Vậy giữa Hyundai Stargazer X Cao cấp và Mitsubishi Xpander AT (bản giữa), đâu sẽ là lựa chọn đáng cân nhắc?

So sánh trang bị ngoại thất của Hyundai Stargazer X Cao cấp và Mitsubishi Xpander AT

Chúng ta sẽ bỏ qua yếu tố thẩm mỹ khi đặt 2 mẫu này lên bàn cân, do mỗi người sẽ có một tiêu chuẩn riêng. Theo nhận định của đa phần khách Việt, Xpander bắt mắt hơn với thiết kế góc cạnh, hơi hướng SUV nhiều hơn MPV.

Stargazer thường vốn sở hữu nhiều đường nét mềm mại, không "hợp gu" số đông, nhưng ở biến thể Stargazer X đã khỏe khoắn hơn với lưới tản nhiệt lớn hơn, cản sau hầm hố hơn, bổ sung thêm giá nóc và một số chi tiết ốp trang trí được sơn đen.

Xét về trang bị ngoại thất, Hyundai Stargazer X Cao cấp nhỉnh hơn một chút so với Xpander AT khi được trang bị đèn chiếu sáng trước dạng LED có tính năng tự động bật/tắt, la-zăng lớn hơn (17 inch) và phanh đĩa trên cả 4 bánh.

Bù lại, mẫu xe Nhật Bản sở hữu khoảng sáng gầm lớn hơn (225mm), hứa hẹn khả năng di chuyển đa địa hình tốt hơn Stargazer X.

Trong một cuộc gặp đa văn hóa, cô bạn người Mexico bỗng lên tiếng: "Điều gì khiến các bạn tự hào về đất nước của mình?".

Câu hỏi bất ngờ khiến tôi và nhóm du học sinh đến từ năm châu mất khá lâu để suy nghĩ.

Cô bạn Mexico tự hào với hai kỳ World Cup và một kỳ Olympic họ đã tổ chức. Brazil hãnh diện là quốc gia xuất khẩu café lớn nhất thế giới, và tất nhiên là bóng đá. Cậu bạn Tây Ban Nha chẳng nói nhiều, đem cây guitar ra chơi một bản cổ điển để "mọi người tự hiểu". Anh bạn Nhật say sưa kể về cách nước Nhật vươn lên sau Thế chiến, và tất nhiên rồi, Olympic và World Cup. Hàn Quốc có K-pop chinh phục thế giới.

Là người yêu lịch sử dân tộc, tôi đã nghĩ mình trả lời câu hỏi dễ dàng. Nhưng kỳ lạ, đến lượt mình, tôi lại do dự. Tôi không muốn kể về lịch sử nghìn năm dựng nước và giữ nước, về cách dân tộc mình đã đánh thắng năm cường quốc, không phải vì trang sử đó không đáng tự hào.

Tôi có thể kể cho "người ngoài" nghe về văn hoá gia đình, xóm làng gắn bó, nhưng có lẽ nó là thứ quá bình thường. Làm gì có dân tộc nào không đoàn kết khi hoạn nạn. Cuối cùng, tôi chọn nói về sự phong phú của ẩm thực Việt. Các bạn hôm đó gật gù, nhưng tôi lại không hài lòng lắm.

Tôi đã không bận tâm về chuyện này suốt thời gian dài. Mãi gần đây, đại dịch Covid-19 khiến tôi nghĩ về câu hỏi năm nào.

Điều gì khiến bạn tự hào về đất nước mình?

Năm 2020, người ta nói rất nhiều về thành tích chống dịch, về sự đùm bọc lẫn nhau, cụm từ "Tự hào Việt Nam" ở khắp nơi. Nhưng với riêng tôi, chỉ đến khi đại dịch thực sự đặt Việt Nam vào rất nhiều thử thách, trong chính những mất mát của năm 2021 này, tôi lại thấy được điều khiến tôi tự hào về đất nước.

Đó chính là văn hoá chung sống hài hòa của dân tộc. Văn hoá này cho phép trong mọi hoàn cảnh, Việt Nam không phải đứng một mình. Bất chấp những tranh chấp lịch sử, những khác biệt về tư tưởng, thể chế chính trị, đất nước tôi vẫn duy trì được mối quan hệ bằng hữu với tất cả tổ chức, quốc gia trên thế giới.

Chứng kiến những chuyến hàng viện trợ đến từ khắp nơi, những nỗ lực ngoại giao thành công cũng như sự đóng góp, thậm chí thao thức của kiều bào và nhân dân quốc tế, tôi thấy rằng điều mà người Việt có thể tự hào chính là luôn có những người bạn giúp đỡ mình mọi thời điểm. Tôi gọi đó là tinh thần "chung sống hài hòa".

Ngẫm lại, đặc tính đó dường như đã tồn tại sâu xa trong lịch sử, văn hoá của dân tộc này.

Nhìn về huyền sử, cách chúng ta nói về sự ra đời của dân tộc. Cách người Việt khai sinh từ chiếc bọc 100 trứng ngụ ý rằng ngoài chúng ta ra thì những dân tộc khác vẫn là anh em. Vị trí địa chính trị đặc biệt, bên cạnh các nền văn hoá lớn tưởng rằng sẽ khiến dân tộc mất đi bản sắc, nhưng trái lại, nó giúp người Việt phát triển một triết lý sống chung mạnh mẽ.

Trong bối cảnh nhiều quốc gia phụ thuộc sâu sắc vào nước lớn, Việt Nam dung hoà được nhờ lối sống khá chiết trung, bảo bọc cho dòng chảy ngầm là bản sắc của dân tộc. Nó là đặc tính quan trọng giúp chúng ta tồn tại.

Các cuộc chiến tranh đã rất khốc liệt. Có lúc người Việt thua trận, phải chịu ách đô hộ. Nhưng có lẽ tinh thần chiết trung đã giúp người Việt thu nạp thêm văn hoá mà không hoà tan bản sắc truyền thống. Thái độ đó cũng góp phần giúp chúng ta tránh được cực đoan khi hoà bình lập lại, sẵn sàng quay lại làm bạn với chính những người mà trước đó không lâu còn xem nhau là kẻ thù.

Hai mươi năm sau ngày kết thúc cuộc chiến trường kỳ, Việt Nam đã bình thường hoá quan hệ với Mỹ. Trước đó không lâu, Trung Quốc và Việt Nam bắt tay, dù chưa hết bất đồng.

Nếu đó không phải là căn tính quan trọng của văn hoá dân tộc, tôi không biết điều gì mới phải.

Lớn lên khi thường nghe thấy thông điệp "Việt Nam muốn làm bạn với thế giới", tôi không bao giờ được dạy về tinh thần dân tộc cực đoan mà luôn là lòng yêu nước khiêm nhường. Quan điểm làm bạn đã thành công có lẽ vì nó trùng với đặc tính khá tự nhiên của dân tộc Việt, một năng lực tự thân đã hình thành qua nhiều thế hệ. Khi phó thủ tướng Vũ Đức Đam nói rằng cần "tôn trọng sự khác biệt", tôi thấy nó gần gũi, vì đó chính là thứ tôi được nuôi dạy.

Tất nhiên, cái lạ, cái không hợp chuẩn bao giờ ban đầu cũng được tiếp nhận e dè, đôi khi là bài trừ, nhưng khả năng dung nạp cái mới, tìm tòi cái hay chưa bao giờ mất trong xã hội Việt Nam. Như nhạc Rap từng bị xem là của "giang hồ" chỉ cách đây hơn một thập kỷ, nay là cách để giới trẻ bày tỏ suy nghĩ của mình. Các vấn đề về tính dục, về khởi nghiệp, về giới, lối sống mới... cũng dần được thảo luận cởi mở. Không gian cho các thể nghiệm mới vẫn tồn tại và được chấp nhận. Kết quả là Việt Nam hiện có một nền văn hoá khá sôi động và đan xen, giao lưu với quốc tế cực kỳ mạnh mẽ. Tôi cho rằng chính văn hoá chung sống hài hòa là chìa khoá cho sự thịnh vượng của đất nước về sau.

Sẽ còn rất nhiều thử thách về văn hoá và đặc tính dân tộc được mổ xẻ. Nếu phải chỉ ra một vấn nạn mà các xã hội của thế kỷ 21 cần dè chừng, thì đó là chủ nghĩa cực đoan, dân tộc hẹp hòi khiến các dân tộc trở nên kiêu ngạo, thậm chí thù ghét lẫn nhau. Dân tộc Việt Nam, đặc biệt là tuổi trẻ, cần tránh cái bẫy đó, không đi vào cổ suý những xu hướng đao to búa lớn, hơn thua với đất nước khác, văn hoá khác. Sẽ đáng nể hơn nếu chúng ta tôn trọng sự khác biệt, khoan dung với đa dạng.

Sống hài hòa với các dân tộc khác hôm nay là một ý chí chứ không phải ngẫu nhiên.

Lê Nguyễn Duy Hậu

Mùa hè, trời nắng. Và vì bị đánh động, lũ cua, cá lẩn vào những gốc lúa. Vừa quơ tay vơ cả chục khóm lúa trái, phải, trên dưới… cho vừa một vòng vung liềm, tiếng xoèn xoẹt cắt lúa dứt khoát, gãy gọn rất nhanh để trơ khấc lại gốc rạ còn lại xâm xấp mặt ruộng, chị tôi vừa tinh mắt, nhanh tay tóm lấy những con cua lẩn trốn. 

Những con cua kềnh, mai lên màu đồng béo nục, to cỡ bao diêm, khuỳnh khoàng giơ hai chiếc càng khổng lồ chống đỡ. Nhưng lại sao được. Tất cả chúng bị nhét vào chiếc xà-cạp quấn ở chân từ sáng. Khi chiếc xà-cạp chứa cua đã cồm cộm, chị tôi dừng cắt lúa, quăng liềm, chạy lại chiếc xô nhựa tôi mang theo để trên đầu bờ, tháo nút buộc, trút đám cua vào cả đó. 

Có đôi khi, chị còn bắt được cả một con cá trê vàng óng, hay những con rô sù đầu đen trũi, to cỡ 3 ngón tay… Tất cả những cua cá ấy, sẽ là một bữa ăn thịnh soạn cho cả gia đình.

2

Từ sáng sớm, trước khi đi gặt, mẹ đã đi chợ làng mua một làn rau nặng: mồng tơi, rau đay, mấy quả mướp hương căng da, vẫn còn nguyên cuống; một nắm rau dền cơm, lá ớt, một mớ rau rút vừa cắt lên từ ao làng; một nắm lá kinh giới, và không thể thiếu, đó là rau mộng bông…

Hãy thư thả để tôi giải thích về thứ rau mộng bông.

Nó là những hạt của cây bông - thứ cây cho lớp bông trắng nõn để làm chăn đắp. Hạt ấy, người dân quê tôi ngâm ủ cho lên mầm, quy trình như làm giá đỗ. Nhưng, rau mầm bông mảnh manh, thân dài, nhỏ như que tăm, hai chiếc lá mầm vẫn còn cụp lại, xếp khít vào nhau như một chiếc quạt xoè. Thứ rau mầm mộng bông có một hương thơm khó gọi thành tên, vừa hăng hắc, vừa dậy mùi, nhưng khi trộn với gần chục loại rau tất cả, nó dậy lên một bát canh cua đồng không nơi nào có…

Cả vùng quê lúa Thái Bình, chỉ có huyện Đông Hưng tôi ở có bán mộng bông...

Cả vùng quê lúa, chỉ có huyện tôi ở có bán mộng bông. Cả huyện tôi ở, chỉ có một vài làng xã, người dân dùng mộng bông như một thứ gia vị.

Tại sao một thứ thức rau thơm tho, quê kiểng ấy không được nhân rộng ra tất cả các làng xã khác, mà chỉ có ở làng Bái quê tôi? Điều kỳ lạ ấy không ai giải thích được, dù không có câu chuyện gì không hay gắn với nó cả.

Tôi cong mông đẩy chiếc xe thồ chất đầy lúa hai bên chiếc trành tre tự chế. Bố tôi cầm ghi đông xe, điều khiển theo thói quen đã thuộc nằm lòng từng ổ gà, từng viên gạch nhô lên giữa con đường làng rải đất đá nện…

Trong lúc tôi và bố xếp lúa vào hiên nhà, rồi lấy bao tải phủ lên che chắn, đợi gặt thêm mấy chân ruộng nữa mới gọi máy tuốt về tuốt lúa một thể, cho bõ một lần công thuê…, mẹ và chị bận rộn với xô cua vừa thu hoạch từ chân ruộng xóm Chùa về.

Rửa thật sạch bùn đất vẫn bám đầy trên những con cua béo múp, to khoẻ, mẹ cho vào chiếc rổ nhựa, múc đầy nước giếng xóc thật mạnh, rồi lại sàng vòng tròn để ra hết bùn đất. Phần nữa, để lũ cua bị chóng mặt, không còn giơ những chiếc càng to khoẻ lên cắp vào tay, chân người bắt chúng.

Tôi đã bị một con cua kềnh cắp rất đau, rất chặt không chịu nhả ra. Chiếc càng khoẻ như một gọng kìm, có răng cưa ngậm chặt bắp thịt non của đứa trẻ 10 tuổi. Lần ấy, vì quá căm ghét nó, tôi xin mẹ giữ lại cặp càng lực lưỡng ấy, không giã nát, mà cho vào nồi canh, để lát nữa sẽ một mình ngồi gặm cặp càng.

Khi lũ cua còn đang đờ đẫn, chóng mặt vì bị đảo lộn trong chiếc rổ mà mẹ xóc lấy xóc để, nhanh thoăn thoắt, mẹ lấy hai tay, một ta giữ cái mai, một tay túm bộ chân càng giựt mạnh, xé con cua làm hai. Phần mình cua, mẹ lật bụng chúng lên rồi loại bỏ chiếc yếm ở dưới bụng - đây là phần mà nếu giã hết, nó sẽ đưa lại mùi hoi, làm giảm mùi thơm của bát canh cua đồng.

Bao nhiêu trứng cua nằm lại hết trên chiếc mai vừa bị lột. Mẹ lấy chiếc cối bằng đất nung, quê tôi còn gọi là “gùa”, chiếc chày gỗ tiện ngẵn thín hai đầu, phần tay cầm ở giữa được thu lại thon, nhỏ cho vừa tay cầm - cả hai thứ đã được rửa sạch, úp nắng khô cong. Đám thịt cua đã ráo nước, mẹ tôi cho hết vào chiếc cối, nếu nhiều quá sẽ san thành nhiều mẻ, để cối giã đỡ đầy.

Một tay vừa giữ miệng cối, vừa khum khum để che không cho nước cua bị giã bắn ra ngoài, tay còn lại, mẹ cầm chiếc chày gỗ nện xuống những chày chắc nịch, đều đặn, nhịp nhàng, không cần quá mạnh, nhưng phải hết sức khéo léo để không làm cua bắn. Những âm thanh cùng cục, cùng cục, rồi cồng cộc, cồng cộc… đều đặn vang lên. 

Khi mẻ cua giã gần nhuyễn, mẹ tra vào ba thìa bột canh nhỏ để cho nó có vị đằm, quện. Gáo nước mưa đã được tôi múc sẵn, mẹ đổ đầy chiếc gùa, rồi lấy tay bóp nhuyễn. Nước mưa đang trong veo chuyển sang màu đỏ đồng, đấy là thứ nước ngon ngậy của thịt cua tháng 6 đã được giã tan, lọc bỏ bã, chỉ lấy nước.

Tôi lấy một chiếc tăm ra ngồi chòi gạch cua. Gạch cua tươi, vón lại thành cục như những bông hoa. Mẹ dặn, chòi hết gạch cua vào bát, sau đó mới thả vào nồi nước cua đồng vừa giã… 

Tại sao lại như vậy? Vì như thế nó mới kết thành một tảng gạch cua bám chặt với nhau, không bị phá vụn khi đun sôi, khi những chiếc đũa đảo nồi canh cua hừng hực dưới chiếc bếp rạ.

Mọi thứ diễn ra chừng 30 phút. Lúc này, chị tôi đã làm sạch các thứ gồm 6 - 7 loại rau: dền cơm, mồng tơi, rau đay, mướp hương nạo vỏ cắt thành từng miếng; mầm mộng bông bỏ hết những cái mũ dưới chân, còn lại những thân cây rau mầm mảnh mai, vàng óng; bó rau nhút đã được rút hết lớp bông quấn quanh thân cây, ngắn thành từng đoạn nhỏ cỡ đốt ngón tay.

Nếu có thời gian, tôi sẽ phải đi tìm bằng được một nắm lá ớt, một vài chiếc lá gừng non, mấy ngọn rau kinh giới… để giúp nồi canh dậy mùi.

Khi nồi nước cua đã sôi ùng ục, lớp gạch cua, đúng như lời mẹ nói, bện lại thành từng mảng, nổi lên óng ả trên mặt. Mẹ khéo léo thả lần lượt đám rau dền cơm, mồng tơi, rau đay vào trước, đun sôi, tiếp đó đến lượt thả mướp, tránh không nhấn chìm tảng gạch cua đang ba chìm bảy nổi. Nếu cho tất cả vào một lúc, sẽ có loại rau bị chín nhũn khiến nồi canh mất ngon, và nó sẽ át đi hương vị…

Những thức rau còn lại (rau nhút, mộng bông, lá gừng, lá ớt, kinh giới…) được cho vào sau cùng. Đây là những thứ làm nên một nồi canh cua đồng thứ thiệt.

3

Nồi canh cua kỳ công của mẹ, với tôi nó là một “tác phẩm nghệ thuật” bình dị, giản đơn không phải ai cũng làm được để dậy được đúng mùi. Bà dặn, các con nấu canh, không được đậy nắp, vì như thế rau nó sẽ mất hết màu xanh. 

Thế nên, khi múc bát canh cua đồng ra mâm, bên trên màu xanh mởn của những loại rau đã gọi tên, màu vàng của đám mộng bông, màu xanh của những lát mướp, màu gạch cua vàng ngậy, có những tảng màu nâu đen vì con cua lắm đạm. Đó là gạch của con cua đực, dù chúng ít gạch hơn những con cua cái…

Nhiệm vụ của tôi vẫn chưa hết. Tôi ra ngoài chiếc chạn bát xây trên bể nước mưa, kiễng chân mở nắp chiếc vại sành, múc một bát đầy cà muối. Canh cua - cà muối, hai thứ đi theo nhau, chẳng rõ lý do gì…

Những yêu thương mênh mông ùa về trong một ngày Hà Nội mất điện. Tôi vẫn nhớ mãi cảm giác, chiếc càng cứng như gọng kìm của con cua kềnh có cái mai to khoẻ, đen trùi trũi, mở hai mắt thao láo nhìn tôi, rồi, nếu có răng, chắc nó sẽ nghiến thật chặt để dồn sức cho chiếc càng làm nhiệm vụ cắp tay thằng bé con lên 10, tuổi thơ lấm lem bùn đất và rơm rạ…

Nếu được quay trở lại, gặp lại con cua kềnh ấy, tôi sẽ không thả hai chiếc càng của nó vào nồi canh, mà sẽ xin mẹ giữ lại. Nó là con cua hiên ngang đi qua tuổi thơ tôi, đi qua biết bao mùa gặt tháng Năm với bát canh cua đồng dậy mùi nắng, với những thứ rau nhút, mộng bông vàng óng nổi trên thảm xanh của bát canh cua nhà nghèo, nhưng đầy thơm thảo…

Bún đỏ, gỏi cà đắng: Có nơi nào ăn ngon như Buôn Ma Thuột