Chị Đẹp đổ bệnh đã hơn 9 tháng ròng. Ban đầu, bác sĩ chẩn đoán chị bị đột quỵ dẫn đến liệt nửa người. Tuy nhiên, trong quá trình di chuyển và điều trị ở các bệnh viện, chị lại nhiễm Covid-19 rồi để lại di chứng, sức khỏe càng kiệt quệ. Người chồng cục mịch, quanh năm chỉ biết “bán mặt cho đất bán lưng cho trời” đã dùng sạch vốn liếng dành dụm mấy chục năm, chuyển vợ hết bệnh viện này đến bệnh viện khác để cứu chữa.

“Có khi bác sĩ không cho chuyển viện, nhưng thấy vợ nằm mấy tháng ròng mà bệnh tình không tiến triển, tôi đánh liều đưa đi. Suốt thời gian qua, vợ tôi không nằm trong phòng cấp cứu thì lại ở phòng hồi sức tích cực, chi phí tốn kém lắm”, anh Đạt tâm sự.

Anh nhẩm tính số tiền chữa trị cho vợ đến nay đã lên đến 500-600 triệu đồng. Trong đó phần lớn là đi vay mượn.  

“Vợ còn thở sao tôi có thể bỏ cuộc”, anh Đạt nhỏ giọng, dường như lời ấy cũng là để nói với bản thân mình. Anh không nỡ đưa vợ về chờ đợi cái chết đến gần, mà bản thân chưa “vẫy vùng” hết sức.

Đợt này, chị Đẹp được chuyển đến Khoa Hô hấp, Bệnh viện Phục hồi chức năng – Điều trị bệnh nghề nghiệp, vẫn là phòng cấp cứu.

Bác sĩ Nguyễn Tùng Lâm chia sẻ với VietNamNet, sau hơn 9 tháng, chị Đẹp vẫn phải mở khí quản, thở oxy, tri giác không tỉnh táo, dù mở mắt nhưng không thể tiếp xúc. Chị bị liệt nửa người bên trái, yếu nửa người bên phải, mọi việc phụ thuộc vào người thân chăm sóc.

Theo chẩn đoán, chị Đẹp bị suy hô hấp, viêm phổi nặng, di chứng nhồi máu não, động kinh, loét cùng cụt, suy thận mạn và trào ngược dạ dày. Hiện tại chị vẫn phải ăn qua đường ống. Dự kiến thời gian điều trị còn kéo dài vì chị chưa thể điều hòa nhịp thở, chưa thể cai máy thở. Chi phí điều trị khoảng 50 triệu đồng.

Số tiền ấy đối với anh Đạt giờ đây như mò kim dưới đáy bể. Quê ở Long An, tất cả tài sản của vợ chồng anh là căn nhà cấp 4 nho nhỏ, không có đất canh tác. Trước đây, để có tiền nuôi con, họ thuê mảnh đất của người ta để trồng hoa màu. Cặm cụi từ sáng sớm đến tối mịt cũng chẳng dư dả được là bao.

Từ ngày vợ đổ bệnh, anh Đạt phải cận kề trông nom, chăm sóc nên trả vội mảnh đất chưa kịp thu hoạch. Số tiền ít ỏi tích cóp mấy chục năm nhanh chóng hết sạch, anh phải vay mượn khắp người thân quen. Thế nhưng, chị Đẹp nằm viện quá dài, chi phí quá lớn, đến nay, đã chẳng còn ai giúp đỡ thêm được nữa.

Người đàn ông nhìn vợ đến thất thần, anh đã mất ngủ nhiều ngày qua. Chị Đẹp buộc phải có người chăm sóc nên anh không thể đi kiếm việc làm. Đã vài lần nhận được thông báo đóng viện phí, anh bất lực vì không có cách nào xoay sở được.

Liên quan vướng mắc lớn nhất của gói tín dụng là chưa có dự án để cho vay, sau khi rà soát, liên hệ trực tiếp với các địa phương và chủ đầu tư, Thứ trưởng cho biết có hai lý do. 

“Mặc dù đã có 100 dự án đã cấp phép xây dựng. Tuy nhiên, các địa phương đang trong quá trình tổng hợp, công bố. Ngoài ra các dự án còn lại hầu hết đang trong quá trình thực hiện thủ tục đầu tư. Đến nay, Bộ chưa nhận được phản ánh từ chủ đầu tư về khó khăn liên quan đến thủ tục, hồ sơ vay vốn” – Thứ trưởng Sinh cho biết. 

Gói tín dụng 120.000 tỷ không chỉ để “giải cứu” thị trường

Trong báo cáo gửi tới Thủ tướng, Bộ Xây dựng nhấn mạnh quan điểm triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ đồng không chỉ để "giải cứu" thị trường bất động sản trước mắt, mà đáp ứng mục đích lâu dài giai đoạn 2021-2030, góp phần thực hiện đề án xây dựng ít nhất 1 triệu căn NƠXH cho công nhân khu công nghiệp, người thu nhập thấp ở đô thị.

Bộ Xây dựng cho hay, thời gian tới bộ sẽ tiếp tục phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, các bộ ngành, địa phương tháo gỡ vướng mắc về cơ chế, chính sách, pháp luật để triển khai hiệu quả gói tín dụng 120.000 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục làm việc với một số địa phương trọng điểm kiểm tra, đôn đốc tạo nguồn cung nhà ở xã hội, nhà ở công nhân và các dự án cải tạo chung cư cũ.

Theo Bộ Xây dựng, trong giai đoạn 2021-2025 các địa phương đã hoàn thành 41 dự án nhà ở xã hội ở khu vực đô thị với quy mô xây dựng 19.516 căn nhà.

Hiện các địa phương đang tiếp tục triển khai 294 dự án NƠXH, quy mô xây dựng khoảng 288.499 căn nhà.

Các dự án tập trung vào hai chương trình lớn là phát triển nhà ở cho công nhân các khu công nghiệp, và phát triển nhà ở xã hội dành cho người thu nhập thấp tại khu đô thị.

Bắc Giang và Bà Rịa - Vũng Tàu là hai địa phương vừa công bố danh mục dự án xây dựng NƠXH có nhu cầu vay vốn theo gói tín dụng 120.000 tỷ đồng.

Theo đó, danh mục đợt 1 tại Bà Rịa - Vũng Tàu chỉ có duy nhất 1 dự án là NƠXH tại khu dân cư Lan Anh 7 mở rộng (Lan Anh 7B), tại xã Nghĩa Thành, huyện Châu Đức do Công ty TNHH Lan Anh làm chủ đầu tư. 

Dự án có diện tích đất xây dựng khoảng 10.174m2, số lượng căn hộ là 187, tổng vốn đầu tư hơn 200 tỷ đồng. Trong đó, nhu cầu vay vốn của chủ đầu tư là 150 tỷ đồng. Đến thời điểm báo cáo, dự án đã thi công 84 căn.

UBND tỉnh Bắc Giang cũng công bố danh sách 12 dự án xây dựng NƠXH, nhà ở công nhân có nhu cầu vay vốn theo chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng, trong đó có 2 dự án NƠXH thu nhập thấp và 10 dự án NƠXH dành cho công nhân.

Đây là các dự án để ngân hàng có cơ sở áp dụng cho vay theo gói tín dụng 120.000 tỷ đồng. 

- Thưa bà, AMR đã ảnh hưởng như thế nào đến Việt Nam và tác động của nó đến ngành y tế và xã hội?

AMR xảy ra khi vi khuẩn, vi rút, nấm và ký sinh trùng thay đổi theo thời gian và không còn đáp ứng với thuốc khiến nhiễm trùng khó điều trị hơn và tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong. Điều này có nghĩa là tình trạng nhiễm trùng ngày càng trở nên phức tạp - hoặc trong một số trường hợp, không thể điều trị - và ngày nay, chúng ta phát hiện ra các loại vi khuẩn phát triển khả năng kháng thuốc nhanh hơn so với tốc độ chúng ta phát triển các loại thuốc kháng sinh mới.

AMR gây ra mối đe dọa to lớn cho sức khỏe cộng đồng trên toàn cầu vì nó làm giảm hiệu quả của thuốc kháng sinh, dẫn đến các mầm bệnh đa kháng (MDR) và kháng trên diện rộng (XDR). Vào năm 2019, gần 5 triệu ca tử vong trên toàn thế giới có liên quan đến AMR. Hơn nữa, AMR cũng có những tác động kinh tế nghiêm trọng vì nó dẫn đến chi phí y tế cao hơn, thời gian nằm viện kéo dài, do đó làm mất năng suất và tăng tỷ lệ tử vong. 

Nếu nhìn vào Việt Nam trong trận chiến với AMR, tôi tin rằng Việt Nam đang ở đầu chiến tuyến chính vì là một trong những nước có tỉ lệ AMR cao nhất châu Á. Các lý do cơ bản chính là tỷ lệ sử dụng kháng sinh quá cao, cả ở bệnh viện và cộng đồng, cũng như việc lạm dụng thuốc kháng sinh đáng kể trong chăn nuôi. 

- Chiến lược AMR quốc gia đã được xây dựng từ năm 2013 và MSD đã hợp tác với các bệnh viện từ năm 2012. Những bước tiến nào đã đạt được trong mười năm qua? Những thách thức nào còn lại?

Thực tế, Việt Nam là một trong những nước đầu tiên trong Khu vực Tây Thái Bình Dương xây dựng Kế hoạch Hành động Quốc gia (NAP) vào năm 2013.

MSD đã làm việc với các bệnh viện về chương trình quản lý kháng sinh (AMS) từ năm 2012, thí điểm tại Bệnh viện Chợ Rẫy. Một báo cáo công bố năm 2016 cho thấy tại bệnh viện Chợ Rẫy, mức độ tuân thủ sử dụng kháng sinh theo hướng dẫn tăng 14,5% và lượng sử dụng kháng sinh giảm đáng kể, giảm 1,3% chi phí cho kháng sinh so với năm 2015. Năm 2020, hợp tác với Bộ Y tế, MSD đã mở rộng chương trình này ra 36 bệnh viện. Sau một thập kỉ triển khai, chương trình AMS đã mở rộng đến 46 bệnh viện tính đến tháng 12 năm 2021.

Tuy nhiên, điều chúng ta thấy rõ trong vài năm qua là AMR là một vấn đề phức tạp vượt ra ngoài lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Ví dụ, bên cạnh việc dễ dàng tiếp cận với bệnh nhân là con người, kháng sinh cũng được sử dụng rộng rãi trong chăn nuôi gia súc ở Việt Nam, chẳng hạn như gà, lợn và thậm chí cả cá - thường như là một biện pháp để phòng ngừa nhiễm trùng, một lần nữa góp phần tăng tình trạng AMR.

Khi vấn đề AMR gia tăng theo thời gian, chiến lược của chúng ta cũng cần phát triển. Đó là lý do tại sao tôi cho rằng điều quan trọng trong năm nay là chương trình AMS giữa MSD, các bệnh viện và Bộ Y tế cần kết hợp cách tiếp cận hợp tác ‘Một Sức khỏe’, chung tay đa ngành và đa lĩnh vực.

- Năm nay, sự hợp tác giải quyết vấn đề AMR giữa MSD và các bên liên quan ở Việt Nam sẽ mở rộng trọng tâm với cách tiếp cận ‘Một Sức khỏe’. Cách tiếp cận này so với cách tiếp cận trước đây như thế nào và nó sẽ giải quyết các thách thức quan trọng của AMR hiện tại như thế nào?

Không giống như cách tiếp cận trước đây, cách tiếp cận “Một Sức khỏe” đòi hỏi sự thay đổi tư duy theo hướng tìm kiếm các giải pháp phù hợp với toàn bộ hệ thống liên quan đến nhiều bên liên quan như các chuyên gia chăm sóc sức khỏe cho cả con người và vật nuôi, các chuyên gia khoa học môi trường, các nhà hoạch định chính sách, cộng đồng địa phương, thay vì chỉ từng bên riêng lẻ.

MSD đã phối hợp với Viện Sức khỏe Môi trường và Phát triển Bền vững (IEHSD) tổ chức chuỗi hội thảo khoa học về Kháng kháng sinh trong sức khỏe con người và vật nuôi. Chuỗi hội thảo này thu hút hơn 200 chuyên gia trong lĩnh vực y tế và lĩnh vực nông nghiệp, y bác sĩ từ các bệnh viện, cũng như các chuyên gia nghiên cứu và giảng dạy từ các viện nghiên cứu và trường đại học.

Chúng tôi đã nhận được những khuyến nghị có giá trị từ hội thảo, bao gồm việc tăng cường giám sát và quản lý kháng sinh; nâng cao nhận thức của cộng đồng về AMR thông qua việc tận dụng các phương tiện truyền thông và mạng xã hội.

- Vì AMR là một vấn đề toàn cầu, MSD đang đóng góp như thế nào trong cuộc chiến chống lại AMR bên ngoài Việt Nam?

Khi MSD đóng vai trò hỗ trợ chính trong nhiều dự án AMS cả trên toàn cầu và khắp Châu Á Thái Bình Dương, chúng tôi nhận thấy rằng AMR không thể bị loại bỏ chỉ bằng cách quản lý tốt. Chúng ta cũng cần vũ khí “tấn công” như các loại kháng sinh mới và hiệu quả. Đó là lý do tại sao chúng tôi vẫn là một trong số ít các công ty dược phẩm toàn cầu đầu tư sâu vào nghiên cứu và phát triển kháng sinh mới. Vào năm 2020, MSD tự hào đóng góp 100 triệu USD trong 10 năm vào Quỹ Hành động AMR, để giúp mang lại hai đến bốn loại kháng sinh mới đến cho bệnh nhân vào năm 2030. 

MSD cũng đóng vai trò quan trọng hợp tác trong cách tiếp cận ‘Một Sức khỏe’ chống lại AMR nhờ vào chuyên môn trong cả lĩnh vực sức khỏe con người và vật nuôi của chúng tôi. 

Sau cùng, các đóng góp kịp thời nhằm giải quyết vấn đề AMR có thể mang lại lợi ích lâu dài cho sức khỏe và sự phát triển ở cả khu vực này và hơn thế nữa. MSD tự hào đi đầu nhưng sẽ cần những nỗ lực tập thể và những đổi mới táo bạo để thực sự giành chiến thắng trong cuộc chiến này. Chúng tôi tin rằng con đường duy nhất để tiến bước là đi cùng nhau.

Phương Thảo(thực hiện)