Câu hỏi trước giờ G   

Chuyện thuyết phục trong nội bộ trước khi quyết định mở Internet năm 1997 cũng đầy khó khăn bởi không ít luồng thông tin khác nhau. Đã có nhiều lo lắng về những mặt tiêu cực như sợ lộ bí mật hay một số kẻ lợi dụng Internet xuyên tạc chế độ... Ngay cả khi Chính phủ quyết định cho mở thì các bước đi cũng rất thận trọng, vừa làm vừa rút kinh nghiệm. Thậm chí, Quy chế tạm thời về quản lý, thiết lập, sử dụng mạng Internet ở Việt Nam kèm theo Nghị định ngày 21/3/1997 còn quy định: “Các mạng thông tin máy tính và cơ sở dữ liệu của các cơ quan Đảng, Chính phủ, An ninh, Quốc phòng không được đấu nối với mạng Internet”.

Ông Mai Liêm Trực, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Bưu điện, người được giới truyền thông bình chọn có đóng góp lớn nhất cho việc mở Internet tại Việt Nam chia sẻ: "Thời điểm đó, ý kiến phản đối đưa Internet vào Việt Nam cũng có nhưng không nhiều. Tuy nhiên, lại lắm ý kiến lo ngại kể cả ở lãnh đạo cấp cao. Ai cũng nghĩ rằng Internet sẽ vào Việt Nam, nhưng có điều đưa sớm hơn hoặc chậm hơn mà thôi. Vấn đề là liệu chúng ta có mất cơ hội lần nữa hay không. Chúng tôi cảm nhận Internet sẽ vào Việt Nam nhưng có nguy cơ chậm và sẽ bị nhiều yếu tố hạn chế ảnh hưởng đến tốc độ phát triển. Vì vậy, phải thuyết phục mở càng sớm càng tốt, tạm thời chấp nhận cả những chỉ đạo mà mình không hài lòng, thậm chí là ấm ức để mở Internet rồi tính tiếp".

Ông Mai Liêm Trực kể rằng: “Vào những giờ chót thuyết phục cho mở Internet ở cấp cao nhất là Thường vụ Bộ Chính trị và Thủ tướng đã đặt ra câu hỏi nếu mở Internet có chặn được hết thông tin độc hại trên Internet hay không? Chúng tôi gồm: tôi làm Tổng cục trưởng Tổng cục Bưu điện, anh Khánh Toàn - Thứ trưởng Bộ Công an, anh Chu Hảo - Thứ trưởng Bộ KHCN đã báo cáo trong cuộc họp với Thường trực Bộ Chính trị. Anh Khánh Toàn lúc đó nói về văn bản rất chặt chẽ. Nguyên Tổng bí thư Lê Khả Phiêu hỏi tiếp nhưng trên thực tế thì sao? Tôi đứng lên báo cáo đã có văn bản và thông tư liên tịch giữa các bộ như Tổng cục Bưu điện, Bộ Công an và Bộ Văn hoá Thông tin nhưng khi triển khai do điều kiện kỹ thuật nghiệp vụ không thể nào chặn được hết. Tuy nhiên, chúng ta sẽ hạn chế được đến mức thấp nhất các thông tin độc hại của Internet. Sau đó, Thường trực Bộ Chính trị đồng ý cho mở Internet và chúng tôi sang thuyết phục Chính phủ. Cả 4 anh em đến nhà riêng Cố Thủ tướng Phan Văn Khải và ông đã tán thành. Nhưng khi ra về ông vỗ vai tôi nói: “Các cậu làm thế nào thì làm nhưng để đến khi phải đóng lại thì không biết phải nói ra sao với thế giới”".

Nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Bưu điện trải lòng, những gì mà Tổng cục Bưu điện thời đó đã làm là hết sức mình, mặc dù có rất nhiều khó khăn. Qua việc mở Internet mới thấy rằng công cuộc đổi mới là vô cùng gian nan… Bài học đầu tiên là luôn đổi mới tư duy đối với các lĩnh vực đặc biệt là Internet. 

Tính tổng thể và trong mọi nhóm nhân khẩu học, người Mỹ qua đời ở độ tuổi trẻ hơn so với người dân ở các quốc gia phát triển khác. Điều khó hiểu này xảy ra ở một đất nước tự hào về các thành tựu khoa học, chăm sóc sức khỏe. 

Lời cảnh báo không được quan tâm 

Một nhóm nhà khoa học hoàn toàn không ngạc nhiên với thực tế trên: Tiến sĩ Woolf và các đồng nghiệp đã hoàn thành nghiên cứu dài 400 trang mang tính bước ngoặt 10 năm trước với tiêu đề nói lên tất cả: Cuộc sống ngắn hơn, Sức khỏe kém hơn.  

Hội đồng trên do Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Mỹ thành lập và được Viện Y tế Quốc gia tài trợ. Nghiên cứu so sánh sức khỏe và tỷ lệ tử vong của Mỹ với các nước phát triển khác. Kết quả cho thấy Mỹ đang bị đình trệ trong vấn đề sức khỏe người dân trong khi các quốc gia khác tiến nhanh lên phía trước.

Các tác giả đã cố gắng gióng lên hồi chuông cảnh báo nhưng không nhiều người quan tâm. Kể từ đó, tình hình đã trở nên tồi tệ hơn. 

Người Mỹ đã quen nghe về chế độ ăn uống nghèo nàn và lối sống ít vận động khiến sức khỏe của họ trở nên tồi tệ như thế nào. Nhưng bức tranh được đưa ra trong bản nghiên cứu còn sốc hơn. 

“Trẻ em dưới 5 tuổi Mỹ có nguy cơ gặp vấn đề sức khỏe lớn hơn các quốc gia có thu nhập cao khác. Ngay cả những người Mỹ có lối sống lành mạnh, như không béo phì hoặc không hút thuốc, dường như có tỷ lệ mắc bệnh nhiều hơn so với những người đồng trang lứa ở các nước khác”, báo cáo viết. 

Thực tế là sống ở Mỹ "có hại" cho sức khỏe của bạn hơn và khiến bạn có nhiều khả năng chết trẻ hơn so với khi sống ở một quốc gia giàu có khác như Anh, Thụy Sĩ hoặc Nhật Bản.

Nguyên nhân 

Các nhà tác giả đã tìm hiểu nguyên nhân khiến người Mỹ mắc nhiều bệnh hơn và chết trẻ hơn. 

Tiến sĩ Woolf trình bày: “Chúng tôi xem xét rất kỹ lưỡng và có hệ thống về vấn đề này. Hội đồng đã phân tích hệ thống chăm sóc y tế và sức khỏe cộng đồng, các hành vi cá nhân như chế độ ăn uống và hút thuốc lá, các yếu tố xã hội như nghèo đói và bất bình đẳng, môi trường vật chất cũng như các chính sách và giá trị công cộng. Chúng tôi tìm thấy những sự khác biệt giữa Mỹ với các quốc gia khác”. 

Người Mỹ ăn nhiều calo hơn nhưng cũng có tỷ lệ trẻ em nghèo cao hơn, phân biệt chủng tộc, cô lập xã hội... 

Một khác biệt quan trọng giữa Mỹ và các quốc gia ngang hàng là những người chết hoặc bị giết trước 50 tuổi. Báo cáo Cuộc sống ngắn hơn, Sức khỏe kém hơn chỉ ra cụ thể các yếu tố như mang thai ở tuổi vị thành niên, sử dụng ma túy quá liều, HIV, tai nạn xe hơi gây tử vong, thương tích và bạo lực.

Eileen Crimmins, Giáo sư lão khoa tại Đại học South California (Mỹ), giải thích: “Sự khác biệt về tuổi thọ có thể xuất phát từ thực tế là súng rất sẵn có ở Mỹ. Chúng ta có nhiều xe hơi hơn, nên khả năng lái xe kéo dài hơn. Ngoài ra, còn có mối nguy từ chất gây nghiện”. 

Tất cả những điều này khiến Mỹ tốn kém rất nhiều. Các gia đình không chỉ mất đi người thân yêu quá sớm mà dân số ốm yếu còn khiến Mỹ phải trả thêm hàng tỷ USD mỗi năm cho chi phí chăm sóc sức khỏe.

Có một số tín hiệu tích cực là Mỹ có tỷ lệ sống sau 75 tuổi cao hơn so với các quốc gia ngang hàng. Tỷ lệ sàng lọc ung thư và sống sót sau khi điều trị cao hơn, kiểm soát huyết áp và cholesterol tốt hơn, tỷ lệ tử vong do đột quỵ thấp hơn, tỷ lệ hút thuốc hiện tại thấp hơn và thu nhập hộ gia đình trung bình cao hơn. 

Vì sao Hàn Quốc có bước nhảy vọt về tuổi thọ, vượt xa Mỹ?

Má Mười đến với công việc nuôi, chăm sóc trẻ tật nguyền, mồ côi một cách đầy tình cờ. Năm 1988, má Mười về Củ Chi thăm lại chiến trường cũ. Tại đây, má đau đớn khi biết những người từng nuôi giấu mình trong năm tháng chiến tranh đều đã qua đời.

Họ bỏ lại những đứa con tật nguyền không ai chăm sóc. Thương những đứa trẻ bất hạnh, má quyết định nhận các em về nuôi, chăm như con ruột… Đó là lúc mái ấm Thiện Duyên ra đời.

Nghe câu chuyện của má Mười, nhiều nhân viên KASA không khỏi cảm động. Đại diện công ty KASA, chị Nguyễn Thị Lệ Thuỷ - CEO KASA đã trao món quà tiền mặt và một số nhu yếu phẩm cần thiết cho mái ấm Thiện Duyên. 

"KASA biết ơn má Mười, biết ơn cả những thân phận bất hạnh ở mái ấm, để lắm lúc, chúng tôi nhìn lại, còn thấy mình bé nhỏ và may mắn biết nhường nào", chị Thuỷ bày tỏ.

Đồng hành gieo “niềm tin”

Đội ngũ KASA còn đồng hành cùng Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam TP.HCM ở chương trình "Hành trình niềm tin", ghé thăm các trung tâm cai nghiện ma tuý khu vực phía Nam. Tháng 10/2023, KASA đã đến với cơ sở Nhị Xuân (huyện Hóc Môn, TP.HCM) cùng tham gia các chương trình giao lưu văn nghệ, thể thao với các thanh niên đang được điều trị ở cơ sở. Ban lãnh đạo KASA còn trao một số suất quà gồm các dụng cụ thể dục thể thao và tiền mặt.

Đại diện Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam TP.HCM bày tỏ sự hoan nghênh tinh thần dấn thân và những hành động vì cộng đồng của công ty KASA. Sự xuất hiện của doanh nghiệp góp phần tạo động lực to lớn cho người tại trung tâm cai nghiện, khuyến khích để họ nỗ lực hoàn thành chương trình cai nghiện, sớm hoà nhập cộng đồng trong tâm thế hướng đến những điều tích cực.

Khuyến khích khởi nghiệp

Đầu tháng 12, KASA còn là nhà tài trợ cho chương trình đào tạo xây dựng doanh nghiệp giá trị cao với chủ đề "Hành trình khởi nghiệp từ địa phương vươn tầm thế giới" tại tỉnh Quảng Nam. 

Anh Phạm Trọng Điều - nhà sáng lập KASA là người con quê hương xứ Quảng. Với anh, vào miền Nam lập nghiệp sau khi rời ghế trung học, có được như ngày hôm nay là nhờ vào những trải nghiệm và kiến thức tích luỹ được từ rất nhiều người "thầy", sự động viên của gia đình, bạn bè, quê hương.

Chính vì vậy, bên cạnh việc giúp đỡ các hoàn cảnh khó khăn, KASA còn tham gia tổ chức các khoá học mang tính thực tiễn, thúc đẩy khởi nghiệp nhằm góp phần phát triển kinh tế địa phương.

"Chúng tôi gọi các "chuyến đi" của mình là hành trình "gieo hạt sắc đẹp". Bởi sứ mệnh của KASA là làm đẹp - cái đẹp của sự bền vững, dài lâu. Nên ngoài phục vụ cho khách hàng có sức khoẻ và sắc đẹp mỗi ngày thì KASA không quên câu chuyện “gieo hạt sắc đẹp” cho đời. Thời gian tới, chúng tôi tiếp tục đồng hành với các chương trình có ích cho xã hội, cho cộng đồng để mong mỏi có thật nhiều những mầm hương toả sắc sau này", CEO Lệ Thuỷ khẳng định.

Doãn Phong