản. Ví dụ chi phí cho đội “dev” có thể được cơ cấu thành tài sản vô hình để góp phần hình thành nên vốn chủ. Đây là những kiến thức mà các startup sẽ được bổ sung tại cuộc thi Viet Solution.

Startup lớn hay nhỏ đều có “nỗi đau” của riêng mình

Suy nghĩ chung của nhiều startup là họ coi các công ty lớn như những con "ngáo ộp". Nếu gã khổng lồ này cũng mở một startup và tham gia thị trường, các startup nhỏ hơn sẽ không có cửa. 

Nói về câu chuyện này, bà Phạm Thanh Phương – Giám đốc Trung tâm dịch vụ Truyền hình Viettel Telecom cho rằng, khi công ty lớn làm startup, mọi chuyện nghe qua tưởng chừng rất dễ dàng nhưng thực tế thì lại không đơn giản như vậy. 

Viettel Telecom hiện đang phát triển ứng dụng TV360 và mới có những bước đi đầu tiên để tham gia vào thị trường dịch vụ truyền hình trực tuyến. 

Theo bà Phạm Thanh Phương, công ty, tập đoàn lớn có quy mô to, đồng nghĩa với nó là sự cồng kềnh và quy trình xử lý không thể nhanh như các doanh nghiệp nhỏ.

Với các tổ chức, doanh nghiệp lớn, khi đánh giá để làm startup, thời gian thực hiện những báo cáo nghiên cứu thị trường có thể tính bằng năm.

“Vốn đầu tư của các doanh nghiệp lớn không tính bằng triệu đồng mà tính bằng triệu USD, do vậy, thời  gian để ra quyết định thường rất lâu”, bà Phương chia sẻ.

Theo đó, với các startup nhỏ hơn, sản phẩm, dịch vụ của họ chỉ cần có chỗ đứng trên thị trường đã là một sự thành công. Tuy vậy, với các doanh nghiệp lớn, áp lực của họ khi làm startup lớn hơn nhiều bởi đã không làm thì thôi, nếu làm thì phải thành số một.

Tiếp theo là vấn đề nhân sự và tài chính. Startup nhỏ có thể ra quyết định tuyển nhân sự rất nhanh, thậm chí chỉ mất 1 đến 2 ngày. Thế nhưng với các công ty lớn, điều này phải tính bằng tháng.

Riêng về vấn đề tài chính, công ty lớn có tiền để làm startup nhưng lại bị ràng buộc bởi các quy định. Việc triển khai kinh doanh các sản phẩm, dịch vụ mới do đó sẽ không thể nhanh như startup bên ngoài.

Theo bà Phạm Thanh Phương, đây là những sự khác biệt giữa startup của công ty nhỏ và công ty lớn. Những ví dụ trên cũng cho thấy, dù lớn hay nhỏ, các startup đều sẽ có những vấn đề của riêng mình.

Trước thực tế đó, những người làm khởi nghiệp cần phải có niềm tin vào năng lực sản phẩm của mình bởi cơ hội thành công của các startup là như nhau, bất kể họ là một doanh nghiệp mới hình thành hay đến từ các công ty, tập đoàn lớn.

Trọng Đạt

Dù tật nguyền nhưng sáng nào chàng thanh niên ấy cũng đi lại quanh khu đô thị Nam Cường (đường Phạm Văn Đồng, Hà Nội) để tìm khách đánh giầy.

Khi chúng tôi đến, đồng hồ đã chỉ 11h trưa, nắng đã lên cao và gay gắt. Cứ nghĩ giờ này sẽ khó mà gặp em - chàng trai tật nguyền từng làm dậy sóng cư dân mạng. Thế nhưng anh Nguyên, xe ôm ở khu đô thị này bảo, em vừa đi qua đây để vào quán cafe tìm khách, nếu không có khách, em sẽ trở lại.

Quả thực, đúng như lời anh Nguyên nói, chỉ 2 phút sau chàng trai đánh giầy xuất hiện. Em bảo, em cứ phải đi lang thang để tìm khách chứ ngồi một chỗ thì khó mà có khách cho em.

Hình ảnh thường gặp của Tấn ở khu đô thị Nam Cường, đường Phạm Văn Đồng, Hà Nội

Bằng cái giọng nói vô cùng khó nghe bởi việc phát âm gặp khó khăn, em giới thiệu em tên Tấn (SN 1993) đôi tay em bị khèo, miệng méo và một bên chân đã teo. Hiện tại, em đang sống một mình trong căn nhà trọ ở gần cầu vượt Nam Hồng, Đông Anh, Hà Nội.

“Vì thương em tật nguyền nên chủ nhà chỉ lấy của em 200 nghìn/tháng. Tuy nhiên, em phải lo mọi thứ, lại muốn tiết kiệm tiền để lo cho tương lai sau này nên em phải lao động. Mỗi sáng, em đều đi xe buýt từ nhà trọ đến khu đô thị Nam Cường để đánh giầy. Mỗi đôi giầy em chỉ lấy 10 nghìn” – Tấn nói.

Để đến được khu đô thị, mỗi ngày Tấn đều di chuyển bằng vé xe buýt miễn phí

Theo lời Tấn kể, ngày cao điểm nhất em đánh được hơn chục đôi, nhưng cũng có ngày Tấn chỉ đánh được 1 đôi, thậm chí không có đôi nào.

“Những ngày không có khách như thế, em đều lựa chọn giải pháp nhịn ăn sáng, nhịn ăn trưa và chỉ bữa tối trở về phòng, em mới nấu cơm và mua một ít cà để ăn”.

Tấn bảo, Tấn không muốn xin ai vì ai cũng vậy, ai cũng phải lao động vất vả mới kiếm được đồng tiền. Do đó, trong suy nghĩ của mình, em không bao giờ muốn mình là gánh nặng hay một kẻ vô dụng.

Tấn kể: “Ngày trước, em không biết gì, em cứ đi bằng hai tay và sống phụ thuộc gia đình, đến khi biết đi, em bắt đầu đi nhặt rác, nhặt sắt vụn và những chai lọ nhựa mà người ta vứt đi để mang bán kiếm tiền.

Nhưng làm công việc ấy một thời gian thì em không làm nữa, vì làm công việc đó vừa phải di chuyển nhiều vừa mang vác nặng, đôi tay em cầm nắm mọi thứ đều khó khăn nên khá vất vả. Sau cùng, em nghĩ ra công việc đánh giầy”. Nghĩ là làm, Tấn cầm những đồng tiền tiết kiệm được đi mua đồ nghề rồi tự học nghề.

“Bây giờ, em đã đánh thành thạo và kiếm sống bằng nghề đánh giầy ở khu đô thị này được 6, 7 tháng” – Tấn nói.

Theo lời Tấn, khách của Tấn phần lớn là khách quen. Vì Tấn đi lại khó khăn, phát âm cũng khó khăn nên không giỏi mời chào khách như những người đánh giầy khác trong khu vực này.

Với mỗi đôi giầy, Tấn luôn nâng niu và tỉ mỉ

Đang trò chuyện thì có khách đến đánh giầy, em lại cười tươi và hớn hở. Đôi bàn tay bị khoèo ôm trọn chiếc giầy, nâng niu và tỉ mỉ.

Vừa đánh, em vừa kể về ước mơ của mình. Em bảo, em chỉ thích đi học. Ngày trước, em cũng đã xin đi một vài trung tâm dành cho người tàn tật nhưng vì phát âm của em kém, em nói không ai hiểu, lại thêm vấn đề kinh tế nên em đành bỏ.

“Từ ngày đi đánh giầy ở đây, có vài người tốt đã dạy em viết chữ, đánh vần. Nhưng rồi họ cũng bận nên không có thời gian cho em vì thế em mới chỉ biết viết tên em và một ít chữ khác.

Em chỉ ước được đi học được biết con chữ, xa hơn là được học máy tính, được làm ở một công ty nào đó” – Tấn say sưa nói.

Tuy nhiên, khi hỏi về gia đình thì Tấn im lặng. Em cúi mặt xuống và mân mê đôi dép lê. 1 lúc sau, em mới ngẩng mặt lên và trở lời bằng cái giọng lí nhí.

Tấn bảo, mẹ em làm nghề phụ hồ. Em có 1 người anh trai và một người em gái. Gia đình em cũng ở Đông Anh nhưng vì không muốn là gánh nặng cho gia đình nên em thuê phòng ở một mình, tự kiếm ăn và tự lo cho cuộc sống của mình.

Nói xong, Tấn xua tay, ra hiệu không nói về gia đình nữa. Em chỉ dặn đi dặn lại việc xin cho em được đi học cái chữ. “Em thích học chữ lắm” – Tấn nói. Sau đó, có khách bên quán cafe gọi, Tấn lại xin phép rồi bước đi.

Tấn luôn đi lại trong khu đô thị để tìm khách. Hoặc chỉ cần khách gọi là em lại vội vàng bước đi

Anh Nguyên, xe ôm ở khu đô thị này, cho biết thêm. dù rất thân thiết nhưng cũng ít khi Tấn nói về gia đình. Tuy nhiên ở đây ai cũng quý Tấn bởi ý chí phấn đấu vươn lên. Tấn luôn lao động để kiếm tiền chứ không bao giờ xin ai.

“Khách đánh giầy xong, nếu đưa quá tờ 10 nghìn, Tấn sẽ trả lại, chỉ trừ trường hợp khách cho thì Tấn mới dám nhận.

Không những thế, Tấn còn là một cậu bé thông minh, ham học hỏi. Ai bảo dạy Tấn học là Tấn thích lắm. Nhưng phần lớn mọi người cũng không có thời gian nên cũng chỉ dạy cho Tấn được chút ít”, anh Nguyên nói thêm.

Minh Anh