Thượng úy Nguyễn Hùng Minh, Công an xã Hà Bầu, cho biết, mô hình chốt bảo vệ mùa vụ đã được triển khai tại các khu vực nương rẫy hẻo lánh, nơi dễ bị kẻ gian lẻn vào trộm cắp cà phê. Mỗi chốt có từ 10 đến 20 người, hoạt động luân phiên 24/24h, bao gồm công an xã, tổ an ninh trật tự và nông dân.

Theo Thượng úy Minh, những năm trước, trên địa bàn xã thường xuyên xảy ra trộm cắp, nhất là tại khu vực rẫy ở xa khu dân cư, gây thiệt hại lớn về kinh tế của người dân. 

Từ khi các chốt bảo vệ được thành lập, nhờ sự phối hợp chặt chẽ, nạn trộm cắp cà phê đã giảm đáng kể. Ngoài ra, tổ tuần tra còn phát hiện và ngăn chặn nhiều vụ trộm cắp khác, góp phần duy trì an ninh trật tự địa phương.

Ông Nguyễn Thanh Phương, Trưởng thôn 76, xã Hà Bầu, đã tích cực tham gia trực chốt bảo vệ vụ mùa. 

Theo ông Phương, chốt nông vụ thôn 76 có khoảng 27 người. Các thành viên sẽ chia thành nhiều tổ, luân phiên nhau đi tuần tra từ 19h đến 5h ngày hôm sau. 

Ông cho biết, dù công việc tuần tra có phần mệt mỏi, nhưng tinh thần đoàn kết và quyết tâm bảo vệ tài sản của bà con đã giúp ngăn chặn nhiều vụ trộm cắp.

Thiếu tá Nguyễn Quang Phổ, Phó trưởng Công an huyện Đăk Đoa, cho biết, mô hình chốt bảo vệ vụ mùa đã được duy trì hiệu quả hơn một năm và lan tỏa ra nhiều xã khác.

Công an huyện Đăk Đoa cũng tăng cường tuần tra các tuyến đường liên xã để đảm bảo an ninh trật tự.

Màu nắng sau những cơn mưa hè xối trôi bụi bẩn, xối trôi cả những cơn gió ẩm ương giao mùa khiến người cũng uể oải theo. Mỗi sáng, nhìn nắng lên từ những dãy nhà cao tầng giữa lòng thành phố, ta thấy lòng hân hoan hẳn. Màu nắng trong trẻo bao giờ cũng mang lại những điều tươi mới, sự khởi đầu mới...

Trưa hè nắng gắt, ta bỗng thèm những tô canh quê nhà rau xanh mát mắt nấu với cua đồng hay dĩa rau tập tàng mới ngắt vào luộc. Mùi thơm của mớ rau vườn nhà làm cồn cào cơn đói. Và nhớ ôi là nhớ đứa trẻ thuở chân trần, tóc vàng cháy nắng, nhễ nhại mồ hôi sau những buổi rong chơi khắp các triền đê, bãi sông… chỉ trở về khi nghe tiếng mẹ gọi vọng từ đầu làng. Về đến nhà, lấy gáo dừa múc nhanh gàu nước trong lu dưới gốc mãng cầu, xối cho phải lệ. Chạy vội vào bếp. Nơi đó có tô cơm mẹ đã múc sẵn cho, để nguội. Ta chỉ cần chan canh vào húp ngon lành.

Ngày hè nóng nực, khẩu vị cũng có phần thay đổi, ta thèm canh, thèm rau xanh hơn những món thịt cá dễ ngấy. Lúc đó, những món ăn đậm hương vị tuổi thơ với nguyên liệu chủ yếu là rau lại lần lượt được đánh thức.

Ở thành phố bây giờ tìm một tô canh quê không khó, chỉ cần chịu khó đi chợ. Ghé phiên chợ sáng, ta dễ dàng tìm được những món ngon quê nhà, từ miền Bắc đến Trung, Nam đều có đủ. Cả những loại gia vị truyền thống tưởng khó tìm như mẻ cũng được chị bán rau đon đả giới thiệu “sản phẩm” nhà làm. Ấy là khi chị nhận ra những gia vị tôi mua quen quen, xem chừng để nấu canh với mẻ chua.

Tôi thèm lắm một chén canh cá nấu mẻ chua, nên dậy sớm đi chợ một chuyến. Tôi cũng đoán trước “cơn thèm” định kỳ của mình nên đã làm sẵn mẻ trước đó. Làm mẻ dễ lắm, tôi được mẹ hướng dẫn một lần là nhớ luôn tới giờ. Lần nào làm cũng thành công, mẻ trắng, dậy mùi thơm chỉ sau chừng 15 ngày.

Chỉ cần canh lúc cơm sôi, múc vài muỗng nước cơm để nguội rồi bỏ vào hũ thủy tinh đã rửa thật sạch. Sau bữa cơm, vét hết mấy hột cơm nguội cho vào hũ, là xong. Khi nấu, múc 4-5 muỗng mẻ đã thấu vào cái rây, lọc với nước sôi để nguội để lấy nước cốt mẻ. Tùy theo khẩu vị của từng nhà mà nêm cho vừa ăn.

Vị chua của mẻ không gắt như những gia vị khác mà dịu nhẹ nên nếu có lỡ tay cho nhiều một chút cũng chỉ làm món canh đậm đà hơn. Điều này mang lại sự “an tâm” cho những người không rành việc bếp núc như tôi.

Nguyên liệu cho tô canh mẻ

Mẻ là gia vị truyền thống mà tôi được ăn từ khi còn nhỏ, có thể nấu với nhiều loại canh khác nhau. Món mẻ nấu với cá cùng chuối xanh gồm các nguyên liệu: chuối xanh, nghệ, sả, lá lốt, tía tô, ớt… Cá thì có thể chọn rô đồng, lóc, trạch bông, bống… Tùy theo từng mùa mà chọn những con cá mập mạp, thịt dai, ngọt thơm. Mẻ còn có tác dụng khử tanh rất tốt nên hầu như không kén loại cá.

Nếu vào mùa cá đồng khan hiếm, có thể thay cá bằng ốc cũng rất ngon. Ốc thì có sẵn trong ao, bám đầy vào rễ bèo hay những thanh cọc cắm cầu ao mẹ thường ngồi giặt quần áo. Chỉ cần đưa tay với một lát là đầy rổ, có ngay nồi canh thơm mát, kích thích vị giác. Mẹ tôi nói ngoài giúp ngon miệng, bổ dưỡng, canh mẻ còn hỗ trợ hệ tiêu hóa.

Đầu tiên, ta cần chọn loại cá tươi, thịt ngọt, chắc. Cá sau khi rửa sạch, ướp cho thấm với nghệ, sả, bột nêm, nước cốt mẻ. Trong lúc chờ cá thấm, ta tước vỏ chuối, cắt thành từng miếng vừa ăn, đem ngâm với nước muối pha loãng để loại bỏ vị chát. Chuối xanh là nguyên liệu rất hợp với món canh mẻ; càng phù hợp hơn với những “tín đồ” đang giảm cân vì có lượng tinh bột thấp, giúp no lâu nên chỉ cần một phần canh cá nấu chuối mẻ là đảm bảo cho một bữa ăn an toàn với tinh bột không phải từ gạo. Để miếng chuối săn chắc hơn, trước khi nấu nên xào hoặc chiên sơ.

Khi khâu sơ chế đã xong là lúc gia vị đã ngấm vào cá. Ta phi cho thơm hành tím, sả, nghệ rồi bỏ cá vào xào sơ, cho nước cốt mẻ vào xăm xắp với gia vị; đợi nước sôi, cho chuối xanh vào nấu thêm ít phút nữa cho cá chín hẳn rồi nêm nếm lại cho vừa khẩu vị. Ngoài bột nêm quen thuộc, một chút mắm tôm cho đậm vị cũng rất hợp với món canh mẻ.

Loại rau thơm giúp làm dậy mùi món canh mẻ là lá lốt và rau tía tô. Cả hai loại rau rửa sạch, để ráo và xắt nhỏ, bỏ vào nồi canh ngay sau khi tắt bếp.

Canh mẻ có màu vàng tươi của nghệ, nước canh hơi sệt, chỉ nhìn thôi đã đủ nuốt nước miếng ừng ực. Vị chua dịu của mẻ cùng nước ngọt của cá tươi, một chút cay của sả, ớt, vị thơm ấm của nghệ quyện vào lưỡi làm thành hương vị hấp dẫn mà ăn một lần lại muốn được ăn thêm. Canh mẻ có thể ăn cùng cơm trắng hay bún.

Chỉ vài nguyên liệu dân dã nhưng cho ra một nồi canh với hương vị đặc biệt, gợi nhớ tuổi thơ nơi quê nhà thân yêu và giúp “đưa” cơm trong những ngày hè nóng bức có chút uể oải chán ăn, vậy thì chờ gì nữa mà không thử nhỉ?

Theo Phụ nữ TP.HCM

"Vì giá cước đường hàng không đi châu Mỹ rất đắt nên tôi tinh gọn đạo cụ mang đi biểu diễn, chỉ hơn 100kg. 

Trước đây, tôi dùng tấm tôn làm bể biểu diễn. Dù tôn nhẹ nhưng một mình bê cũng rất nặng. Sau tôi nghĩ đến lưới sắt có những cái ô nhỏ nhưng chịu được lực. Tôi cắt ra rồi thuê thợ hàn lắp ráp thành bể chứa được khoảng 3m3 nước. Lần này, sân khấu được sơn thếp vàng, thếp bạc, có chữ Thọ và 2 con rồng mỗi bên, mái ngói đỏ cắt dán kỳ công. Khán giả rất thích, ra vào chụp ảnh liên tục", nghệ sĩ Phan Thanh Liêm chia sẻ.

Dù từng biểu diễn rối nước ở nhiều nước, nghệ sĩ Phan Thanh Liêm vẫn không khỏi bùi ngùi, xúc động khi diễn tại Brazil.

"Người Việt ở đây rất ít nên khi xem rối nước, họ nhớ quê hương da diết. Khán giả rất thích, có một phụ nữ Việt lấy chồng Brazil đưa cả gia đình tới. Bố mẹ chồng của cô ấy ngày nào cũng xem đi xem lại, từ sáng tới chiều mới về. 

Có những cô gái Việt mặc áo dài lặn lội từ xa tới vì nhớ nhà, nhớ quê. Họ chia sẻ, vì nhớ nhà nên biết có nghệ sĩ Việt Nam sang biểu diễn, đã không quản ngại đường xa để gặp đồng bào và xem tích trò rối nước truyền thống", nghệ sĩ kể.

Nghệ sĩ Phan Thanh Liêm chia sẻ, khi biểu diễn ở Brazil, anh thường giao lưu với khán giả, giới thiệu vẻ đẹp và bản sắc văn hóa độc đáo của Việt Nam, đồng thời mời họ đến thăm đất nước mình.

Một mình vác sân khấu rối nước đi khắp thế giới

Nghệ sĩ Phan Thanh Liêm là đời thứ 7 trong gia đình có truyền thống biểu diễn múa rối nước. Cha anh, nghệ nhân Phan Văn Ngải, là tác giả nhà thủy đình lưu động và “cha đẻ” của hình tượng chú Tễu trưng bày tại Bảo tàng Louvre (Pháp).

Trong thời gian tham gia đoàn múa rối nước gia đình, anh nhận ra sân khấu lớn quá cồng kềnh, khó di chuyển, không phù hợp với nhóm biểu diễn nhỏ. Vì thế, anh sáng tạo sân khấu múa rối nước thu nhỏ, ra mắt năm 2000.

Có thể nói, Phan Thanh Liêm là nghệ sĩ Việt Nam mang rối nước đi nước ngoài nhiều nhất. Suốt gần một phần tư thế kỷ qua, gần như năm nào anh cũng mang múa rối nước đi biểu diễn ở các nước như: Ba Lan, Thái Lan, Đức, Pháp, Nhật, Hàn Quốc, Italia, Anh, Canada, Malaysia, Trung Quốc, Mỹ… 

Kỷ niệm đáng nhớ nhất của nghệ sĩ Phan Thanh Liêm là năm 2022, khi đi diễn tại Hàn Quốc.

"Sân khấu được lắp đặt tại công viên Seoul, vừa diễn được một ngày thì trời mưa lớn. Về khách sạn trú thì người của ban tổ chức báo sân khấu trôi, tôi vội vàng ra điểm diễn, nước dâng rất nhanh, không cứu vãn được gì. Mất con rối là mất diễn viên, tôi phải bỏ trò, lòng buồn không tả nổi", nghệ sĩ nhớ lại.

Năm 2018 tại Ý, sát giờ diễn, bể nước bị rò do nilon rách. Anh phải nhờ một họa sĩ địa phương giúp mua nilon, sau đó tự tháo lắp, bơm nước... từ đầu.

"Chuyện như thế này ở Việt Nam tuy vất vả nhưng mình còn biết tiếng, nhờ mọi người hiểu ngay. Tôi không biết tiếng Anh, lúc có phiên dịch, có lúc không. Vì thế, nếu không đam mê sẽ không thể chịu được vất vả", nghệ sĩ bày tỏ.

Đi nhiều nước, Phan Thanh Liêm thấy người Nhật và Hàn rất văn minh khi xếp hàng. Anh kể, lần diễn ở Nhật nắng chang chang, có cây lớn che nhưng từ người lớn đến trẻ con cứ ngồi yên ở sân xem chứ không chạy vào trốn nắng. Họ xếp hàng kể cả khi mưa tầm tã để được xem biểu diễn vì rất thích rối nước. 

Nghệ sĩ mong muốn tiếp tục lưu diễn quốc tế để quảng bá sâu rộng hơn nét văn hóa truyền thống độc đáo của Việt Nam.

Nghệ sĩ Phan Thanh Liêm biểu diễn rối nước ở Brazil:

Ảnh, video: NVCC