Dù sức khỏe yếu ớt, nhưng Tâm vẫn ước mơ được tới trường giống như các bạn. Dẫu còn đầy lo lắng và trăn trở, nhưng thấy con ham học, bố mẹ Tâm đành đồng ý để con đến lớp.
8 tuổi, Tâm bắt đầu đi học lớp 1.
Con đi học, cả bố me, ông bà cũng phải thay nhau đến trường. Tâm ngồi trong lớp, luôn có người túc trực ngoài cửa để hỗ trợ khi cần. Bố Tâm cũng đóng riêng một chiếc ghế gỗ giúp con có thể yên tâm ngồi học mà không lo sợ bị các bạn xô ngã.
Mặc dù đi học khó khăn, nhưng Tâm luôn được thầy cô đánh giá có nhận thức khá tốt. Suốt 9 năm liền, cô đều đạt danh hiệu học sinh giỏi.
Những tưởng mọi thứ “dần trở về quỹ đạo”, nhưng hết lớp 9, sức khỏe của Tâm ngày một giảm sút; danh sách bệnh tiếp tục dày thêm. Ngôi trường cấp 3 lại cách nhà hơn 15km. Không còn cách nào khác, Tâm đành chấp nhận dừng lại việc học.
“Thời điểm đó, vì sử dụng nhiều thuốc, mọi bộ phận trong cơ thể mình đều bị ảnh hưởng rất nhiều. Lưng mình còng gập xuống, phổi bị chèn ép nên viêm phế quản thường xuyên. Mình mất ngủ triền miên do không thể nằm như bình thường được, chỉ có thể ngủ ngồi hoặc úp mặt xuống giường”.
Phải dừng lại việc học trong khi các bạn vẫn được tới lớp, với người “cuồng” đi học như Tâm, đó là một quyết định đầy tiếc nuối.
“Mình phải đối mặt với sự thật rằng bản thân không thể tiếp tục tới trường vì sức khỏe không cho phép. Nhưng ngừng đi học không có nghĩa là ngừng ước mơ”, Tâm nói.
Luôn mang trong mình ước mơ được trở thành cô giáo đứng trên bục giảng, năm 2004, Tâm bắt đầu nhận dạy kèm cho học sinh nhỏ tuổi hơn ở quanh vùng.
Lớp học Ngọc Tâm Thủy Tinh cũng ra đời kể từ đó, ngay trong căn phòng vỏn vẹn 10m2, với tiêu chí “5 không”: không phấn, không bảng, không bục giảng, không giáo án và không học phí.
Tại lớp học này, học sinh không chỉ đa độ tuổi mà còn đa môn học. Để có thể kèm cặp, hướng dẫn từng em, “cô giáo” Tâm cũng phải sắp xếp thời gian linh hoạt để mọi học sinh đều được giảng và chữa bài trong cùng một buổi học.
Tính đến năm 2023, sau 19 năm, lớp học của Tâm đã chào đón hàng trăm em học sinh. Tại lớp học này, nhiều em đã được vào đội tuyển học sinh giỏi, sau đó bước tiếp vào những ngôi trường đại học danh tiếng...
Với Tâm, đây cũng chính là nguồn động lực vô giá để cô tiếp tục “chuyến hành trình thủy tinh” này.
“Mình luôn tâm niệm, bản thân chỉ là người dẫn dắt các em trong những điều mình biết. Mình mới chỉ học đến lớp 9, nên những kiến thức chưa được học, mình thường tự tìm tòi qua sách vở, Internet, sau đó dạy lại cho các em”.
Dẫu hành trình chiến đấu với căn bệnh xương thủy tinh chưa bao giờ dễ dàng, nhưng Tâm vẫn giữ cho mình một thái độ sống tích cực, lạc quan và yêu đời.
“Bác sĩ từng nói với mình rằng mình không thể vượt qua được tuổi 30, nhưng năm nay mình đã bước sang 33 tuổi rồi.
Mình chưa bao giờ cảm thấy sợ hãi hay buồn tủi, bởi buồn cũng phải sống, vui cũng phải sống. Vậy tại sao không lạc quan lên để sống.
Mình cũng nghĩ rằng, không quan trọng mình sống được bao lâu. Quan trọng mình sống sâu và ý nghĩa như thế nào.
Với mình, mỗi ngày được sống, được làm những việc yêu thích, tham gia các hoạt động xã hội, tình nguyện, hỗ trợ cộng đồng người khuyết tật,… đó đều là những ngày hạnh phúc”.
Đi qua tất thảy khó khăn, Tâm luôn cảm thấy biết ơn mẹ - người mà Tâm nói đã hy sinh cho mình cả cuộc đời.
“Mẹ đã từ bỏ những đam mê, ước mơ và công việc, trở về làm một người nông dân để có thêm nhiều thời gian chăm sóc cho con.
Mình nhớ hồi còn bé, mình ở viện nhiều hơn ở nhà. Biết bao nhiêu lần phẫu thuật đau đớn, chân không thể duỗi thẳng; cả những lần tập đi, xương lại rạn, gãy, bó bột,... hay những thời điểm phải nằm yên 2 tháng trời khiến lưng lở loét,… mẹ luôn là người đồng hành.
Đến bây giờ, đi đâu mình vẫn cần mẹ bế vì mình chỉ nặng 15 kg. Nếu không có mẹ hỗ trợ trong mọi sinh hoạt hàng ngày, có lẽ mình không thể xoay xở”.
Cũng vì sự hy sinh đó, Tâm nói rằng, mình càng cần phải mạnh mẽ hơn, không chỉ vì mình, mà còn vì những người xung quanh.
“Mình nghĩ rằng, khuyết tật chỉ là bất tiện chứ không phải là bất hạnh. Sự mạnh mẽ không tự nhiên mà có, đó là do vượt khó mà nên”.
Nguyễn Thị Ngọc Tâm hiện là một trong 20 gương mặt đề cử cho Giải thưởng Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2022, lĩnh vực hoạt động xã hội. Trước đó, Ngọc Tâm từng được chọn là một trong 10 gương mặt tiêu biểu nhận Giải thưởng Tình nguyện Quốc gia 2020 do T.Ư Đoàn trao tặng. Cô cũng là 1 trong 64 gương thanh niên khuyết tật tiêu biểu của chương trình Toả sáng nghị lực Việt 2020. |
Thí nghiệm ghép đầu chó
![]() |
Con chó hai đầu trong thí nghiệm của ông Demikhov. |
Các thí nghiệm đều do nhà khoa học Liên Xô Vladimir Demikhov thực hiện. Ông là một nhà tiên phong trong lĩnh vực ghép tạng. Tiến sĩ Demikhov đi tiên phong trong sử dụng thuốc ức chế miễn dịch trong ghép tạng và thiết kế ra thiết bị hỗ trợ tim cơ khí đầu tiên – tiền thân của tim nhân tạo thời hiện đại.
Với thiết bị hỗ trợ tim nói trên, ông Demikhov có thể kiểm soát chức năng tim của một con chó trong vòng 5 tiếng. Đây là một thí nghiệm lần đầu tiên duy trì tuần hoàn trong một con vật mà tim đã bị cắt bỏ. Trước thời ông Demikhov, đây là một điều mà nhiều người cho là bất khả thi.
Tiến sĩ Demikhov cũng nổi tiếng vì đã thực hiện ca ghép tim đầu tiên năm 1946 ở một con chó. 21 năm sau, ca ghép tim đầu tiên ở người mới được thực hiện. Ca ghép tim trên chó là bước quan trọng để cho ca ghép tim người diễn ra sau này.
Ông Demikhov được ca ngợi là một thiên tài mà thành công của ông làm nền tảng cho kỷ nguyên ghép tim và phổi thời hiện đại. Mặc dù được ca ngợi trong cộng đồng y học nhưng những đóng góp của ông lại bị công chúng bỏ qua vì những thí nghiệm táo bạo sau này.
Một trong những thí nghiệm đó là chó hai đầu. Vào đầu những năm 1950, nhờ đạt nhiều thành công trong ghép tạng ở chó và ghép nhiều tạng cùng loại vào cùng một con vật, ông Demikhov bắt đầu nảy ra ý tưởng ghép bộ phận giá trị nhất: não.
Ý tưởng của ông đơn giản nhưng gây sốc. Ông muốn chứng minh rằng não, cũng như bất kỳ bộ phận nào khác, có thể được ghép thành công bằng cách cắt đầu con chó, giữ đầu còn sống bằng một công nghệ đặc biệt và ghép đầu này vào thân một con chó khác.
Tổng cộng tiến sĩ Demikhov đã thực hiện thí nghiệm này ít nhất 24 lần với nhiều mức độ thành công khác nhau. Thành công trong bối cảnh này có nghĩa là con chó sống sót, thậm chí còn thể hiện ý thức về những thứ xung quanh và phản ứng trước các kích thích. Sau các ca ghép thành công, các con chó được ghép đầu chết vài ngày sau đó do phản ứng miễn dịch.
Nhiều người nghi ngờ rằng ông Demikhov có thể thực sự thực hiện thành công một quy trình ghép đầu và họ muốn có bằng chứng trực tiếp. Để khiến những người hoài nghi phải tâm phục, ông Demikhov đã mời tạp chí Life ghi tài liệu và chụp ảnh một thí nghiệm năm 1959. Bài báo “Con chó hai đầu của Nga” ghi lại toàn bộ quy trình ghép, gồm quá trình chuẩn bị sơ bộ. Trong bước này, ông Demikhov cho nhà báo xem hai con chó mà ông định ghép vào nhau: Shavka, một con chó cái 9 tuổi và Brodyaga, một con chó lạc không tên tuổi. Trước ca phẫu thuật, ông Demikhov cũng cho nhà báo xem một con chó tên là Palma có hai tim sau ca phẫu thuật ông thực hiện trước đó vài ngày.
Bài báo mô tả quá trình đầu và hai chân trước của Shavka được ghép thành công vào thân của Brodyaga. Ca phẫu thuật thành công và cái đầu bị cắt rời của Shavka thậm chí còn có thể liếm vào ngụm nước từ một cái bát.
Cuối cùng, hai con chó sống được bốn ngày và chết vì biến chứng phẫu thuật. Điều này khiến ông Demikhov bất ngờ vì một số con chó trước đó đều sống tới 29 ngày.
Mặc dù nghiên cứu của ông Demikhov có tiềm năng nhưng thí nghiệm với chó hai đầu của ông phần lớn bị cộng đồng khoa học bác bỏ. Chỉ một số nhà khoa học công nhận, điển hình là nhà khoa học thần kinh người Mỹ Robert White, người đã lặp lại thí nghiệm của ông Demikhov trên khỉ những năm 1970. Mặc dù hai thí nghiệm về cơ bản giống nhau và chứng minh một điều rằng ghép nguyên một cái đầu là hoàn toàn có thể.
Chỉ có một điều khác biệt là ghép đầu khỉ gần giống với quy trình cần thiết để ghép đầu người – mục tiêu cuối cùng của nghiên cứu này. Demikhov gắn đầu một con chó vào thân một con khác vẫn còn sống, còn White ghép đầu một con khỉ vào một thân con khỉ không đầu.
Triển vọng đối với người?
![]() |
Tiến sĩ Canavero (phải) và Tiến sĩ Xiaoping. |
Ông White kết luận rằng thực hiện ca ghép đầu tương tự trên người sẽ sớm khả thi và con người được ghép đầu sẽ sống sót. Ông cho rằng để quy trình ngoạn mục này được thực hiện ở người, cần phải đợi tiến bộ y khoa và sự cho phép về mặt xã hội và đạo đức.
Một số người cũng nghiên cứu lĩnh vực ghép đầu bất chấp tranh cãi đạo đức. Họ cho rằng quy trình này sẽ mang lại lợi ích to lớn cho vô số người như những người bị ung thư giai đoạn cuối, bị teo cơ nặng, bị liệt từ cổ xuống, bị suy đa tạng hoặc bất kỳ ai mà não còn đầy đủ chức năng nhưng hệ thống trợ giúp sự sống không có tác dụng mấy…
Nhà phẫu thuật thần kinh người Italia Sergio Canavero từng cho biết ông hi vọng công nghệ này sẽ được thực hiện vào năm 2017. Ông thậm chí đã có người tình nguyện thực hiện ca ghép đầu, đó là Valery Spiridonov, người bị bệnh Werding-Hoffmann khiến sức khỏe suy giảm nghiêm trọng khi già đi. Với ông Spiridonov, sẽ tới lúc mà hi vọng sống duy nhất của ông là ghép đầu mình với thân một người hiến. Không muốn người được ghép đầu bị liệt sau khi phẫu thuật, Tiến sĩ Canavero thậm chí còn tìm cách nối lại dây thần kinh nằm trong tủy sống của một con chuột sau khi cắt đầu nó, để con vật có thể kiểm soát cơ thể.
Ngoài Tiến sĩ Canavero, một người dẫn đầu thế giới về ghép đầu là Tiến sĩ Ren Xiaoping ở Trung Quốc, người đã cùng nhóm nghiên cứu đạt được tiến triển lớn về quy trình ghép đầu. Ông Xiaoping từng nói về vấn đề đạo đức của ghép đầu: “Nhiều người nói ghép đầu không hợp đạo đức. Nhưng bản chất của một người là gì? Một người là bộ não, chứ không phải cơ thể. Cơ thể chỉ là một bộ phận”.
Ông Xiaoping và nhóm của mình đã ghép thành công đầu của nhiều con chuột và các động vật khác vào cơ thể mới, trong đó có ca ghép đầu khỉ. Ca ghép này mất gần 20 tiếng thực hiện và ông cho rằng ghép đầu người sẽ mất thêm 10-20 tiếng nữa.
Dù vậy, Tiến sĩ Xiaoping cho rằng sẽ cần nhiều tiến bộ y học nữa để đảm bảo ghép đầu có tỷ lệ thành công cực kỳ cao. Ông đang tìm cách cải tiến các phương pháp cắt các dây thần kinh nằm trong tủy sống sao cho có thể nối lại các dây này với cơ thể mới với tỷ lệ thành công cao. Ông cũng nghiên cứu cách ức chế hiện tượng đào thải cũng như khả năng duy trì huyết áp cho não trong quá trình ghép để não không bị tổn thương.
Mặc dù còn nhiều trở ngại kỹ thuật và phản đối ghép đầu nhưng Tiến sĩ Xiaoping từng nói hồi tháng 3/2016: “Chúng ta đang tiến ngày càng gần tới mục tiêu ghép đầu người. Tôi không có khung thời gian. Đó là công việc rất phức tạp. Chúng ta không thể nói ghép đầu sẽ diễn ra ngày mai, nhưng tôi cũng không loại trừ khả năng là năm sau”.
Ngày 17/11/2017, ông Canavero tuyên bố trong một họp báo tại Italia rằng ông và Tiến sĩ Ren Xiaoping đã thực hiện thành công ca ghép đầu người đầu tiên trên thế giới trong 18 tiếng. Tuy nhiên, ông Xiaoping cho biết đó chỉ là phẫu thuật mô hình trên xác chết.
Như vậy, tới nay, việc ghép đầu người vẫn chỉ là điều viễn tưởng mà chưa ai từng thực hiện được.
Theo TTXVN/Baotintuc
" alt=""/>Thí nghiệm kỳ dị ghép đầu chó của nhà khoa học Liên Xô