- Nguyễn Hải Đính – người đạt Chứng chỉ nghề xuất sắc 2008 tại Malaysia - hiện là giám đốc một công ty chuyên hoạt động trong lĩnh vực cơ khí, cho rằng bước vào cuộc sống, nếu chỉ có chứng chỉ thôi thì không bao giờ đủ.

Trải nghiệm và tích lũy

Nguyễn Hải Đính tốt nghiệp ĐH công nghiệp Hà Nội năm 2010. Anh được mời ở lại trường làm giảng viên nhưng đã từ chối vì cuộc sống bên ngoài nhiều thách thức có sức hấp dẫn với anh hơn.

Nguyễn Hải Đính. Ảnh: NVCC.

Bước chân khỏi trường đại học, Đính nhanh chóng nhận ra rằng, cuộc sống đòi hỏi người muốn thành công vô vàn những kiến thức, kỹ năng khác chưa từng được học trước đây. Trước khi khởi nghiệp, Đính đã dồn 3 năm đi làm thuê với mục tiêu học tất cả những gì cần thiết. Ba năm với Đính thực sự là cuộc chạy đua không nghỉ với thời gian..

Ngoài làm toàn thời gian cho một công ty nước ngoài, anh còn làm bán thời gian cho 5 công ty khác. Anh gọi đây là thời kỳ trải nghiệm, dấn thân trong tất cả những tình huống, công việc cả tay trái lẫn tay phải như thiết kế, chế tạo máy đến bán hàng, làm marketing…

Trong thời gian làm cho công ty nước ngoài, Đính mô tả mình như một cái ăng-ten, luôn vươn lên để đón nhận mọi thông tin, sự kiện xảy ra trong công ty, quan sát cách quản lý, làm việc, giao tiếp, xây dựng mối quan hệ với đối tác của những người đi trước. Với những công ty khác, anh dồn toàn bộ thời gian rảnh rỗi để hoàn thành thiết kế đúng hạn đặt hàng. Cũng bởi có đam mê nên Đính làm việc không ngại mệt mỏi. Nếu gặp sếp hợp gu, anh sẵn sàng thức trắng đêm để cũng họ hoàn thành công việc. Khoảng thời gian đó, một ngày anh chỉ ngủ 4-5 tiếng.

Lý giải cho 3 năm say việc của mình, Đính cho biết, anh muốn tận dụng tối đa thời gian để học hỏi và va chạm càng nhiều càng tốt để rút ngắn quá trình mà anh cho rằng bất kỳ ai cũng phải trải qua nếu muốn có nền tảng xây dựng sự nghiệp về sau.

Khởi nghiệp

Năm 2013, Nguyễn Hải Đính cảm thấy mình đã có một nền tảng khá tốt, cộng với sự nhạy bén thị trường cơ khí, anh đã nghỉ việc làm thuê và mở công ty riêng.

Nguyễn Hải Đính không phải là con nhà đại gia nên cách anh bắt đầu khởi nghiệp không phải là vung tiền đầu tư mà là phát huy “vốn tự có”. Đó chính là tay nghề thiết kế máy móc đã được cấp chứng chỉ xuất sắc, được rèn luyện trong thực tế và vốn kiến thức của một kỹ sư.

Không tiết lộ vốn khởi nghiệp ban đầu, nhưng Nguyễn Hải Đính nói: “Nó không nhiều!”. Bởi vậy, thời gian đầu công ty của Đính tập trung vào tư vấn, thiết kế, bán hàng và hướng đến tạo lập uy tín thông qua sản phẩm. Anh chia sẻ: “Trong chuyên môn thiết kế, quá trình được đào tạo để đi thi chứng chỉ tay nghề ASEAN đã tạo cho mình một nền tảng kiến thức và thực hành rất tốt. Những đối tác trước đây thường nhìn nhận rằng sản phẩm mình thiết kế có sự khác biệt với những kỹ sư khác. Đó chính là giá trị mà chứng chỉ tay nghề mang lại cho mình, một nền tảng ban đầu để tiếp tục phát triển.”

Nguyễn Hải Đính thường xuyên trao đổi với nhân viên của mình. Ảnh: NVCC.

Thời gian đầu, công ty của Đính thường xuyên phải thuê các công ty bên ngoài gia công. Để tạo lập uy tín với khách hàng, anh thường chọn công ty gia công chất lượng tốt và chi trả một mức giá cao hơn.

Chuyên nghiệp ngay từ đầu, anh chú trọng chất lượng, tiến độ trả hàng và sự hài lòng của khách hàng đối với sản phẩm. Một điều quan trọng khiến công ty của Đính có thể từng bước tự chủ từ khâu thiết kế đến chế tạo sản phẩm là anh đã chuyên nghiệp đến mức ngặt nghèo ngay cả trong khâu… trả nợ.

Nguyễn Hải Đính cho biết, vốn mở công ty ít nên có bao nhiêu lãi từ việc bán sản phẩm, anh đều quay trở lại tái đầu tư nhà xưởng máy móc để tiến đến tự sản xuất. Nhờ có những mối quan hệ tốt từ những ngày còn lăn lộn làm thuê, anh được đối tác cung ứng máy móc cho nhận hàng trước, trả tiền sau. Có sự tín nhiệm, anh luôn thực hiện việc trả nợ đúng hẹn. Nhờ cách này, cho đến nay công xưởng của anh đã có đủ máy móc để sản xuất. Đính cho biết anh cũng lựa chọn đối tác rất kỹ. Công ty của anh thường không làm việc với những đối tác chây ỳ trong việc thanh toán. Khách hàng chủ yếu là các công ty của Nhật và một số ở các nước Châu Âu.

Chứng chỉ xuất sắc là một kỷ niệm đẹp

Năm 2016, Đính có thêm một người bạn đồng hành có cùng đam mê nghề nghiệp, cũng là một người sở hữu danh hiệu Bàn tay vàng tại Hội thi tay nghề ASEAN.

Anh chia sẻ, khi các sinh viên trường nghề đạt danh hiệu ở các hội thi được nhà nước, nhà trường trọng vọng, vinh danh, khen thưởng là có thực. Tuy nhiên, nếu các doanh nghiệp không biết đến các bàn tay vàng hoặc nhà trường không có sự kết nối với doanh nghiệp thì khi ánh hào quang lắng xuống, cuộc sống lại trở về như cũ.

Sau 6 năm làm thuê và lập nghiệp, Đính cho hay, danh hiệu đối với anh như một kỷ niệm đẹp, đánh dấu một khoảnh khắc thành công của thời sinh viên. Trong quá trình lập nghiệp, nó vẫn được nhắc đến khi các sản phẩm của anh đạt đến sự khác biệt khiến khách hàng phải đặt câu hỏi về điều đó. Anh lý giải, thành công ấy có phần đóng góp từ chương trình học tập mà mỗi sinh viên được đào tạo khi đến với hội thi tay nghề quốc tế.

Nhưng, Đính đúc kết, theo nghề và phát triển được hay không rất cần niềm đam mê và sẵn sàng học hỏi. Đó cũng là tiêu chí anh cần nhất mỗi khi tuyển nhân viên. Với quá trình khởi nghiệp của mình, anh chia sẻ vẫn còn danh sách dài những thách thức liên tục đặt ra trên mỗi chặng đường phát triển. Anh nói vui khi tôi hỏi về tài sản sau 3 năm trên vị trí giám đốc công ty: “Đừng nhìn vào tài khoản ngân hàng, vì ngoài chiếc xe tôi đi, căn hộ chung cư tôi sống, mọi tài sản của tôi đều nhìn thấy được ở công xưởng.”

Nhã Uyên

Hà Nội ta phấn đấu 10 năm thì thực là kỳ tích. Tất nhiên HN sắp có đường sắt đô thị, BRT, bãi đỗ xe ngầm… nhưng nếu chỉ có vậy, e là chưa đủ.

Hà Nội với tương lai phát triển bền vững

Thành phố Hà Nội có kế hoạch thay thế đi lại bằng xe máy bằng giao thông công cộng (GTCC) và xe đạp, đi bộ, nếu hoàn hảo thì hẳn là công dân Thủ đô, ai cũng ủng hộ. Là thủ đô của quốc gia đã hoàn thành “chống đói nghèo” để bước sang nhiệm vụ mới của thiên niên kỷ “phát triển bền vững” – Giao thông bền vững đồng nghĩa với việc giảm thiểu ô tô xe máy cá nhân, tăng cường đi bộ, xe đạp và sử dụng GTCC.

Hà Nội mới lên kế hoạch, nhưng báo chí cho biết cần phải soạn thảo kế hoạch ngắn gọn và dễ hiểu – cho thấy đây là việc không đơn giản. Được biết có lãnh đạo địa phương rất nhiệt huyết trong việc cải thiện giao thông đô thị nhưng họ rất sợ nhận được các bản kế hoạch “dài dòng và khó hiểu”, khảo sát thực trạng lơ mơ đưa ra giải pháp mù mờ - thiếu cơ sở thực tiễn… chẳng thay đổi được gì, chỉ làm khó cho các nhà quản lý và cư dân.

Không chỉ Hà Nội, tất cả các thành phố trên thế giới thực hiện giảm phương giao thông cá nhân để tăng phương tiện công cộng đều khó khăn, họ nỗ lực cải thiện tình trạng này hàng chục năm nhưng nhiều nơi vẫn ngổn ngang… Hà Nội ta phấn đấu 10 năm thì thực là kỳ tích. Tất nhiên HN sắp có đường sắt đô thị, BRT, bãi đỗ xe ngầm… nhưng nếu chỉ có vậy, e là chưa đủ.

Ví dụ Jakarta (Indonesia) vào những năm 1970-1975 tràn ngập xích lô, viện dẫn lý do gây mất an ninh, tắc nghẽn giao thông, TP loại bỏ nó bằng cách ném hết xuống biển, nhiều tới mức gây khó khăn cho tầu thuyền và họ phải múc lên đổ chỗ khác. Chưa hết tắc đường xích lô thì tắc vì xe máy và ô tô, TP lại loay hoay với đường sắt đô thị, đường trên cao, GTCC đã qua 30 năm. Trong khi giao thông đô thị vẫn còn rối bời thì giải pháp “grabbike” – xe ôm được nhiều người lựa chọn để đến kịp sân bay khi cả TP tắc nghẽn…

Tại Manila (Philippines) TP đã có 3 tuyến đường sắt đô thị trên cao dọc ngang và vòng quanh TP cách đây 40 năm, đường trên cao dày đặc, nhưng hàng ngày cư dân vẫn phải mất vài tiếng từ nhà đến nơi làm việc. Jeepny chở hàng chục triệu người nhả khói mù mịt khắp nơi, may là TP gần biển, đêm đến gió thổi hết. Hà Nội ta thì sao? liệu có phép mầu nào? trong khi nguy cơ hiện hữu là chưa giảm xe máy thì đã thường trực nguy cơ tăng vọt số lượng ô tô giá rẻ: diện tích chiếm đường của ô tô gấp 4 lần xe máy và khí thải, nguy hại sẽ rất trầm trọng. Do vậy 2025 không chỉ cấm xe máy mà cần hạn chế tất cả các phương tiện cá nhân.

Cần ưu tiên gì trong lộ trình thực hiện?

Cấm xe không chỉ là chuyện xe mà chuyện thay đổi phương thức đi lại. Nó bao gồm phương tiện, không gian và cả văn hóa di chuyển có quy mô xã hội. Lộ trình xóa bỏ 5-10 triệu xe máy trong 10 năm tới thì phải có lộ trình mỗi năm giảm 0.5-1 triệu xe máy, vài chuc ngàn ô tô cá nhân. Những hoạt động cụ thể phải diễn ra hàng ngày, đo lường được kết quả thay đổi hàng ngày.

Thành phố ưu tiên đi bộ, xe đạp, đi bộ kết nối GTCC có cấu trúc khác hẳn với TP ưu tiên ô tô xe máy, dồn hết nguồn lực để xây dựng đường ô tô 4-8 làn xe, chi chít cầu vượt, đường trên cao. Rất tiếc, đến nay Hà Nội vẫn chưa có. Ngay lúc này cần bản Quy hoạch phát triển đô thị bên những trục giao thông lớn (TOD), đặc biệt là các tuyến GTCC thay cho các bản quy hoạch mới làm nhưng vẫn theo lối cũ: quá chú trọng tô mầu hay phân lô.

Năm 2012 , khi tiếp cận bản Quy hoạch Hà Nội 2030 vẽ ra 8 tuyến đường sắt đô thị và hàng chục tuyến GTCC khác, một nhóm nghiên cứu đã đặt câu hỏi là 10 năm nữa, người HN đi học, đi làm, kiếm sống bằng phương tiện gì? Các chuyên gia giao thông đến từ Hà Lan, Nhật Bản,WB đã trình bày với các quan chức Bộ XD, Bộ GTVT mô hình lập trình từ dữ liệu thu nhập, cơ hội việc làm, thời gian di chuyển, rủi ro… và máy tính cho kết quả: 15% -20% cư dân đủ tiền đi tầu trên cao, hơn 60% vẫn chọn xe máy là phương tiện tối ưu chở người, rau cỏ, thịt cá, máy khoan bê tông và sách vở, máy tính xách tay để đi lại 20-60km/hàng ngày – Như vậy Hà Nội cần bố trí không gian đô thị thích hợp để cư dân không phải đi vài chục cây số hàng ngày để học hành, kiếm sống, giao dịch và nghỉ ngơi.

Phân tích hệ thống thông tin địa lý (GIS) để so sánh di chuyển bằng xe máy cá nhân với đi xe bus tìm việc làm cửa các cư dân trong Tp Hà Nội . Nghiên cứu của Nguyễn Ngọc Quang ,NCS TS Đại học Twente, Hà Lan – Hanoidata SR&BT

Lộ trình chuyển đổi 1 xe buýt có thể thay cho 45 xe máy hoặc hơn nữa, vậy Hà Nội ta cần tăng từ 1000 xe buýt hiên nay lên mấy chục, mấy trăm lần để thay thế 10 triệu xe máy? Sẽ cần bao nhiêu m2 đất làm trạm dừng đỗ, trông giữ xe đạp, đường đi bộ tới các khu dân cư? Bao giờ đường sắt đô thị Hà Nội sẽ hoạt động? Không dễ có ngay câu trả lời. Nhưng có một việc trong lộ trình có thể thực hiện ngay và dễ dàng: Đó là cuộc đối thoại với những cư dân Hà Nội đang đi lại hàng ngày.

Đường phố tại Indonesia trong sự kiện “ Ngày không khói xe . Sơ đồ thiết kế phmạng lưới đường xe đạp trong thành phố ( “ thiết kế thành phố an toàn hơn”do Viện Tài nguyên Thế giới –WB xuất bản2014 , Health BridgeVN cung cấp )– Hanoidata SR&BT

Đầu tiên là cuộc trao đổi liên quan đến tuyến xe buýt nhanh (BRT Kim Mã – Yên Nghĩa), HN đầu tư hơn 1.000 tỷ cho tuyến này nhưng chưa từng có cuộc thảo luận nào với hành khách tương lai của tuyến, trong khi rất nhiều thắc mắc nghi ngại liên quan đến sự an toàn, tiện lợi, khả năng phục vụ… chưa được trao đổi, chia sẻ và chung tay giải quyết, chuẩn bị tâm lý trước khi nó vận hành? Và ai sẽ bảo đảm tuyến BRT thành công nếu người dùng còn chưa sẵn sàng bỏ xe máy để sử dụng nó?

Tiếp là đối thoại với các chủ dự án BĐS, phát triển đô thị để hỏi họ có hay không ưu tiên hạ tầng tiện ích dịch vụ xã hội tại chỗ và giao thông các khu đô thị do họ lập ra kết nối sự đi lại mạng lưới GTCC thành phố như thế nào?

Gần hơn là đối thoại với các bên liên quan đến dự án mở rộng khu phố đi bộ quận Hoàn Kiếm. Quan tâm đến dự án này, TS-KTS Mochizuki Shinichi – điều phối viên Nhật Bản và châu Á của chương trình “Ngày không khói xe – Car free days” đã cho biết kinh nghiệm của hơn 2.000 thành phố châu Âu, Nam Mỹ và châu Á cho thấy: mỗi thành phố thực hiện lộ trình giảm xe cá nhân với những sáng tạo riêng, không có mô hình nào đúng ngay, nó sẽ liên tục thay đổi hiệu chỉnh để có giải pháp sau tốt hơn, khắc phục những bất cập, tồn tại trước đó… Quá trình đó lặp đi lặp lại nhiều lần, không ngừng nghỉ, với sự tham gia của chính những người tham gia giao thông, cư dân và nhà quản lý. Thành phố Jakarta (Indonesia) sau rất nhiều thực nghiệm không thành công đã rút ra kết luận: “Cải thiện giao thông đô thị chỉ có kết quả tốt khi có sự tham gia của tất cả cư dân thành phố. Các nhà quản lý là cổ đông chính nhưng 10 triệu cư dân Jakarta mói là cổ đông đông đảo và quyết định”.

KTS Trần Huy Ánh