Theo đánh giá của nhóm nghiên cứu, chất lượng quản trị và hành chính công tại các tỉnh, thành phố phía Bắc và miền Trung có xu hướng được người dân đánh giá cao hơn so với các tỉnh, thành phố phía Nam.

Trong số 15 tỉnh, thành thuộc nhóm ‘cao’ có 5 địa phương thuộc vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung và 4 địa phương thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng.

Trong số 16 tỉnh, thành phố thuộc nhóm ‘thấp’ có 7 địa phương thuộc vùng Đồng bằng sông Cửu Long và 3 địa phương thuộc vùng Tây Nguyên.

Khoảng cách hiệu quả quản trị và hành chính công giữa các tỉnh, thành phố có xu hướng thu hẹp. Mức chênh lệch điểm Chỉ số PAPI 2023 tổng hợp giữa điểm thấp nhất (38,97 điểm) và điểm cao nhất (46,04 điểm) là khoảng 7,07 điểm, nhỏ hơn khoảng cách này của Chỉ số PAPI 2021.

Đáng chú ý là ở điểm số về “quản trị điện tử” cho thấy nhiều địa phương đã thực hiện tốt hơn công tác chính quyền điện tử trong năm 2023. Điểm cao nhất, trung vị và thấp nhất ở nội dung này đều tăng lên so với kết quả năm 2021.

Theo đúc kết của nhóm nghiên cứu, trong số 15 tỉnh, thành phố thuộc nhóm ‘cao’, có 5 địa phương thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng và 3 địa phương thuộc vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung.

Trong số này cũng có 3 thành phố trực thuộc trung ương là Đà Nẵng, Hà Nội và TP.HCM, tương tự kết quả năm 2021 và 2022.

Trong khi đó, 16 tỉnh, thành phố thuộc nhóm ‘thấp’ tập trung chủ yếu ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long (7 trong số 11 tỉnh, thành phố) và vùng Tây Nguyên (3 trong số 5 tỉnh).

"Chung chi" để có việc làm trong khu vực Nhà nước vẫn khá phổ biến

Về chỉ số về kiểm soát tham nhũng trong khu vực công, nhóm nghiên cứu cho biết, điểm số của tất cả các tỉnh/thành phố dao động từ 5,86 đến 8,15 trên thang đo từ 1-10 điểm.

Khác với kết quả những năm trước, kết quả năm 2023 cho thấy, 5 tỉnh thuộc vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung và 5 tỉnh thuộc vùng Trung du và miền núi phía Bắc có tên trong nhóm đạt điểm cao nhất. Trong khi đó, 4 trong 5 tỉnh vùng Tây Nguyên (trừ tỉnh Đắk Lắk thuộc nhóm trung bình – thấp) và 4 trong 11 tỉnh vùng Đồng bằng sông Hồng lọt vào nhóm đạt điểm thấp nhất.

Đi vào nội dung thành phần, nhóm nghiên cứu cho biết, điểm số về "công bằng trong tuyển dụng nhân lực vào khu vực công" vẫn đạt mức điểm thấp nhất trong 4 nội dung thành phần, với điểm số của các tỉnh, thành dao động từ 0,95-1,71 điểm trên thang đo từ 0,25- 2,5 điểm.

Theo đánh giá của người dân, tương tự kết quả của những năm trước, hiện trạng "chung chi" để có việc làm trong khu vực Nhà nước vẫn khá phổ biến ở tất cả các tỉnh, thành không kể tỉnh giàu hay tỉnh nghèo.

Chẳng hạn, 3 tỉnh đạt điểm thấp nhất là Bình Phước và Đắk Nông (hai địa phương còn nghèo) và Hải Phòng (địa phương có điều kiện kinh tế).

Bên cạnh đó, mối quan hệ thân quen vẫn quan trọng khi muốn xin vào làm việc ở 5 vị trí công chức, viên chức cấp xã/phường/thị trấn (gồm công chức địa chính, công chức tư pháp, công an cấp xã, giáo viên tiểu học công lập, nhân viên văn phòng UBND xã/phường) ở tất cả các tỉnh, thành phố, đặc biệt là ở hai tỉnh Gia Lai và Hà Nam.

Ngoài ra, người dân cũng đánh giá việc phải đưa "lót tay" khi làm thủ tục cấp mới hoặc cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) vẫn còn là một tập quán phổ biến ở tất cả các tỉnh, thành phố.

Tỉ lệ người làm thủ tục hành chính xin cấp mới hoặc cấp đổi GCNQSDĐ đã phải chi "lót tay" dao động từ 19% đến 81% ở 61 tỉnh, thành phố, trong đó Tây Ninh là địa phương có tỉ lệ thấp nhất và Lâm Đồng là địa phương có tỉ lệ cao nhất năm 2023.

Việc phải đưa "lót tay" để được chăm sóc y tế tốt hơn cũng vẫn còn phổ biến ở các tỉnh, thành phố.

Chỉ số PAPI 2023 thể hiện cảm nhận, trải nghiệm, ý kiến và kỳ vọng của 19.536 người dân trên khắp Việt Nam về hiệu quả thực thi chính sách, pháp luật của Nhà nước, quản trị địa phương và cung ứng dịch vụ công của các cấp chính quyền.

Chỉ số PAPI là thước đo định lượng thường niên về hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền từ Trung ương đến địa phương trên phạm vi toàn quốc trong 8 lĩnh vực: Tham gia của người dân ở cấp cơ sở; công khai, minh bạch trong việc ra quyết định ở địa phương; trách nhiệm giải trình với người dân; kiểm soát tham nhũng trong khu vực công; thủ tục hành chính công; cung ứng dịch vụ công; quản trị môi trường và quản trị điện tử.

Phụ huynh dành một khoản không nhỏ hàng tháng để nuôi con ăn học

Hàng chục triệu mỗi tháng cho con ăn học 

Cuộc sống của gia đình chị Thu Mai (Hà Nội) ở mức rất khá giả nhờ kinh doanh ở nhiều lĩnh vực, từ nhà hàng tới bất động sản, xuất nhập khẩu. Nhà có 3 con: lớp 7, lớp 1 và 3 tuổi, hàng tháng anh chị chi một khoản không nhỏ cho các con ăn học.

Ngoài học văn hóa ở trường quốc tế với mức học phí khoảng 10 triệu đồng/ tháng, cô bé lớn còn học piano, học dancesport, học tiếng Anh...

Cô bé lớp 1 hiện mới tốn mỗi tiền học quốc tế và Anh văn. Chị dự định khi con lớn hơn một chút mới cho học đàn, học nhảy như cô chị.

Cậu bé con út cũng tốn gần 10 triệu đồng tiền trường mỗi tháng.

“Nếu gia đình không có điều kiện thì đúng là chúng tôi không thể đáp ứng được mức chi phí cho việc nuôi con như hiện nay.

Tuy nhiên, chúng tôi phải chi mạnh tay vì nhu cầu của xã hội ngày càng cao. Trước đây vợ chồng chúng tôi đã vất vả, bây giờ chỉ mong con cái được hưởng một nền giáo dục tiên tiến. Hơn nữa, nếu con được học ở môi trường tốt, sau này lớn lên sẽ đáp ứng được sự đòi hỏi và phát triển của xã hội. Nên việc đầu tư cho con cái học hành hiện tại như chúng tôi là cũng theo xu thế, nhiều gia đình viên chức còn cố cho con học trường quốc tế cơ mà” – chị Mai phân tích.

Gia đình hai bên cùng khá giả, ngoài công việc chính ở hai… cơ quan Nhà nước, anh chị Hoàng Sơn còn có 2 cửa hàng thời trang đang làm ăn rất phát đạt ở Hà Nội. Cậu con trai 4 tuổi của anh chị được tạo điều kiện hết mức.

Vợ anh Sơn cho biết sau một số lần chuyển trường, hiện nay anh chị đang gửi con tại một trường mầm non tư thục với học phí 8 triệu đồng/ tháng.

"Nhà có tôi có hai người giúp việc, trong đó một người đến dọn dẹp, nấu nướng theo giờ, còn một người ở lại nhà, chủ yếu là để chăm sóc bé, nhất là mỗi khi bố mẹ cùng phải đi công việc. Lương người giúp việc nhà này, tính luôn vào khoản chi cho bé cũng được, là 4,5 triệu đồng/ tháng".

Ngoài ra, quần áo giày dép anh chị cũng sắm cho con không tiếc tay, tháng nào cũng dăm ba triệu. Tiền ăn buổi tối ở nhà và những ngày cuối tuần cũng là những đồ tươi ngon nhất.

“Tính chi tiết ra, chắc chắn “ông con” ngốn của bố mẹ hơn 20 triệu đồng mỗi tháng. Cũng may là chúng tôi vẫn đủ khả năng” – anh Sơn vui vẻ nói. “Có thằng cu này được 4 năm thì chúng tôi đã “mất” gần tỉ bạc. Sau này chắc còn tốn hơn nữa”.

Không tiền nuôi con ra sao?

Còn chị Nguyễn Thị Tư ở một hoàn cảnh đối lập. Làm nghề nhặt rác ở Thủ Đức (TP.HCM), chị Tư cho biết mỗi tháng hai vợ chồng có thu nhập chưa tới 5 triệu đồng.

Trừ 1 triệu đồng thuê phòng trọ, khoản còn lại ít hay nhiều thì cũng phải trang trải cho đủ một tháng cho 4 người.

Những người lao động chân tay có mức nuôi con vô cùng khiêm tốn (Ảnh Đinh Quang Tuấn)

Không có tiền gửi con tới trường, đứa lớn nhà chị mới 6 tuổi đã theo phụ mẹ nhặt rác. Khi đi làm chị cõng theo cả đứa nhỏ.

“Quần áo của chúng tôi chủ yếu được cho. Mỗi ngày tôi tiêu khoảng 70 nghìn đồng cho 4 người gồm gạo, mắm muối, gia vị, thức ăn, không phải ngày nào cũng được ăn cơm thịt.

Thỉnh thoảng, tôi mua cho con hộp sữa, mà chỉ là hộp sữa vinamilk be bé ấy, chứ không phải sữa bột, sữa ngoại gì.

Trộm vía, hai đứa con tôi chắc biết thương cha mẹ, nên hầu như không ốm đau gì, nên đỡ được nỗi lo tiền thuốc. Tôi chỉ sợ rằng khi các con lớn hơn, phải di học chữ, thì các con tôi sẽ chịu thiệt thòi nhiều vì cha mẹ quá nghèo” – chị Tư buồn rầu chia sẻ.

Gia đình viên chức “phải cố”

Trong khi đó, ông bố hai con, anh Nguyễn Đức Phúc, là kỹ sư xây dựng, cho biết ở nhà anh trong 5 năm đầu, chi phí ăn uống của mỗi đứa con khoảng 3 triệu đồng/ tháng. Chi phí sinh hoạt và các chi phí khác như quần áo, tã bỉm, đi chơi, đồ chơi, y tế khoảng 2 triệu đồng/ tháng. Tiền để gửi trẻ và thuê người chăm sóc giai đoạn này khoảng 3 triệu đồng/ tháng. Như vậy trong giai đoạn 5 năm đầu hết khoảng 500 triệu cho mỗi đứa con.

“Từ năm thứ 6 tuổi đến năm 15 tuổi các con không phải nhờ người chăm sóc, nhưng chi phí đầu tư cho học tập và nhu cầu ăn uống, nhu cầu sinh hoạt lại tăng cao.

Mỗi tháng tốn khoảng 12 triệu đồng, như vậy một năm là 140 triệu. Khoảng thời gian này kéo dài khoảng 10 năm, tính ra khoảng 1,2 - 1,4 tỷ đồng.   

Mỗi cô cậu mầm non "ngốn" của bố mẹ vài triệu đồng mỗi tháng (Ảnh Đinh Quang Tuấn)

Trong ba năm học cấp ba để đến giai đoạn 18 tuổi, mức chi phí học tập được đầu tư nhiều hơn. Từ bán trú đến ngoại trú, học thêm, học văn hoá. Và các khoản khác là 15 triệu đồng/ tháng, chi phí cả giai đoạn này khoảng 550 triệu.  Như vậy để tới năm 18 tuổi chi phí để đầu tư và nuôi con là 2,5 tỷ đồng” – anh Phúc tính chi tiết.

Còn anh Nguyễn Trọng Anh, giảng viên một trường đại học ở TP.HCM cho biết thu nhập của gia đình khoảng 35 triệu đồng/ tháng, trong đó thu nhập từ vợ làm kinh doanh là chủ yếu.

Chia sẻ về chi phí nuôi con, anh Trọng Anh cho rằng theo kinh nghiệm nuôi con và cháu sẽ phân chia giai đoạn.

Với bé mẫu giáo thì trung bình mỗi tháng các khoản học phí, tiền ăn, chi phí vui chơi, quần áo... không tính trường hợp bệnh tật, là khoảng 6,5 triệu đồng.

Học sinh tiểu học học trường công lập học bán trú, có học anh văn... khoảng 10 triệu đồng/ tháng. Học sinh học THCS không bán trú, học thêm, Anh văn, đưa đón đi học... khoảng 12 triệu đồng/ tháng.

Học sinh THPT không bán trú, có học thêm, Anh văn khoảng12 triệu đồng/ tháng. Riêng học đại học thì mức chi phí cho con sẽ rẻ hơn.

Theo anh Trọng Anh, đây là mức chi sinh hoạt trung bình dành cho khu vực quận Gò Vấp và Tân Bình nơi gia đình anh và gia đình người thân trải nghiệm.

Anh Trọng Anh cho rằng mức chi nuôi con tuỳ thuộc vào thu nhập của gia đình. "Nếu là… Hoàng Kiều thì khác, còn là "Chúa Chổm" đương nhiên cũng khác”.

Tuệ Minh – Phương Chi

Công chức Tư pháp - Hộ tịch Phương Kim Ni hướng dẫn người dân nộp TTHC trên hệ thống dịch vụ công quốc gia.

Ghi nhận tại Bộ phận Tiếp nhận và Trả kết quả của UBND xã Tắc Vân, cán bộ, công chức nơi đây đón tiếp công dân niềm nở, thân thiện, tận tình hướng dẫn các TTHC và giải quyết nhanh chóng cho người dân. Chị Phương Kim Ni, công chức Tư pháp - Hộ tịch, chia sẻ: “Khi người dân đến liên hệ giải quyết TTHC, chủ yếu thực hiện bằng điện thoại, phải scan các hồ sơ để nộp trên hệ thống dịch vụ công quốc gia. Ðể tạo thuận lợi cho người dân, tôi hướng dẫn tất cả các tờ khai, scan các thành phần hồ sơ, gửi qua Zalo để người dân tải lên. Hướng dẫn 1, 2 lần người dân sẽ nhớ, có thể thực hiện tại nhà, từ đó giúp tiết kiệm được thời gian, chi phí”.

Bên cạnh trang thông tin điện tử, xã còn sáng kiến thành lập trang thông tin Zalo để kịp thời đăng tải các thông báo, hướng dẫn quy trình, cách thức thực hiện các TTHC trên hệ thống dịch vụ công quốc gia; tuyên truyền các chủ trương, chính sách, nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội địa phương, để người dân kịp thời nắm bắt, đồng thuận.

Xã Tắc Vân có gần 3 ngàn hộ, đa phần người dân sống bằng ngành nghề tiểu thủ công nghiệp, kinh doanh, dịch vụ, thương mại. Chất lượng cuộc sống của người dân không ngừng được nâng cao, xã có 3/4 ấp xoá trắng hộ nghèo. Các mô hình, phong trào thi đua triển khai được Nhân dân đồng tình hưởng ứng, như xây dựng tuyến phố thanh toán không dùng tiền mặt; hiến đất mở rộng đường; cải tạo vườn tạp trồng trọt, chăn nuôi; thực hiện nếp sống văn minh đô thị...

Mô hình tuyến đường thanh toán không dùng tiền mặt hiện đang thực hiện hiệu quả đối với những hộ mua bán, kinh doanh, chính họ cũng là tuyên truyền viên, làm lan toả cuộc sống số. Anh Hà Trung Tín, cửa hàng Tú Mỹ, Ấp 2, cho biết: “Thay vì phải mang theo số tiền lớn để đi chợ, bây giờ người dân chỉ cần có điện thoại thông minh là dễ dàng thanh toán. Tôi còn hướng dẫn bà con một số ứng dụng có thanh toán tiền điện, nước, wifi... rất tiện lợi”.

Tuyến đường thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn được người dân đồng tình hưởng ứng.

Ông Nguyễn Văn Bền, Chủ tịch UBND xã Tắc Vân, cho biết: “Phát huy kết quả đạt được, xã tiếp tục nâng cao hiệu quả sử dụng dịch vụ công trực tuyến; kiểm soát chặt chẽ việc ban hành, công khai, minh bạch TTHC. Tiếp tục rà soát tổ chức bộ máy, biên chế của cơ quan, sử dụng và quản lý cán bộ, công chức theo quy định. Nâng cao chất lượng thực hiện, giám sát hoạt động tiếp nhận và trả kết quả theo cơ chế một cửa”.

Từ những nỗ lực trong công tác CCHC đã và đang góp phần xây dựng nền hành chính dân chủ, hiện đại, tạo được niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Ðảng, quản lý, điều hành của Nhà nước, từ đó người dân chung sức, đồng lòng xây dựng quê hương ngày càng phát triển./.

TheoQuyên Thư (Báo Cà Mau)